Sygn. akt. II AKa 213/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, Wydział II Karny w składzie :

Przewodniczący : SSA Jacek Dunikowski

Sędziowie: SSA Leszek Kulik

SO del. do S.A Krystyna Szczechowicz /spr./

Protokolant: Anna Tkaczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Bielsku Podlaskim Adama Naumczuka upoważnionego przez Prokuratora Apelacyjnego w Białymstoku

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2013 roku

sprawy:

1) E. O., syna D. oskarżonego o czyn z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

2) J. J. , syna J. oskarżonego z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

3) T. W. , syna S. oskarżonego z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

z powodu apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 10 czerwca 2013 roku sygn. akt III K 127/12

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a.  orzeczoną wobec oskarżonego E. O. karę pozbawienia wolności łagodzi do 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy,

b.  jako początek czynu przypisanego oskarżonemu J. J., przyjmuje 8 października 2000 roku, zaś czynu przypisanego oskarżonemu T. W., przyjmuje wrzesień 2000 roku,

II.  W pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

III.  Zwalnia oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

E. O. został oskarżony o to, że w okresie od września 2000r. do 30 stycznia 2001r. w B., Z. i innych miejscowościach na terenie Polski wspólnie i w porozumieniu z W. F., J. J., J. O. i innymi osobami, działając w krótkich odstępach czasu, realizując z góry powzięty zamiar oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w dniu 8 października 2000r. spowodował w miejscowości M. zdarzenie mające na celu wypłacenie nienależnego odszkodowania, polegające na umyślnym spowodowaniu samochodem marki (...) z naczepą (...) zdarzenia drogowego, w efekcie którego uszkodzeniu uległy w/w pojazdy wynajęte przez J. J. od J. O. prowadzącej firmę (...) w B. i piec (...) przewożony tym zestawem, należący do S.C. (...), której współwłaścicielami byli W. F. i J. J., doprowadził firmy ubezpieczeniowe (...) SA w B. i (...) S.A. w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracowników tych firm co do okoliczności wyżej opisanego zdarzenia, doprowadził do wypłaty nienależnego odszkodowania w łącznej kwocie 501.552,77 zł stanowiącej mienie znacznej wartości, przy czym (...) Oddział w B. poniosło szkodę w wysokości 433.042,95 zł, a (...) S.A Inspektorat w Z. w wysokości 68.509,82 zł,

tj. o czyn z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

J. J. został oskarżony o to, że w okresie od 8 października 2000r. do 30 stycznia 2001r. w B., Z. i innych miejscowościach na terenie Polski wspólnie i w porozumieniu z W. F., E. O., J. O. i innymi osobami, działając w krótkich odstępach czasu, realizując z góry powzięty zamiar oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wiedząc, że w dniu 8 października 2000r. E. O. spowodował w miejscowości M. zdarzenie mające na celu wypłacenie nienależnego odszkodowania, polegające na umyślnym spowodowaniu samochodem marki (...) z naczepą (...) zdarzenia drogowego, w efekcie którego uszkodzeniu uległy w/w pojazdy i przewożony tym zestawem piec (...), należący do S.C. (...), której wraz z J. F. był współwłaścicielem, doprowadził firmy ubezpieczeniowe (...) SA w B. i (...)SA w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracowników tych firm co do okoliczności wyżej opisanego zdarzenia, doprowadził do wypłaty nienależnego odszkodowania w łącznej kwocie 501.552,77 zł stanowiącej mienie znacznej wartości, przy czym (...) Oddział w B. poniosło szkodę w wysokości 433.042,95 zł, a (...) SA Inspektorat w Z. w wysokości 68.509,82 zł,

tj. o czyn z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

T. W. został oskarżony o to, że w okresie od września 2000r. do dnia 8 października 2000r. w B., Z. i innych miejscowościach na terenie Polski chcąc by inne osoby dokonały czynu zabronionego, pomógł W. F., J. J., E. O. i J. O. w popełnieniu czynu zabronionego, w ten sposób, że działając w krótkich odstępach czasu, realizując z góry powzięty zamiar oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udzielił rady co do sposobu wyłudzenia odszkodowania oraz wypożyczył (...) J. O. w B. swoją naczepę marki (...) nr rej. (...) wiedząc, że zostanie ona wykorzystana do popełnienia przestępstwa polegającego na sprowadzeniu zdarzenia mającego na celu wypłacenie nienależnego odszkodowania, w efekcie którego uszkodzeniu uległ ciągnik siodłowy marki (...) i w/w naczepa oraz przewożony tym zestawem piec (...) należący do S.C. (...) w K., będącej własnością wspólników W. F. i J. J., którzy wraz z E. O. i J. O. na tej podstawie doprowadzili firmy ubezpieczeniowe (...) S.A. w B. i (...) S.A. w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracowników tych firm co do okoliczności wyżej opisanego zdarzenia, doprowadzili do wypłaty nienależnego odszkodowania w łącznej kwocie 501.552,77 zł stanowiącej mienie znacznej wartości, przy czym (...) Oddział w B. poniosło szkodę w wysokości 433.042,95 zł, a (...) S.A. Inspektorat w Z. w wysokości 68.509,82 zł,

tj. o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wydanym w sprawie o sygn. akt III K 127/12 wyrokiem z dnia 10 czerwca 2013 roku:

