Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2014-04-02

Doktorantka zbada, jak wynagrodzić szkodę niemajątkową

Według polskiego Kodeksu cywilnego, przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy sprawca dopuścił się czynu niedozwolonego. Zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego nie jest natomiast dopuszczalne, jeśli szkoda niemajątkowa wynikła z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Turyści, którzy zawierają umowy z biurami podróży, pacjenci umawiający się z lekarzami, a także osoby będące stroną umów z przewoźnikami, aptekami czy umów o dzieło, mogą być niewystarczająco chronieni, gdy druga strona umowy nie wywiąże się ze swoich zobowiązań. Problem zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową w polskim prawie bada Katarzyna Kryla, laureatka programu stypendialnego "Doktoraty dla Mazowsza".

Doktorantka określa zasady przyznawania zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową, która powstała wskutek niewykonania obowiązków umownych. Okazuje się, że przyjęta w Polsce regulacja tego zagadnienia odbiega od rozwiązań obowiązujących w innych państwach europejskich.

"Według polskiego Kodeksu cywilnego, przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy sprawca dopuścił się czynu niedozwolonego. Zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego nie jest natomiast dopuszczalne, jeśli szkoda niemajątkowa wynikła z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy" – wyjaśnia PAP Katarzyna Kryla.

Jak tłumaczy, dłużnik, który nie wywiązał się z umowy, musi jedynie zapłacić odszkodowanie za poniesioną przez wierzyciela szkodę majątkową. Z kolei przepisy prawne obowiązujące w pozostałych państwach europejskich pozwalają na zasądzenie odszkodowania także za szkodę niemajątkową, której doznał wierzyciel.

O jakich szkodach mówimy? Stypendystka wylicza wiele przykładów. Kiedy z winy przewoźnika znacznie opóźni się nasza podróż, możemy nie zdążyć na ważne spotkanie czy uroczystość rodzinną, np. ślub czy pogrzeb. Gdy przewoźnik zagubił nasz bagaż, borykamy się podczas wycieczki z problemem braku ubrań i innych niezbędnych przedmiotów.

W przypadku umów zawieranych z lekarzem szkodą niematerialną może być niezadowalający efekt operacji plastycznej. W przypadku umowy o dzieło: niestawienie się fotografa na ślub lub pozostawienie w zakładzie fotograficznym do wywołania kliszy z pamiątkowymi zdjęciami, która zostaje zagubiona przez pracowników zakładu.

Przy umowie sprzedaży bywamy poszkodowani, kiedy kupiliśmy bilet na długo oczekiwany koncert lub mecz, który w ostatniej chwili został odwołany z winy organizatora. Nasze rozczarowanie powinno mieć przełożenie na pieniądze, podobnie utrata przyjemności z wycieczki w związku z zarezerwowaniem przez biuro podróży hotelu o znacznie niższym standardzie, niż wynikający z umowy.

Kolejne przykłady szkód niematerialnych to niezapewnienie przez biuro podróży atrakcji przewidzianych w umowie (np. wycieczek fakultatywnych), które skłoniły turystę do skorzystania z danej oferty, a także „zmarnowanie” urlopu w związku z odwołaniem w ostatniej chwili wycieczki przez biuro podróży.

Czy polska regulacja w wystarczającym stopniu chroni interesy wierzycieli? A jeśli nie, jakie zmiany należy wprowadzić w polskim Kodeksie cywilnym, aby zapewnić właściwy poziom ochrony? Na te pytania ma odpowiedzieć praca doktorska pt. Kompensacja szkody niemajątkowej w kontraktowym reżimie odpowiedzialności odszkodowawczej.