Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2011-08-31

Prokuratorzy też apelują do Prezydenta o weto

Kilka dni temu swój apel do Prezydenta Bronisława Komorowskiego o weto do Ustawy o Ustroju Sądów Powszechnych wystosowali Sędziowie ze Stowarzyszenia Iustitia, a kilka dni później, środowisko prokuratorskie niejako w obronie sędziów, wystąpiło z podobnym apelem .

29 sierpnia 2011 r. Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP, wystąpiła do Prezydenta RP o zastosowanie prawa veta w stosunku do noweli do Ustawy o ustroju sądów powszechnych wprowadzającej m.in. oceny okresowe dla prokuratorów i sędziów.

"Co najistotniejsze system ocen okresowych jest niewydolny ekonomicznie i to zarówno w aspekcie czysto finansowym, jak i procesowym. Jego wprowadzenie stanie się „aktem werbunkowym” dla sędziów i prokuratorów wizytatorów, którzy zamiast orzekać i oskarżać będą zajmować się wypełnianiem statystycznych rubryczek. W interesie Państwa i Obywateli jest natomiast, aby sędziowie i prokuratorzy oskarżali i sądzili, stojąc na straży praworządności i sprawując wymiar sprawiedliwości"–czytamy w wystąpieniu Rady.

"Podtrzymujemy gotowość spotkania z Panem Prezydentem deklarowaną w piśmie z 6 maja 2011 r. oraz kompleksowego przedstawienia argumentów przemawiających za skorzystaniem z prawa weta w stosunku do kwestionowanej ustawy" – dodają autorzy listu.

Poniżej prezentujemy całą treść tego listu.

Pan Bronisław Komorowski,Prezydent RP

W dniu 21 maja 2011 r. przedstawiciele Związku Zawodowego Prokuratorów
i Pracowników Prokuratury RP, Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" oraz dwóch innych organizacji prokuratorskich podpisali wspólne oświadczenie w sprawie polityki władzy wykonawczej i ustawodawczej wobec wymiaru sprawiedliwości określonej mianem „psucia prawa.”

W cytowanym porozumieniu organizacje reprezentujące prokuratorów i sędziów wymieniły przykłady ustaw, które w ich ocenie stanowią przykłady tzw. „psucia prawa.” Wśród tych przykładów znalazła się między innymi niedawno uchwalona i skierowana na ręce Pana Prezydenta ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw.

Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP, jako
największa organizacja przedstawicielska działająca w prokuraturze powszechnej, kierując się dobrem wymiaru sprawiedliwości, zwraca się do Pana Prezydenta z apelem o skorzystanie z prawa weta w stosunku do wymienionej ustawy.

Kierując ten apel rozumiemy, że sądownictwo i prokuratura wymagają dalszych zmian i zdecydowanych reform. Reformy te winny jednak zostać przeprowadzone w sposób rozważny i przede wszystkim prowadzący do poprawy jakości wymiaru sprawiedliwości. Doświadczeni reformą prokuratury, która ograniczając się do realizacji słusznego postulatu rozdzielenia funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, wprowadziła chaos organizacyjny oraz dysfunkcjonalność Prokuratury na wielu płaszczyznach, stoimy na stanowisku, iż błędów tych nie należy powielać przy okazji reformy ustroju sądownictwa. Ich uniknięcie będzie możliwe, gdy w odróżnieniu od reformy prokuratury, władze zdobędą się na stworzenie nowej ustawy ustrojowej dla sądownictwa w miejsce obecnej, wielokrotnie nowelizowanej. Uważamy, iż przy okazji reformy prokuratury zaprzepaszczono unikalną szansę na stworzenie nowej „konstytucji” dla tej jakże istotnej w systemie organów ochrony prawnej instytucji. W efekcie ustrój prokuratury reguluje akt prawny pochodzący z 1985 r. W związku z powyższym apelujemy aby stworzyć pod patronatem Prezydenta RP „okrągły stół” wymiaru sprawiedliwości, za którym zasiedliby przedstawiciele zawodów prawniczych, świata nauki i politycy, którzy znają bolączki polskiego sądownictwa i prokuratury i potrafią przekazać słuszne oczekiwania obywateli wobec tych instytucji. Zadaniem „okrągłego stołu” byłoby kompleksowe, a nie fragmentaryczne uregulowanie ustroju polskiego sądownictwa.

Wskazać należy, iż prace nad rządowym projektem ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw już od samego początku prowadzone były w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowej legislacji. Projekt, pomimo iż dotyczy najistotniejszych kwestii związanych z funkcjonowaniem Prokuratury, nie został przekazany do konsultacji społecznych Związkowi Zawodowemu Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP oraz dwóm stowarzyszeniom prokuratorskim.