I.  oskarżonego E. O. uznał za winnego tego, że w okresie od września 2000r. do 30 stycznia 2001r. w B., Z. i innych miejscowościach na terenie Polski działając wspólnie i w porozumieniu z J. J. i innymi ustalonymi osobami, działając w krótkich odstępach czasu, realizując z góry powzięty zamiar oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w dniu 8 października 2000r. spowodował w miejscowości M. zdarzenie mające na celu wypłacenie nienależnego odszkodowania, polegające na umyślnym spowodowaniu samochodem marki (...) o nr rej. (...) z naczepą o nr rej. (...) zdarzenia drogowego, w efekcie którego uszkodzeniu uległy w/w pojazdy wynajęte przez J. J. z firmy (...) w B. prowadzonej przez J. O. i piec (...)przewożony tym zestawem, należący do spółki cywilnej (...), której wspólnikami byli W. F. i J. J., a także bezpośrednio po zdarzeniu, działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi osobami wziął udział w powiększaniu rozmiarów uszkodzeń pieca (...) poprzez rozbijanie elementów urządzenia przy pomocy cegieł i skakanie po nich, a następnie doprowadził firmy ubezpieczeniowe (...) SA w B. i (...) SA w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracowników tych firm, co do okoliczności wyżej opisanego zdarzenia, doprowadził do wypłaty w dniu 30 stycznia 2001r. nienależnego odszkodowania w łącznej kwocie 501.552,77 zł stanowiącej mienie znacznej wartości, przy czym (...) Oddział w B. poniosło szkodę w wysokości 433.042,95 zł, a (...) SA Inspektorat w Z. w wysokości 68.509,82 zł, tj. popełnienia czynu z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy- Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) i za to na podstawie art. 298 § 1kk w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w brzmieniu w brzmieniu sprzed nowelizacji nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał oskarżonego, zaś na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,

II.  oskarżonego J. J. uznał za winnego tego, że w okresie od sierpnia 2000r. do 30 stycznia 2001r. w B., Z. i innych miejscowościach na terenie Polski działając wspólnie i w porozumieniu z E. O. i innymi ustalonymi osobami, działając w krótkich odstępach czasu, realizując z góry powzięty zamiar oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wiedząc, że w dniu 8 października 2000r. E. O. spowodował w miejscowości M. zdarzenie mające na celu wypłacenie nienależnego odszkodowania, polegające na umyślnym spowodowaniu samochodem marki (...) nr rej (...) z naczepą o nr rej. (...) zdarzenia drogowego, w efekcie którego uszkodzeniu uległy w/w pojazdy wynajęte przez (...) w B. prowadzonej przez J. O. i piec (...) przewożony tym zestawem, należący do spółki cywilnej (...), której był wspólnikiem wraz z J. F., doprowadził firmy ubezpieczeniowe (...) SA w B. i (...) SA w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że wprowadzając w błąd pracowników tych firm co do okoliczności wyżej opisanego zdarzenia, doprowadził do wypłaty w dniu 30 stycznia 2001r. nienależnego odszkodowania w łącznej kwocie 501.552,77 zł stanowiącej mienie znacznej wartości, przy czym (...) Oddział w B. poniosło szkodę w wysokości 433.042,95 zł, a (...) SA Inspektorat w Z. w wysokości 68.509,82 zł, tj. popełnienia czynu z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) i za to na podstawie art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w brzmieniu w brzmieniu sprzed nowelizacji nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (…) oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał oskarżonego, zaś na mocy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

III.  oskarżonego T. W. uznał za winnego tego, że w okresie od sierpnia 2000r. do dnia 8 października 2000r. w B., Z. i innych miejscowościach na terenie Polski chcąc by inne osoby dokonały czynu zabronionego, pomógł J. J., E. O. i innym ustalonym osobom w popełnieniu czynu zabronionego, w ten sposób, że działając w krótkich odstępach czasu, realizując z góry powzięty zamiar oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udzielił rady co do sposobu wyłudzenia odszkodowania z towarzystwa ubezpieczeniowego, a następnie wypożyczył firmie (...) swoją naczepę marki (...) nr rej. (...) wiedząc, że zostanie ona wykorzystana do popełnienia przestępstwa polegającego na sprowadzeniu zdarzenia drogowego, mającego na celu wypłacenie nienależnego odszkodowania, w efekcie którego uszkodzeniu uległ ciągnik siodłowy marki (...) nr rej. (...) i w/w naczepa oraz przewożony tym zestawem piec (...) należący do spółki cywilnej (...) w K., będący własnością wspólników tej spółki, a w następstwie tego zdarzenia drogowego doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez firmy (...) SA w B.i (...) SA w Z. za pomocą uprzedniego wprowadzenia w błąd pracowników tych firm, co do okoliczności wyżej opisanego zdarzenia i wypłaty nienależnego odszkodowania w łącznej kwocie 501.552,77 zł stanowiącej mienie znacznej wartości, przy czym (...) Oddział w B. poniosło szkodę w wysokości 433.042,95 zł, a (...) SA Inspektorat w Z. w wysokości 68.509,82 zł, tj. popełnienia czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art.12 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) i za to na podstawie art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji nadanym ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (…) oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał oskarżonego, zaś na mocy art. 19 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności,

