Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2012-02-09

RPO w sprawie kamer w salach widzeń bezdozorowych

Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz, na początku lutego tego roku, wystąpiła do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej gen. Jacka Włodarskiego, w sprawie instalowania w jednostkach penitencjarnych kamer w pomieszczeniach do kontroli osobistej oraz w salach do udzielania tzw. widzeń bezdozorowych.

Jak czytamy w tym wystąpieniu, do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi osób pozbawionych wolności, które wskazują, iż w pomieszczeniach do kontroli osobistej oraz w salach do udzielania tzw. widzeń bezdozorowych zamontowane są kamery. Instalowanie kamer w salach widzeń bezdozorowych potwierdzają również obserwacje poczynione przez pracowników Biura Rzecznika podczas wizytacji jednostek penitencjarnych.

„Przepis art. 73a § 5 k.k.w. wśród pomieszczeń, z których obraz jest przekazywany do monitorów lub urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części ciała skazanego, nie wymienia pomieszczeń do kontroli osobistej osadzonych.”

W ocenie Rzecznika, obraz z kamery zainstalowanej w pomieszczeniu do kontroli osobistej powinien być przekazywany do monitorów lub urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części jego ciała bądź należałoby odstąpić od montowania kamer w tych pomieszczeniach.

Natomiast instalowanie kamer w salach widzeń bezdozorowych jest wg Pani Rzecznik, nie do pogodzenia z intencją ustawodawcy, który nakazał odstąpić od wymogu nadzoru nad skazanym i osobami go odwiedzającymi, przyznając mu większą swobodę i szerszy zakres prywatności podczas tego widzenia.

Przepis art. 73a § 2 k.k.w. de facto umożliwia instalowanie kamer we wszystkich pomieszczeniach jednostki penitencjarnej, jednakże przy podejmowaniu decyzji o miejscu zainstalowania kamery należy mieć na względzie jego przeznaczenie oraz uzasadnienie innych przepisów dotyczących wykonywania kary pozbawienia wolności, twierdzi prof. Irena Lipowicz w swoim wystąpieniu.

Warszawa, 1 lutego 2012 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA
Rzecznik Praw Obywatelskich
Irena LIPOWICZ
RPO-680042-II-704.3/ll/MM
00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00
Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53
Pan
gen. Jacek Włodarski
Dyrektor Generalny Służby Więziennej
ul. Rakowiecka 37a
02-521 Warszawa


Szanowny Panie Generale

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi osób pozbawionych wolności, które wskazują, iż w pomieszczeniach do kontroli osobistej oraz w salach do udzielania tzw. widzeń bezdozorowych zamontowane są kamery. W jednej ze spraw na zarzut umieszczenia kamery w sali widzeń bezdozorowych, Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Ł odpowiedział, iż skarżący w sali do widzeń bezdozorowych Zakładu Karnego Nr 1 w Ł. korzystał z widzenia pod dozorem funkcjonariusza, a do instalowania kamer w pomieszczeniach wyznaczonych do tego rodzaju widzeń upoważnia art. 73a § 1 i 2 k.k.w. Instalowanie kamer w salach widzeń bezdozorowych potwierdzają również obserwacje poczynione przez pracowników Biura Rzecznika podczas wizytacji jednostek penitencjarnych (np. Zakładu Karnego w I. , Aresztu Śledczego we W. ).

Na podstawie art. 73a § 2 k.k.w. monitorowanie, zapewniające możliwość obserwowania zachowania skazanego, można stosować w szczególności w celach mieszkalnych wraz z częścią przeznaczoną do celów sanitarno-higienicznych, w łaźniach, w pomieszczeniach wyznaczonych do widzeń, w miejscach zatrudnienia osadzonych, w ciągach komunikacyjnych, na placach spacerowych a także do obserwacji terenu zakładu karnego na zewnątrz budynków, w tym linii ogrodzenia zewnętrznego.

W myśl art. 73a § 5 b.k.w. obraz z kamer systemu telewizji przemysłowej, zainstalowanych w części celi mieszkalnej przeznaczonej do celów sanitarno-higienicznych oraz w łaźniach, jest przekazywany do monitorów lub urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części ciała skazanego oraz wykonywanych przez niego intymnych czynności fizjologicznych.

Art. 73a § 5 k.k.w. wśród pomieszczeń, z których obraz jest przekazywany do monitorów lub urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części ciała skazanego, nie wymienia zatem pomieszczeń do kontroli osobistej osadzonych. Mając na uwadze fakt, iż w tym pomieszczeniu osadzony jest rozbierany do naga, w ocenie Rzecznika obraz z kamery zainstalowanej w tym pomieszczeniu również powinien być przekazywany do monitorów lub urządzeń, o których mowa w § 3 (art. 73a), w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części jego ciała bądź należałoby odstąpić od ich montowania w tych miejscach.

Odnosząc się natomiast do montowania kamer w pomieszczeniach sali widzeń bez osoby dozorującej stwierdzić należy, iż instalowanie kamer w tym miejscu jest nie do pogodzenia z intencją jaka przyświecała ustawodawcy wyodrębniając tę formę nagrody (art. 138 § 1 pkt 2 k.k.w.). Trzeba pamiętać, iż ustawodawca wskazując, że jest to widzenie bez osoby dozorującej nakazał odstąpić od wymogu nadzoru nad skazanym i osobami go odwiedzającymi, przyznając mu większą swobodę i szerszy zakres prywatności podczas tego widzenia.

Przyjmując szeroką interpretację art. 73a § 2 k.k.w. należałoby stwierdzić, iż można montować kamerę również w oddzielnym pomieszczeniu do widzeń, bez osoby dozorującej (art. 138 § 1 pkt 3 k.k.w.). Przepis ten de facto umożliwia instalowanie kamer we wszystkich pomieszczeniach jednostki penitencjarnej, jednakże przy podejmowaniu decyzji o miejscu zainstalowania kamery należy mieć na względzie jego przeznaczenie oraz ratio legis innych przepisów dotyczących wykonywania kary pozbawienia wolności.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) zwracam się do Pana Dyrektora o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie.


Łączę wyrazy szacunku
/-/ Irena Lipowicz