Sygn. akt II AKa 96/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Rafał Kaniok

Sędziowie: SA – Marek Czecharowski spr.

del . SO – Marek Celej

Protokolant: – sekr. sąd. Kazimiera Zbysińska

przy udziale Prokuratora Elżbiety Kozakiewicz-Jackowskiej

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2013 r.

sprawy K. M. (1) oskarżonego z art. 158 § 1 k.k. oraz z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt. 2 k.k. a także D. M. (1) oskarżonego z art. 158 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w. W.

z dnia 24 sierpnia 2012 r. sygn. akt XII K 69/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  uchyla orzeczenie o karze łącznej wymierzonej oskarżonemu K. M. (1),

2.  uniewinnia oskarżonego K. M. (1) od popełnienia czynu z pkt I aktu oskarżenia kosztami postępowania w tym zakresie obciążając Skarb Państwa,

3.  w ramach czynu opisanego w pkt II aktu oskarżenia uznaje oskarżonego K. M. (1) za winnego tego, że w dniu 24 kwietnia 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżonymi M. D. (1) i P. S. wziął udział w bójce z pokrzywdzonym F. S. (1) podczas której używał noża, w wyniku czego pokrzywdzony odniósł obrażenia opisane w zarzucie, powodując u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu tj. czynu z art. 159 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to skazując go na podstawie powołanych przepisów na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 5 (pięć) lat pozbawienia wolności na poczet której na podstawie art. 63 § 1 k.k. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 24 kwietnia 2011 r. do dnia 10 kwietnia 2013 r.;

II.  w pozostałej zaskarżonej części tenże wyrok wobec oskarżonych K. M. (1) i D. M. (1) utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego K. M. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami w tej części Skarb Państwa oraz zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego D. M. (1) tytułem opłaty 300 (trzysta) zł i wydatki związane z postępowaniem odwoławczym w części na niego przypadającej;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. K. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł w tym 23 % VAT za obronę z urzędu oskarżonego D. M. (1) wykonywaną przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

W postępowaniu przed Sądem Okręgowym w. W. toczącym się pod sygn. akt XII K 69/12 K. M. (1), D. M. (1), P. S., M. D. (1) i L. A. (1) oskarżeni zostali o to, że:

I.  w dniu 24 kwietnia 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu pobili F. S. (1) i P. P. (1) w ten sposób, że zadawali im uderzenia pięściami i kopali po całym ciele, czym narazili obu pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 §1 k.k.,

tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.,

a nadto K. M. (1) o to, że:

II.  w tym samym miejscu i czasie co w punkcie I aktu oskarżenia działając w zamiarze pozbawienia życia F. S. (1) zadał mu nożem szereg ciosów powodując w ten sposób ranę kłutą karku i okolicy prawego łuku żebrowego, dwie rany kłute jamy brzusznej, ranę kłutą ramienia prawego i lewego przedramienia oraz dwie rany kłute uda prawego, skutkujące ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu pokrzywdzonego w postaci choroby realnie zagrażającej jego życiu, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na pomoc medyczną udzieloną F. S. (1),

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy:

I.  oskarżonych K. M. (1), D. M. (1), P. S. i M. D. (1) w ramach czynu zarzucanego im w punkcie I aktu oskarżenia uznał za winnych tego, że w dniu 24 kwietnia 2011 r. w W. działając wspólnie i w porozumieniu pobili F. S. (1) i P. P. (1) w ten sposób, że zadawali im uderzenia pięściami i kopali po całym ciele, czym narazili obu pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienie skutku określonego art. 157 § 1 k.k. - to jest czynu z art. 158 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 158 § 1 k.k. skazał ich na karę po 2 lata pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 46 § 2 k.k. zasądził od oskarżonych K. E.

M., D. M. (1), P. S. i M. D. (1) na rzecz pokrzywdzonego F. S. (1) po

5.000 złotych od każdego z nich tytułem nawiązki za doznaną krzywdę;

III. oskarżonego K. M. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia, z tym że ustalił, że działał on z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia F. S. (1) - to jest czynu z art. 13 § 1 k.k. w związku 148 § 1 k.k. w zbiegu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. i za to na podstawie art. 13 § 1 k.k. w związku 148 § 1 k.k. w zbiegu z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. skazał go, a na podstawie art. 14 § 1 k.k. w związku z art. 148 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 9 lat pozbawienia wolności;

IV. na podstawie art. 46 § 2 k.k. zasądził od oskarżonego K. E.

M. na rzecz pokrzywdzonego F. S. (1) 10.000 złotych tytułem nawiązki za doznaną krzywdę;

V. oskarżoną L. A. (1) uniewinnił od popełnienia zarzucanego jej czynu;

VI. na podstawie art. 85 k.k. i 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu K. M. (1) karę łączną w rozmiarze 10 lat pozbawienia wolności;

VII. na podstawie art. 69 § 1 i 2 i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonych D. M. (1), P. S. i M. D. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 lat;

VIII. na podstawie art. 74 § 2 k.k. oddał oskarżonych D. M. (1) i P. S. w okresie próby pod dozór kuratora;

IX. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego

K. M. (1) kary pozbawienia wolności zaliczył okres

rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 24 kwietnia 2011 roku do dnia 24 sierpnia 2012 roku;

X. zasądził od oskarżonych D. M. (1), P. S. i M. D. (1) po 300 złotych tytułem opłaty oraz obciążył ich pozostałymi kosztami w części przypadającej na każdego z nich;

XI. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego K. E.

