Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2016-04-12

Odszkodowanie za pozbawienie wolności przez pomyłkę sądu i kurtora

Sąd Apelacyjny w Katowicach utrzymał w mocy wyrok sądu I instancji przyznający 80 tys. złotych zadośćuczynienia dla mężczyzny, który trafił do więzienia przez pomyłkę sądu i kuratora. Sąd uznał, że w okresie warunkowego zawieszenia kary mężczyzna został skazany za kolejne przestępstwo, choć w rzeczywistości dokonała go osoba o tym samym nazwisku, ale innym imieniu.

W 2012 r. Sąd Rejonowy, w ślad za wnioskiem kuratora, zarządził wykonanie warunkowo zawieszonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności. Mężczyzna przebywał w zakładach karnych łącznie przez 134 dni. Podczas odbywania kary bezskutecznie próbował uzyskać informacje na temat przyczyn pozbawienia wolności. Dopiero po opuszczeniu zakładu karnego okazało się, że zarządzenie wykonania kary nastąpiło na podstawie wyroku skazującego dotyczącego innej osoby, która jedynie nosiła takie samo nazwisko.

W maju 2013 r. mężczyzna wniósł pozew, w którym domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa na jego rzecz 300 000 zł zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Wskazał, że pobyt w więzieniu wpłynął na pogorszenie jego stanu zdrowia, był szykanowany przez współwięźniów miał trudności w powrocie do życia na wolności.

W toku całego postępowania Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa argumentowała, że roszczenie mężczyzny powinno zostać oddalone w całości. Jej zdaniem nie było podstaw dla zasądzenia zadośćuczynienia. Prokuratoria Generalna wykazywała, że pozbawienie wolności nie doprowadziło do pogorszenia sytuacji życiowej mężczyzny, ponieważ był on bezrobotny i bezdomny. Skarb Państwa odrzucił także propozycję ugody. To dla nas niezwykle ważna sprawa, gdyż dotyczy podstawowej wartości, jaką jest wolność osobista. Prawo do żądania zadośćuczynienie za błąd wymiaru sprawiedliwości nie może być uzależnione od statusu materialnego i społecznego – mówi Katarzyna Wiśniewska, prawniczka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Sądy uznały jednak, że powództwo było zasadne i zasądziły 80 tys. zł zadośćuczynienia dla mężczyzny. W mowie przed sądem II instancji podkreśliłem, że zarówno Konstytucja, jak i Europejska Konwencja Praw Człowieka nakładają na państwo obowiązek wypłacenia rekompensaty osobie bezprawnie pozbawionej wolności. Prawo do odszkodowania powinno być realne, a jego dochodzenie nie może wiązać się z nadmiernymi trudnościami – wskazał Marcin Szwed reprezentujący HFPC na rozprawie przed Sądem Apelacyjnym.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka była zaangażowana w sprawę od 2013 r.