Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2010-08-18

Polskie więziennictwo po nowemu

Dostosowanie obowiązujących przepisów do standardów obowiązujących w innych służbach mundurowych, a także do wymogów Konstytucji RP i prawa Unii Europejskiej – to główny cel Ustawy o Służbie Więziennej, która weszła w życie 13 sierpnia. Nowe przepisy szczegółowo regulują także m.in. warunki stosowania środków przymusu bezpośredniego.


Jako jedno z podstawowych zadań Służby Więziennej wymieniają humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności. Zmianie ulegają także zasady określające odpowiedzialność dyscyplinarną funkcjonariuszy.

- Na kompleksową nowelizację swojej ustawy Służba Więzienna czekała od 1996 r. – mówi Minister Krzysztof Kwiatkowski. – Nowe regulacje dostosują przepisy do wymogów prawa Unii Europejskiej, a także do standardów obowiązujących w innych służbach mundurowych – dodaje.

Nowe przepisy wymieniają m.in. jako jedno z podstawowych zadań Służby Więziennej humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności. Za nieprzestrzeganie przez funkcjonariuszy ustawowych wytycznych, a w szczególności właśnie za niehumanitarne traktowanie, uwłaczające godności osadzonego, grożą sankcje dyscyplinarne.

Wchodząca w życie ustawa określa również szczegółowe warunki stosowania środków przymusu bezpośredniego, które mogą zostać użyte przez strażników zarówno wobec osadzonych, jak i osób, które ich odwiedzają, a poważnie zakłócają porządek w więzieniu.

Przepisy mówią o normach regulujących prawo użycia broni przez funkcjonariuszy. Ustawa szczegółowo wymienia osiem sytuacji, w których funkcjonariusz ma prawo do użycia broni palnej (lub odpowiednio przeszklonego psa służbowego).

Nowa ustawa zmienia także zasady określające odpowiedzialność dyscyplinarną funkcjonariuszy. Zlikwidowane zostały sądy dyscyplinarne, gdyż ich funkcjonowanie nie sprawdziło się w praktyce. Orzeczenia zapadłe przed tymi sądami były często kwestionowane przez sądy administracyjne, zaś w skład sądów dyscyplinarnych wchodziły osoby nie posiadające wiedzy prawniczej.

Ustawa wprowadza natomiast instytucję rzecznika dyscyplinarnego, który gwarantować będzie praworządność i sprawny przebieg postępowania. Tym samym, uproszczono samo postępowanie dyscyplinarne wraz z możliwością dobrowolnego poddania się karze.

Wprowadzone zostały nowe zasady przyjmowania do służby. W ustawie zapisano, iż kandydat musi poddać się między innymi procedurze sprawdzającej (przesłanka dawania rękojmi zachowania tajemnicy) i otrzymać poświadczenie bezpieczeństwa na mocy ustawy o ochronie tajemnicy.

Pracownikowi wykonującemu zadania służbowe w stałym i bezpośrednim kontakcie z więźniami przysługiwać będą dodatkowe przywileje.
- Do ustawy przeniesiono rozwiązania obowiązujące w Unii Europejskiej, dotyczące uprawnień socjalnych. Chodzi np. o czas pełnienia służby, jej rozkład, urlop, nadgodziny czy uprawnienia związane z rodzicielstwem – tłumaczy Minister Krzysztof Kwiatkowski. Ustawa określa również sytuacje zmiany stosunku służbowego, związane z mianowaniem funkcjonariuszy na określone stanowiska, a także z nadawaniem im stopni Służby Więziennej oraz przysługujące im uposażenie zasadnicze i dodatki do niego.

Przepisy mówią tez o rodzajach szkoleń, jakie musi ukończyć funkcjonariusz, by zostać mianowanym na wyższe stanowisko służbowe – dodaje Minister.

By skutecznie móc reformować Służbę Więzienną powołano w Ministerstwie Sprawiedliwości Radę Polityki Penitencjarnej. Ma ona za zadanie oceniać bieżącą politykę penitencjarną, przygotowywać i wspierać badania naukowe dotyczące więziennictwa i inicjować kierunki zmian. W skład Rady wchodzą przedstawiciele resortu sprawiedliwości, Służby Więziennej, nauki i organizacji pozarządowych.