IV.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego J. J. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 4 (cztery) lata,

V.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego T. W. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata,

VI.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego E. O. obowiązek naprawienia szkody w części poprzez zapłatę:

- na rzecz(...) kwoty 60.000 zł (sześćdziesiąt tysięcy złotych),

- na rzecz (...) SA kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych),

VII.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego J. J. obowiązek naprawienia szkody w części poprzez zapłatę:

- na rzecz (...) kwoty 40.000 zł (czterdziestu tysięcy złotych),

- na rzecz (...) SA kwoty 5.000 zł (pięciu tysięcy złotych),

VIII.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego T. W. obowiązek naprawienia szkody w części poprzez zapłatę:

- na rzecz (...) kwoty 10.000 zł (dziesięciu tysięcy złotych),

- na rzecz (...) SA kwoty 2.000 zł (dwóch tysięcy złotych),

IX.  zasądził od oskarżonych J. J. i T. W. na rzecz Skarbu Państwa opłaty w kwotach po 300 zł (trzysta złotych) i zwolnił tych oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych w pozostałym zakresie,

X.  zwolnił oskarżonego E. O. od ponoszenia kosztów sądowych,

XI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii adwokackiej adw. P. K. kwotę 960,- zł (dziewięćset sześćdziesiąt) złotych powiększoną o należny od tej kwoty podatek VAT w wysokości 23 % za obronę z urzędu oskarżonego E. O..

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca J. J. i T. W.. Powołując się na przepisy art. 427 § 1 i 2 k.p.k. i art. 438 pkt 1, 2 i 3 k.p.k. zarzucił temu orzeczeniu:

- co do oskarżonego J. J. w odniesieniu do czynu ujętego w pkt II sentencji wyroku:

1)  naruszenie prawa materialnego wobec przyjęcia, że zachowanie oskarżonego J. J. wyczerpało znamiona czynu z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. pomimo, iż z ustalonego przez Sąd Okręgowy stanu faktycznego nie wynika umyślny i bezpośredni zamiar popełnienia przez tego oskarżonego czynów polegających na upozorowaniu kolizji drogowej oraz oszustwa na szkodę towarzystw ubezpieczeń,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia polegającego na przyjęciu, iż oskarżony brał udział w upozorowaniu kolizji drogowej oraz tym, iż uzgadniał czynności sprawcze z W. F., T. W. i E. O., przyjęciu, że zlecenie przez oskarżonego J. J. wyceny pieca przez rzeczoznawcę oraz zlecenia przewozu pieca przez firmę (...) stanowiło czynność sprawczą zarzuconych oskarżonemu czynów, przyjęciu, iż oskarżony miał świadomość zawarcia umów ubezpieczenia ładunku (przez W. F. i firmę (...)) jak też przyjęcie, że kwota odszkodowania wypłacona przez (...) do banku w R. została przekazana na rachunek spółki (...) pomimo, że zebrany materiał dowodowy nie dawał podstaw do takich wniosków,

3)  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 92 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. wobec oparcia wyroku na wybiórczo ujętym materiale dowodowym uznającym za prawdziwe i wiarygodne zeznań, które wynikały z subiektywnej niechęci niektórych osób do oskarżonego (np. W. F.) i pominięcie w ocenie dowodów korzystnych dla oskarżonego, pominięcie w ocenie dowodów potwierdzających podrobienie dokumentów zawierających informacje wskazujące na brak wiedzy oskarżonego J. J. o spowodowaniu kolizji i uszkodzeniu ładunku, pominięcie w ocenie wiarygodności materiału dowodowego zebranego w postępowaniu przygotowawczym, w szczególności kwestii braku swobody wypowiedzi oskarżonego oraz innych osób przy składaniu wyjaśnień, jak też nie danie wiary wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego w postępowaniu sądowym,

- co do oskarżonego T. W. w odniesieniu do czynu ujętego w pkt III sentencji wyroku:

4)  naruszenie prawa materialnego wobec przyjęcia, że zachowanie oskarżonego T. W. wyczerpywało znamiona czynu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 298 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k., pomimo, iż ustalony przez Sąd Okręgowy stan faktyczny nie potwierdza bezpośredniego zamiaru pomocnictwa w spowodowaniu zdarzenia polegającego na umyślnym uszkodzeniu cięgnika siodłowego, naczepy wraz z przewożonym ładunkiem w postaci pieca oraz wprowadzenia w błąd pracowników firm ubezpieczeniowych w celu doprowadzenia wypłaty nienależnego odszkodowania,