Pomimo wyraźnego apelu Związku do Pana Ministra Sprawiedliwości prokuratorzy nie zostali dopuszczeniu do prac w specjalnie powołanym przez Ministerstwo zespole, w którym brało udział Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” oraz Krajowa Rada Sądownictwa. Dodatkowo, w uzasadnieniu jednego z rozporządzeń wykonawczych do ustawy zawarto informację o tym, że jego projekt poddano konsultacji ze Związkiem, co było oczywistą nieprawdą. Warto w tym miejscu wskazać, iż praktycznie wszystkie środowiska prawnicze opowiedziały się przeciwko ustawie, czego wyrazem było wysłuchanie publiczne. Była wśród nich także Krajowa Rada Prokuratury na czele której stoi reprezentujący Urząd Prezydenta RP – prokurator Edward Zalewski.

Kolejny z błędów formalnych, który ujawnił się w czasie pierwszego czytania, polegał na jego przeprowadzeniu przed Sejmową Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka, a nie podczas posiedzenia plenarnego. Sytuacja ta doprowadziła do rażącego i oczywistego naruszenia art. 37 ust. 1 Regulaminu Sejmu.

Sama ustawa zawiera szereg istotnych wad, które bez jakiejkolwiek rekcji parlamentarzystów były wykazywane w czasie prac w Komisjach Sejmu i Senatu przez ekspertów rekrutujących się spośród sędziów i prokuratorów na co dzień czynnie prowadzących działalność orzeczniczą i oskarżycielską. Środowisko prokuratorskie w pełni podziela obawy związane z planem likwidacji sądownictwa rodzinnego, które przewiduje ustawa. Byłaby to kolejna, po sądach gospodarczych i pracy, wyspecjalizowana struktura, która ulega rozwiązaniu. Jako prokuratorzy jesteśmy przekonani, iż drogą do nowoczesnego wymiaru sprawiedliwości jest specjalizacja. To właśnie specjalizacja, w nie likwidacja wyspecjalizowanych struktur prowadzi do profesjonalizacji.

Mając na uwadze konstytucyjny fundament trójpodziału władz, sceptycznie podchodzimy do wprowadzenia w sądownictwie instytucji dyrektora, która może prowadzić do ingerencji władzy wykonawczej w sfery związane z funkcjonowaniem sądów. Dyrektorzy mogą bowiem stać się swojego rodzaju „komisarzami” sprawującymi pieczę nad sądami z ramienia Ministerstwa Sprawiedliwości.

Zdecydowanie negatywnie oceniamy przewidziany w ustawie system ocen okresowych. Nie jest on obudowany należytymi gwarancjami zachowania prokuratorskiej niezależności. Co podkreślaliśmy wielokrotnie, system ten jest niespójny z dotychczas istniejącymi mechanizmami nadzoru i nie spełnia ratio legis ustawy, jakim było zapewnienie merytorycznego awansu w strukturze organizacyjnej sądów i prokuratury. Co najistotniejsze system jest on niewydolny ekonomicznie i to zarówno w aspekcie czysto finansowym, jak
i procesowym. Jego wprowadzenie stanie się „aktem werbunkowym” dla sędziów i prokuratorów wizytatorów, którzy zamiast orzekać i oskarżać będą zajmować się wypełnianiem statystycznych rubryczek. W interesie Państwa i Obywateli jest natomiast, aby sędziowie i prokuratorzy oskarżali i sądzili, stojąc na straży praworządności i sprawując wymiar sprawiedliwości.

Zwracamy w tym miejscu uwagę Pana Prezydenta na tak istotne ostatnio aspekty ekonomiczne. Nie jest prawdą, jak twierdzi w uzasadnieniu ustawy projektodawca, że system ocen okresowy nie będzie generował kosztów. Koszty te to drogocenny czas pracy prokuratorów i sędziów oraz konieczność angażowania nowych wizytatorów. Koszty te w przypadku wejścia w życie ustawy poniosą Obywatele.

Z przedstawionych wyżej powodów, wystąpienie z niniejszym apelem uważamy za konieczne. Jednocześnie podtrzymujemy gotowość spotkania z Panem Prezydentem deklarowaną w piśmie z 6 maja 2011 r. oraz kompleksowego przedstawienia argumentów przemawiających za skorzystaniem z prawa weta w stosunku do kwestionowanej ustawy.

Przewodniczący Prezydium Rady Głównej
Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP
Mariusz Gózd