M. od zapłaty kosztów sądowych;

XII. na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu w części przypadającej na o skarżoną L. A. (1) obciążył Skarb Państwa.

Wyrok powyższy zaskarżyli obrońcy osk. K. M. (1) i D. M. (1).

Osobiste pismo zatytułowane apelacje nadesłał także osk. K. M. (1).

Obrońca K. M. (1) zarzucił wyrokowi:

- obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. polegającą na błędnym przyjęciu, że czyn oskarżonego wyczerpuje dyspozycję tego przepisu, pomimo że z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że jest to czyn określony w art. 159 k.k.;

- obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia tj. art. 4, 7, 410 k.p.k. poprzez kształtowanie przekonania co do winy oskarżonego na podstawie przeprowadzonych dowodów ocenianych dowolnie, a nie swobodnie i z uwzględnieniem jedynie dowodów przemawiających na niekorzyść oskarżonego poprzez uznanie za wiarygodne jedynie tych wyjaśnień oskarżonego K. M. (1) w których potwierdza on użycie podczas zdarzenia noża dyskredytując

pozostałe wyjaśnienia jedynie dlatego, iż stanowić one mają - w ocenie Sądu - przyjętą linię obrony;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść tego orzeczenia polegający na przyjęciu na podstawie nieprawidłowej oceny dowodów, iż oskarżony K. M. (1) dokonał zarzucanego mu czynu, wyczerpującego dyspozycję art. 158 § 1 k.k.;

- rażącą surowość orzeczonej kary pozbawienia wolności w sytuacji uprzedniej niekaralności oskarżonego i jego młodocianego wieku.

Podnosząc powyższe zarzuty, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego K. M. (1) od popełnienia czynu zarzuconego w pkt I wyroku oraz zmianę kwalifikacji prawnej czynu opisanego w pkt II wyroku na art. 159 k.k. w zb. z art.156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i wymierzenie za ten czyn znacznie łagodniejszej kary pozbawienia wolności, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego K. M. (1) i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Obrońca osk. D. M. (1) zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, przez błędną ocenę dowodów, polegający na przyjęciu, iż oskarżony brał udział w pobiciu pokrzywdzonych.

Nadto obrazę przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego.

W uzasadnieniu apelacji stwierdził, że zapis monitoringu jest bardzo słabej jakości, jest czarno-biały i nie pozwala na szczegółową analizę przebiegu zdarzenia. Sylwetki poszczególnych osób biorących udział w zdarzeniu są rozmazane, nie można rozpoznać twarzy. Te okoliczności oznaczają, iż jednoznaczne wskazanie konkretnej osoby i przypisanie jej określonego zachowania jest znacznie utrudnione, wręcz niemożliwe.

Również zeznania świadków budzą zastrzeżenia skoro kategorycznie wskazywali na udział w pobiciu kobiet, która to okoliczność nie znalazła potwierdzenia w toku postępowania.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o złagodzenie kary pozbawienia wolności oraz okresu próby, na który wykonanie kary zostało zawieszone.

W piśmie osobistym nazwanym apelacja osk. K. M. (1) odżegnuje się od udziału w pobiciu pokrzywdzonych, a przyznając fakt użycia noża w stosunku do F. S. zapewnia, iż czynił to w obronie własnej wobec napaści na jego osobę. W konkluzji oraz w wypowiedzi na rozprawie odwoławczej wniósł o złagodzenie kary po uwzględnieniu wniosków obrońcy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy w lakonicznych słowach opisał stan faktyczny jaki ustalił w oparciu o ujawnione w toku postępowania jurysdykcyjnego dowody. Upraszczając ten zapis i ograniczając w zasadniczym, dla oceny zachowań uczestników zajścia, fragmencie uzasadnienia poświęcił mu jeden akapit, a dokładnie 12 wierszy. Efektem tego jest nie tylko ogólnikowość opisu zachowania czterech (a licząc L. A. pięcioro) oskarżonych i dwóch pokrzywdzonych jak i niewątpliwy błąd w ustaleniach poczynań osk. K. M. (1).