5)  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 92 k.p.k. w zw. z art. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. wobec oparcia wyroku na wybiórczo ujętym materiale dowodowym uznającym za prawdziwe i wiarygodne zeznania i wyjaśnienia obciążające oskarżonego T. W., wobec braku odniesienia do sprzeczności w zeznaniach świadków W. F., A. S., P. Ś., jak też nie danie wiary wyjaśnieniom złożonym przez oskarżonego oraz zeznaniom świadka S. C., wobec pomieciecie w ocenie dowodów korzystnych dla oskarżonego w tym zeznań świadków oraz dokumentów potwierdzających ubezpieczenie naczepy na podstawie dokumentu zawierającego podrobiony podpis T. W., ubezpieczenia ładunku i pobranie odszkodowania dokonane przez W. F. bez wiedzy innych osób, co doprowadziło do dowolnych ustaleń faktycznych oraz rozstrzygnięcia niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść tego oskarżonego,

6)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony T. W. uczestniczył w planowaniu i przeprowadzeniu upozorowanej kolizji, zlecił P. Ś. ubezpieczenie naczepy, przyjął od W. F. korzyść majątkową, bez wskazania faktów, na których Sąd Okręgowy oparł takie ustalenia, bez analizy rzetelność i wiarygodności zebranego materiału dowodowego, w szczególności z pominięciem oceny zachowania swobody wypowiedzi, a jedynie poprzez ogólne odwołanie się do treści protokołów sporządzonych w postępowaniu przygotowawczym, co doprowadziło do dowolnych wniosków o winie oskarżonego.

W związku z powyższymi zarzutami obrońca oskarżonych wniósł o:

1.  uniewinnienie oskarżonego J. J. oraz oskarżonego T. W. od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie

2.  o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania.

Apelację od powyższego wyroku wniósł także obrońca oskarżonego E. O.. Powołując się na przepisy art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 2, 3, 4 k.p.k. zarzucił temu orzeczeniu:

1)  mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania tj. art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. poprzez nie umorzenie postępowania karnego wynikające z nieuwzględnienia okoliczności, iż oskarżony E. O. w sprawie Sądu Rejonowego w Białymstoku, sygn. akt III (...) wyrokiem z dnia 20 września 2006 roku został skazany za stanowiące czyn ciągły przestępstwo w sytuacji gdy opisany w pkt I wyroku w sprawie niniejszej jest elementem tego czynu zabronionego,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogący mieć wpływ na treść tego wyroku, a polegający na niesłusznym przyjęciu wbrew ujawnionemu materiałowi dowodowemu, roli oskarżonego E. O. w popełnieniu czynu zarzuconego mu w akcie oskarżenia, a w szczególności:

a)  przyjęcie, że E. O. jedynie przyłączył się do realizacji pomysłu W. F. i J. J. wykonując tylko czynności sprawcze związane z upozorowaniem kolizji i wywróceniem pojazdu wraz z piecem (...), zamiast prawidłowego przyjęcia, iż oskarżony sprawował kierowniczą rolę z zarzuconym przestępstwie,

b)  przyjęcie, że E. O. popełniając przedmiotowe przestępstwo działał w zupełnie innej niż w sprawie III K (...) Sądu Rejonowego w Białymstoku konfiguracji osobowej, zamiast prawidłowego przyjęcia, iż konfiguracja osobowa była częściowo zbieżna w niniejszej sprawie, jak i w sprawie wyżej wymienionej,

c)  przyjęcie, że czyn zarzucony E. O. nie stanowi jednego z zachowań składających się na czyn zabroniony popełniony w ramach czynu ciągłego opisanego w pkt III części wstępnej wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku, sygn. akt III K (...), za który to czyn oskarżony został prawomocnie skazany,

3)  rażącą niewspółmierność kary poprzez przyjęcie, iż kara w wymiarze wskazanym przez Sąd jest adekwatna do okoliczności popełnienia przestępstwa oraz warunków i właściwości osobistych oskarżonego E. O. podczas gdy w sposób niedostateczny uwzględnia ona powołane okoliczności, w szczególności przyznanie się do winy, skruchę i postawę oskarżonego po popełnieniu przestępstwa.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego E. O. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego E. O. i umorzenie postępowania w zakresie czynu opisanego w pkt I wyroku ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Białymstoku.

Na wypadek nieuwzględnienia wniosku o umorzenie postępowania wniósł o zmianę wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności, a zarazem zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 lata.

Ponadto o przyznanie wynagrodzenia z tytułu obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowania przed Sądem odwoławczym przy czym oświadczam, że wynagrodzenie to nie zostało uiszczone w całości ani w części.

Apelację od powyższego wyroku wniósł także drugi obrońca oskarżonego E. O.. Powołując się na przepisy art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 439 §1 pkt 8 k.p.k. zarzucił temu orzeczeniu rażącą obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. poprzez skazanie E. O. za czyn zarzucany mu aktem oskarżenia, podczas gdy postępowanie karne co do tego przestępstwa w stosunku do oskarżonego zostało już prawomocnie zakończone wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 20 września 2006 roku, w sprawie o sygn. akt III K (...), którym E. O. uznano za winnego popełnienia czynów w okresie od dnia 15 marca 1999 roku do dnia 20 grudnia 2000 roku w ramach czynu ciągłego, a wiec rozpatrywane zajście zostało już ocenione i przeanalizowane przez Sąd Rejonowy.

