Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2008-06-17

Efektywność kary a cechy osobowości

W ostatnich latach coraz częściej podejmowany jest temat dotyczący efektywności odbywania kar przez młodocianych sprawców przestępstw. Naukowcy z Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie przeprowadzili badania dotyczące cech osobowości przestępców i ich funkcjonowania w zakładach poprawczych.

W badaniach prowadzonych przez prof. Józefa Gierowskiego i Agnieszkę Idziak przebadano 98 nieletnich przebywających w zakładach poprawczych. Wszyscy byli w wieku od 16 do 21 lat. Do badań zakwalifikowano osoby oskarżone o popełnienie przestępstw z użyciem przemocy.

"Celem badań było wyodrębnienie grup sprawców o określonych czynnikach ryzyka oraz prześledzenie w obrębie tych grup zależności między tymi czynnikami a wybranymi cechami osobowości" - wyjaśniają naukowcy.

Zespół skoncentrował się na określonych cechach osobowości, m.in. agresywności, stylu funkcjonowania interpersonalnego, temperamencie, empatii oraz radzeniu sobie ze stresem.

Przeprowadzona analiza wyników pozwoliła wyodrębnić trzy grupy.

"Wyróżniliśmy trzy grupy charakteryzujące się różnym natężeniem czynników ryzyka - podkreślają naukowcy - Grupę totalnie niedostosowanych, grupę zaburzonych osobowościowo oraz grupę socjopatyczną."

Dalsze analizy pozwoliły na określenie zależności między konfiguracją czynników ryzyka i cech osobowości młodocianych przestępców a sposobem ich funkcjonowania w zakładzie poprawczym.

"Uzyskane wyniki wskazują między innymi na powiązanie pomiędzy nasileniem czynników ryzyka a pewnymi cechami osobowości - zwracają uwagę badacze. - Szczególnie wyraźnie było to widoczne wśród sprawców z grupy totalnie niedostosowanych W tej grupie przeważały takie cechy jak wrogość, podejrzliwość, nieufność oraz niska samoocena. Zaliczeni do tej grupy reagowali atakami i agresją na polecenia wydawane przez wychowawców."

Jak stwierdzili naukowcy, badani zaliczeni do innych grup ujawniali inne tendencje.

"Nieletni z grupy socjopatycznej ujawniali pozytywny stosunek do poleceń, częściej również reagowali lękiem na stosowane kary" - ustalili naukowcy.

Uzyskane wyniki badań mogą być efektywnie wykorzystane w praktyce opiniodawczej i resocjalizacyjnej. Według badaczy z IES mogą wpłynąć na zwiększenie trafności diagnozy i sprzyjają opisowi osobowości w wielu jej wymiarach. Dają również podstawy do formułowania bardziej szczegółowych, a zarazem bardziej zindywidualizowanych wskazań leczniczo-resocjalizacyjnych dotyczących nieletnich sprawców przestępstw.