Analizując zapis z monitoringu, zobrazowany także na zdjęciach poklatkowych (w odrębnym skoroszycie) należy podzielić stanowisko obrońcy osk. M., że zajście między tymi dwiema grupami osób miało dwie fazy: pierwszą na jezdni (pasach) R. de G.`a oraz drugą na chodniku, przy czym ta składała się także z dwóch „pól bitewnych” – konkretnie miejsca gdzie bity był św. P. P. (1) i odległego o kilka metrów miejsca pobicia św. F. S. (1). Z zapisu tego wynika w sposób oczywisty, że osk. K. M. nie uczestniczył w pierwszej fazie ani też w biciu św. P. P., choć pozostali napastnicy przemieszczali się i atakowali zarówno jedną jak i drugą ofiarę (zwłaszcza aktywni D. M. i M. D.). Zapis monitoringu „odnotowuje” natomiast starcie osk. K. M. z F. S. przy czym przekazuje on również, że ten ostatni nie tylko broni się, ale też atakuje (klatki foto z godz. 2.27.37-83 zdjęcie 249 – 256). Nie jest możliwe natomiast ustalenie w sposób kategoryczny, w jakiej pozycji (stojącej czy już leżącej) pokrzywdzony F. S. otrzymał pierwszy cios nożem. Nie jest w stanie tej pozycji ustalić również biegły (wypowiedź dr K. k. 823). Bezspornym jest natomiast sam fakt użycia noża wobec F. S. (liczba i umiejscowienie ran); fakt, że został on ujawniony przy osk. K. M., który przyznaje jego użycie oraz to, że nikt inny z uczestników zajścia nie posiadał noża.

Zapis monitoringu nie pozwala na podzielenie twierdzeń osk. K. M. jakoby to on został zaatakowany przez pokrzywdzonego (słusznie wersja ta została uznana przez Sąd Okręgowy za linię obrony oskarżonego), bowiem wyraźnie widać, że przyłącza się on do atakujących F. S. współoskarżonych. Zeznania bezstronnych obserwatorów zajścia brzmią też jednoznacznie tj., iż pokrzywdzeni byli ofiarami napaści i w każdym fragmencie zdarzenia napastnicy dominowali w jego przebiegu.

Konsekwencją powyższej, prawidłowej oceny dowodów była konieczność „wyeliminowania” osk. K. M. z grona biorących udział w pobiciu pokrzywdzonych , co stanowiło przedmiot zarzutu w pkt I aktu oskarżenia. Powodowało to po pierwsze konieczność uchylenia orzeczenia o karze łącznej pozbawienia wolności i uniewinnienia K. M. od popełnienia czynu z pkt I aktu oskarżenia. Po wtóre zaś zmiany opisu czynu przypisanego osk. K. M. w pkt II a/o poprzez objęty współdziałaniem i porozumieniem udział w bójce wraz M. D., P. S. w wyniku której pokrzywdzony F. S. odniósł opisane w nim obrażenia. Oskarżony używał w jej trakcie nóż raniąc wielokrotnie pokrzywdzonego, w wyniku czego odniósł obrażenia powodujące u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu, uznany – przez biegłego – za ciężką chorobę realnie zagrażającą życiu.

Zatem czyn w ten sposób przypisany oskarżonemu należało zakwalifikować z art. 159 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Uwzględniając trafnie ustalone przez Sąd meriti okoliczności dotyczące wymiaru kary, Sąd Apelacyjny wymierzył oskarżonemu zgodnie z dyspozycją art. 11 § 3 k.k. na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.k. – karę pięciu lat pozbawienia wolności. Na jej poczet zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności od daty zatrzymania w dniu zajścia, do daty rozprawy odwoławczej. Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zmiany rozstrzygnięcia co do orzeczonej z tytułu tego czynu nawiązki na rzecz pokrzywdzonego i w tej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Sąd Apelacyjny utrzymał też w mocy wyrok w części zaskarżonej przez obrońcę osk. D. M. i na jego korzyść uznając, iż apelacja ta jest bezzasadna w stopniu o jaki mowa w art. 457 § 2 k.p.k.

Oskarżony ten przy odtwarzaniu w toku rozprawy przed Sądem I instancji zapisu z monitoringu (k. 743v-744v), wykorzystując fakt niepełnej ostrości zdjęć (wydarzenie ma miejsce między godz. 2 a 3 w nocy) i brak koloru wyraża jako jedyny (poza osk. L. A.) wątpliwości co do wizerunku swojej osoby. Wbrew temu stanowisku identyfikacja osk. D. M. w wyniku choćby eliminacji (przyznanie przez innych oskarżonych swego umiejscowienia), charakterystycznej sylwetki (190 cm wzrostu, 120 kg wagi), odmienności ubioru itp. jest nie do podważenia. Ustalenia to wzmacniają kategoryczne zeznania pokrzywdzonego P. P. (k. 742, 744) oraz świadków, którzy wymieniają liczbę (zgodną z obrazem) napastników i pokrzywdzonych. Zgodne z tym obrazem są również wyjaśnienia współoskarżonych, które np. eliminowały od początku udział w zajściu św. M. K. z uwagi na jego stan opilstwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

Zważywszy, iż osk. K. M. nie posiada majątku oraz przebywa w zakładzie penitencjarnym przy niepewnych perspektywach zatrudnienia Sąd Apelacyjny zwolnił go do ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Obciążył natomiast w stosowanej części, w tym należną opłatą osk. D. M. (1), wobec nieuwzględnienia wniesionego w jego imieniu środka odwoławczego.

Nadto Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy tego oskarżonego honorarium za obronę wykonywaną z urzędu przez sądem odwoławczym.