Nadto z daleko posuniętej ostrożności skarżonemu wyrokowi na mocy art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 4 k.p.k. apelacja zarzuciła:

- rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec E. O. kary 3 lat pozbawienia wolności poprzez przyjęcie, iż czyn którego dopuścił się oskarżony cechuje się znaczną społeczną szkodliwością, a nadto uznaniem, że w dacie jego popełnienia był on osobą karaną, podczas gdy oskarżony w chwili popełnienia zarzuconego mu czynu nie był osobą karaną, a okoliczności zdarzenia w połączeniu z postawą E. O. prezentowaną podczas całego postępowania, w którym przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu wskazuje, że kara orzeczona wobec niego winna skłaniać się ku ustawowemu minimum z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia.

Powołując powyższe zarzuty obrońca E. O. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie posterowania karnego wobec E. O. na zasadzie art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. Ewentualnie o wymierzenie oskarżonemu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelację obrońcy oskarżonych J. J. i T. W. uznać należy za niezasadną. Natomiast apelacje obrońców oskarżonego E. O. zasługiwały na częściowe uwzględnienie w zakresie kary jednakże z innych przyczyn niż te wskazane w środku odwoławczym.

I tak odnosząc się do apelacji obrońcy oskarżonego J. J. i T. W. za całkowicie nietrafny należy uznać zarzut obrazy przepisów prawa materialnego i to niezależnie od tego, że nie dotyczy obrazy prawa materialnego. Sąd pierwszej instancji nie popełnił żadnego błędu w ustaleniach faktycznych, przyjmując, że oskarżony J. J. działał z zamiarem bezpośrednim. Słusznie też tenże sąd oparł ustalenia, co do zamiaru oskarżonego na analizie całości przeprowadzonych dowodów w ich wzajemnym powiązaniu (s.18-20 uzasadnienia) a nie tak jak czyni to obrońca ograniczył się do wyjaśnień oskarżonego J. J. i to po ich zmianie. Na celowe działanie J. J. wskazują wyjaśnienia oskarżonego E. O., w których podał, że J. J. poznał za pośrednictwem T. W.. Zaproponował on mu przewiezienie pieca do wypalania stali. Jednocześnie wskazał, że chciałby aby piec w trakcie transportu został uszkodzony (k. 1372). Wyjaśnił nadto, że zarówno J. J. jak i jego wspólnik W. F. zapewniali, że dostanie 10-15 % wartości odszkodowania po upozorowaniu kolizji drogowej i uszkodzeniu w jej następstwie pieca (k.1374). Z tymi wyjaśnieniami E. O. korespondują zeznania W. P. oraz S. C.. Z zeznań S. C. wynika, że powodem uszkodzenia pieca jak mówił mu W. F. i J. J. był fakt posiadania przez nich dużych długów i „gnębienia” ich przez komornika (k.170). Z zeznaniami tymi korespondują także zeznania W. P., który podał, że podczas kolacji na którą udali się po załadowaniu pieca był obecny W. F. i J. J.. Świadek wskazał, że prowadzona była rozmowa, iż piec został ubezpieczony i ma ulec uszkodzeniu podczas transportu, a uzyskane z tego tytułu odszkodowanie ma być przeznaczone na spłatę długów firmy W. F. i J. J.. Świadek ten nie obciążał w żadnej mierze w jakiś szczególny sposób oskarżonego J. J. wręcz przeciwnie stwierdził nawet, że w jego ocenie to W. F. odgrywał główną rolę (k. 94). W świetle wskazanych dowodów oraz pozostałych szczegółowo omówionych przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu (s. 21-24) wynika jednoznacznie, że oskarżony J. J. działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a zatem z zamiarem bezpośrednim kierunkowym ( dolus directus coloratus).

Nie jest zasadny także sformułowany w pkt 2 apelacji zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Autor apelacji zdaje się pomijać fakt, że oskarżony J. J. działał w ramach współsprawstwa. Istotą współsprawstwa zaś nie jest to, by każdy ze sprawców współdziałających ze sobą wypełnił wszystkie znamiona przypisanego im przestępstwa, lecz to, aby współsprawcy dokonali go wspólnie - tj. aby wspólnie wyczerpali dyspozycję danego przepisu. Konstrukcja współsprawstwa w prawie polskim nie wyklucza nawet i takich sytuacji, w których dana osoba żadnego ze znamion czasownikowych nie wypełnia, lecz jej działania stanowią jeden z niezbędnych elementów wspólnego działania i są związane w podziałem ról. Sąd pierwszej instancji czyniąc ustalenia faktyczne określił jaką rolę każda z osób odegrała w popełnieniu przestępstwa. Wbrew twierdzeniom skarżącego nie przyjął, że J. J. osobiście brał udział w upozorowaniu kolizji drogowej (s. 5-6 uzasadnienia) lecz zgodnie z ustalonym podziałem ról czynność tą wykonali wskazani tam współsprawcy. Odnosi się to także co do tego, że ubezpieczeniem pieca zajął się W. F., a nie J. J. wynikało to bowiem z podziału ról.

Natomiast oceny motywów zlecenia przez oskarżonego J. J. wyceny pieca nie można dokonywać w oderwaniu od realiów dowodowych, a w szczególności w oderwaniu od zeznań K. P. (k.2065 – 2069) dokonującego wyceny i dokumentów w postaci operatów (k.745 – 751, 825 – 826). W świetle tychże dowodów nie budzi wątpliwości, że oskarżony z całą stanowczością podjął działania mające na celu uzyskanie zawyżonej wyceny wartości pieca dokonanej przez uprawnionego rzeczoznawcę. Kolejne czynności oskarżonego świadczą, że działanie J. J. było ukierunkowane na wyłudzenie odszkodowania, a wspomniana wycena była przygotowaniem się do realizacji tegoż celu. Czynności te to nawiązanie przez oskarżonego kontaktu za pośrednictwem T. W. z E. O., złożenie mu propozycji dokonania usługi przewozu pieca, po czym dalsze ustalenia czynione z jego udziałem, co do upozorowania kolizji w następstwie, której piec miał zostać uszkodzony z tytułu czego uzyskane miało być odszkodowanie.

To zaś, że Sąd Okręgowy nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego J. J. złożonym na rozprawie bynajmniej nie oznacza, że tenże sąd dopuścił się obrazy przepisów postępowania określonych w art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. To, że ustalenia faktyczne czynione były przez sąd w oparciu o dowody niekorzystne z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonego nie oznacza, że sąd dopuścił się obrazy przepisów postępowania. Oczywistym jest, że ustalenia faktyczne winny być konstruowane na podstawie dowodów, którym przyznano przymiot wiarygodności. Skoro dowodom niekorzystnym z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonego sąd przyznał tę cechę, to nie sposób skutecznie czynić zarzutu, że doszło do złamania zasady obiektywizmu. Zwrócić jednocześnie należy uwagę, że obrońca oskarżonego, pisząc apelację, nie powinien zapominać, że przepis art. 4 k.p.k., wyrażający zasadę obiektywizmu, adresowaną do organów postępowania, nie może stanowić samodzielnej podstawy odwoławczej, o ile odwołujący się nie wskazuje obrazy konkretnych przepisów, służących realizacji tej zasady. Z kolei obraza art. 410 k.p.k. zachodzi, gdy wyrokujący sąd opiera się na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej albo opiera się tylko na części materiału ujawnionego. Dokonanie zaś oceny materiału ujawnionego, nie odpowiadającej interesowi procesowemu skarżącego, nie uchybia dyspozycji tego przepisu. Wyjaśnienia oskarżonego stanowią dowód jak każdy inny i podlegają ocenie sądu. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom J. J. złożonym na etapie postępowania przygotowawczego albowiem jak słusznie wskazał korespondują z pozostałymi dowodami, odmówił zaś tym złożonym na rozprawie i uzasadnił dlaczego. O wartości dowodowej zeznań lub wyjaśnień nie decyduje to, w jakim stadium postępowania zostały one złożone, lecz ich treść w konfrontacji z innymi dowodami.

Zauważyć także należy, że w niniejszej sprawie materiał dowodowy jest na tyle bogaty, że nawet przy pominięciu kwestionowanych przez apelującego zeznań W. F. byłby wystarczający do uznania za niewątpliwą winy J. J. w popełnieniu zarzucanego mu przestępstwa.

Odnosząc się do zarzutów stawianych orzeczeniu, co do rozstrzygnięcia o odpowiedzialności karnej T. W. stwierdzić należy, iż nie są zasadne.

W tym miejscu ustosunkowując się do zarzutu sformułowanego w pkt 4 apelacji odwołać się należy do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 listopada 2012 r., (II AKa 407/12, LEX nr 1236442), który stwierdził, iż „dla przypisania sprawcy odpowiedzialności za popełnienie przestępstwa oszustwa w jego formie zjawiskowej pomocnictwa wystarcza, aby sprawca swym zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) obiektywnie ułatwił innej osobie popełnienie czynu zabronionego i aby mając tego świadomość co najmniej godził się na to. Przestępstwo to jest dokonane w momencie wystąpienia sytuacji, w której faktycznie dochodzi do ułatwienia popełnienia czynu zabronionego, nie zaś w chwili niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego. Wynika to bowiem z nie akcesoryjnego charakteru odpowiedzialności karnej pomocnika”. W niniejszej sprawie niewątpliwie zachowanie T. W. ułatwiło popełnienie oszustwa na szkodę (...) S.A. w (...) S.A. w Z..

Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że Sąd Okręgowy bardzo wnikliwie analizował kwestię winy i zamiaru oskarżonego T. W. (s. 25-28 uzasadnienia). Analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że ustalenia w tym zakresie są w pełni prawidłowe, a w konsekwencji podniesione w apelacji obrońcy zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy przepisów postępowania jawią się jako całkowicie bezpodstawne. Swoje stanowisko Sąd I instancji w sposób wyczerpujący i zgodny z wymogami art. 424 k.p.k. przedstawił w uzasadnieniu wydanego wyroku, gdzie dokonał oceny całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie zgodnie z dyspozycją art. 410 k.p.k. ze wskazaniem dowodów, które przyjął za podstawę swych ustaleń. Zawarta tam argumentacja jest logiczna, przekonywująca, pozbawiona błędu i nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów określonych w art. 7 k.p.k. Dokonana ocena dowodów nie uchybia też zasadom określonym w art. 4 i 5 k.p.k. Z tych też względów Sąd Apelacyjny ją w pełni podzielił, w tym ocenę zeznań świadka S. C..

Apelacje obrońców oskarżonego E. O. zawierają jako pierwszy zarzut obrazę art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. wynikającą z nie przyjęcia, że czyn przypisany oskarżonemu w niniejszym postępowaniu stanowił zachowanie wchodzące w skład czynu ciągłego, za który to został on już skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 20 września 2006 roku, sygn. akt III K (...). Dodatkowo obrońca w osobie adw. P. K. dla wzmocnienia tego zarzutu sformułował zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że E. O. jedynie przyłączył się do realizacji pomysłu W. F. i J. J., zamiast ustalenia, iż oskarżony sprawował kierowniczą rolę w zarzuconym przestępstwie. Nadto, że konfiguracja osobowa była częściowo zbieżna w niniejszej sprawie, jak i w sprawie III K (...) Sądu Rejonowego w Białymstoku.

Zarzut powyższy uznać należy za całkowicie niezasadny.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy odniósł się do poruszanej kwestii i uzasadnił, dlaczego nie przyjął, że czyn objęty niniejszym postępowaniem nie stanowi jednego z zachowań czynu ciągłego, za który to E. O. został skazany powołanym powyżej wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku. Stanowisko to należy w pełni podzielić.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że przestępstwo ciągłe zachodzi, gdy spełnione są określone przesłanki podmiotowe i przedmiotowe. Przesłanką podmiotową jest istniejący z góry zamiar, obejmujący realizację zamierzonego przestępstwa w dwu lub więcej zachowaniach. Natomiast przesłanki przedmiotowe to "krótkie odstępy czasu" między tymi zachowaniami, a także tożsamość pokrzywdzonego w wypadku zamachów na dobro osobiste.

Nie budzi przy tym wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie, że "z góry powzięty zamiar" oznacza zamiar, który już w chwili jego powzięcia odnosi się do wszystkich zindywidualizowanych, co najmniej w ogólnym zarysie, zachowań, składających się na czyn ciągły (por. P. Kadras, Komentarz do art. 12 Kodeksu karnego, Lex; A. Marek, Komentarz do art. 12 Kodeksu karnego, Lex; wyrok SN z 26 marca 1999 r., IV KKN 28/99, OSNPK 1999, z. 10, poz. 2; wyrok SN z dnia 10 czerwca 2013 r., WA 10/13, Lex nr 1347915; wyrok SA w Łodzi z 12 października 2000 r., II AKa 155/00, Prok. i Pr. 2001, z. 5, poz. 21).

Dodatkowo odwołać się należy do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku z dnia 26 marca 1999 r., IV KKN 28/99 (OSNPK 1999, z. 10, poz. 2), iż „Brzmienie art. 12 k.k. przesądza o tym, że czyn ciągły charakteryzuje się jednym zamiarem (tym samym, a nie takim samym) obejmującym wszystkie elementy składowe. Nie spełnia kryteriów czynu ciągłego przypadek, w którym poszczególne zachowania sprawcy nie zostały objęte jednym, z góry powziętym zamiarem, lecz zostały dokonane z identycznym zamiarem, takim samym w odniesieniu do każdego zachowania, lecz nieistniejącym z góry, a pojawiającym się sukcesywnie przy podejmowaniu każdego kolejnego zachowania. Podobnie nie stanowi wypełnienia przesłanki podmiotowej, określonej w art. 12 k.k., sytuacja, gdy sprawca dopuszcza się kilku lub kilkunastu zachowań z odnawiającym się w odniesieniu do każdego z nich zamiarem”.

Skarżący w całkowitym oderwaniu od tej przesłanki podmiotowej formułują swój zarzut. Proponowana przez nich konstrukcja czynu ciągłego prowadziłaby do sytuacji, że sprawca notorycznie wchodzący w konflikt z prawem, zamierzający popełniać przestępstwo przy każdej nadarzającej się okazji, odpowiadałby za jeden czyn ciągły (za wszystko, co zrobił w swoim życiu). Powyższe pozostaje w jawnej opozycji z konstrukcją czynu ciągłego przyjętą w art. 12 k.k.

Sformułowanie użyte zaś w art. 12 k.k. "z góry" łączące się z dopełniaczem, wskazuje na punkt wyjścia określonego zdarzenia. Oznacza to, że strona podmiotowa czynu ciągłego zrelacjonowana została do wszystkich zachowań składających się na tę konstrukcję. Tym samym warunkiem przyjęcia czynu ciągłego jest wykazanie, że sprawca w chwili podejmowania pierwszego zachowania musi mieć zamiar popełnienia wszystkich pozostałych zachowań składających się na czyn ciągły (P. Kadras, Komentarz do art. 12 Kodeksu karnego, Lex).

Zachowania objęte czynem ciągłym, za który oskarżony został skazany wyrokiem w sprawie III K (...) Sądu Rejonowego w Białymstoku, na które to powołują się apelujący obejmowało okres od 15 marca 1999 roku, a zakończyło się w dniu 20 grudnia 2000 roku. Oskarżony w żadnej mierze nie mógł zakładać i obejmować przed pierwszym zachowaniem objętym tym czynem ciągłym popełnienia przestępstwa objętego niniejszym postępowaniem. Wskazać należy, że wówczas nie istniała nawet „potrzeba” dokonania oszustwa po stronie wspólników spółki (...). Dopiero w dniu 8 kwietnia 1999 roku została zawarta umowa, kredytowa, której zabezpieczeniem było m.in. przewłaszczenie pieca elektrycznego (...), a sytuacja finansowa, która skłoniła ich do podjęcia działań mających na celu wyłudzenie odszkodowania powstała w okresie późniejszym.

Nie można także pomijać faktu, że jak to wynika z wyjaśnień samego oskarżonego E. O. on w ogóle nie planował popełnienia tego przestępstwa a propozycja jego popełnienia padła ze strony J. J. (k. 1372, 1384). Obecna postawa oskarżonego i próba wzięcia na siebie odpowiedzialności, za zainicjowanie i kierowanie popełnieniem przedmiotowego czynu wynika z chęci uniknięcia odpowiedzialności za niego. Wyraźnie też jest próbą dostosowania się oskarżonego do uwag poczynionych przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w uzasadnieniu postanowienia z dnia 21 grudnia 2012 roku, sygn. akt AKz (...) wydanego po rozpoznaniu zażalenia prokuratora na postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku o umorzeniu postępowania (k. 3409 – 3411).

Słusznie Sąd Okręgowy przyjął zatem, że brak było po stronie oskarżonego E. O. z góry powziętego zamiaru i nie ma potrzeby przytaczania tych samych argumentów (vide: s. 31-32 uzasadnienia).

Zarzut skarżących co do rozstrzygnięcia o karze jest o tyle zasadny, że zaszła konieczność jego weryfikacji.

Postępowanie w niemniejszej sprawie toczy się ponownie. Porównanie wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 4 marca 2011 roku w sprawie XV (...), wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt VIII Ka (...) wydanego po rozpoznaniu apelacji obrońców oskarżonych E. O., J. J. i T. W. oraz wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 10 czerwca 2013 roku w sprawie III K (...), wydanego po rozpoznaniu sprawy w zakresie jakim została uchylona do ponownego rozpoznania wskazuje, że doszło do naruszenia pośredniego zakazu reformationis in peius. Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawie skazał E. O. na karę łączną 4 lat pozbawienia wolności, przy czym za czyn objęty niniejszym postępowaniem orzekł karę 3 lat pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy w Białymstoku po rozpoznaniu apelacji wniesionych wyłącznie na korzyść oskarżonych wyrokiem z dnia 24 maja 2012 roku, sygn. akt VIII Ka (...) uchylił orzeczenie o karze łącznej i co do czynu objętego niniejszym postępowaniem przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Białymstoku. Do wykonania E. O. pozostała kara 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XV (...). Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawie III K (...) skazał E. O. na karę 3 lat pozbawienia wolności, tym samym miałby on do odbycia po zsumowaniu obu kar - 4 lata i 4 miesiące pozbawienia wolności, czyli o 4 miesiące więcej niż przy pierwszym rozpoznaniu sprawy.

Zakaz płynący z art. 443 k.p.k. nie pozwala sądowi ponownie rozstrzygającemu sprawę wydać orzeczenia surowszego niż pierwotne.

W tej sytuacji konieczna stała się korekta zaistniałego uchybienia przez sąd odwoławczy. Sprowadziła się ona do złagodzenia kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec E. O. do 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy.

Z tożsamych względów stała się konieczna zmiana orzeczenia co do oskarżonych J. J. i T. W. w zakresie opisu przypisanych im czynów.

Orzeczenie surowsze wydane w ponownym rozpoznaniu to każde orzeczenie mniej korzystne dla oskarżonego pod względem skutków prawnych, a więc i takie, w którym rozszerza się czasokres popełnienia czynu, w stosunku do przyjętego w orzeczeniu, które zostało uchylone. Z punktu widzenia obowiązującego w postępowaniu karnym zakazu reformationis in peius rozstrzygający jest zawarty w wyroku opis czynu.

Sąd pierwszej instancji w odniesieniu do J. J. przyjął za początek czynu przypisanego oskarżonemu sierpień 2000 r. w sytuacji gdy w pierwotnym orzeczeniu datą początkową był 8 października 2000 roku, zaś w odniesieniu do czynu oskarżonego T. W. przyjął sierpień 2000 r., a uprzednio był wrzesień 2000 roku. W związku z czym stała się konieczna zmiana orzeczenia w tym zakresie i powrót do czasookresu przyjętego w pierwotnym orzeczeniu.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok nie budzi zastrzeżeń. Z tych też względów, Sąd Apelacyjny nie dostrzegając innych uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, jak również rażącej niesprawiedliwości orzeczenia, orzekł jak w sentencji.

Orzeczenie o zwolnieniu oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych i przyjęciu, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa zapadło w oparciu o przepisy art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), gdyż w ocenie Sądu Apelacyjnego sytuacja materialna oskarżonych nie pozwala na uiszczenie przez nich tych należności.