Dziś parę akapitów o tym czy świadek w sądzie może być nietrzeźwy? Rozchodzi się oczywiście o art. 49 par. 1 prawa o ustroju sądów powszechnych, który uprawnia sąd do nałożenia na każdego świadka — każdego, który narusza powagę sądu, spokój lub porządek czynności sądowych, a także ubliża sądowi — grzywnę porządkową w wysokości do 3 tys. złotych lub 14 dni aresztu.

art. 49 § 1 pusp
W razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny w wysokości do 3000 złotych lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni; osobie pozbawionej wolności, w tym także tymczasowo aresztowanej, można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności albo w przepisach o wykonywaniu tymczasowego aresztowania.

Dla jasności: kara porządkowa nie jest wykroczeniem, zatem nie ma mowy o całej procedurze (wniosek o ukaranie, obwiniony, obrona, etc.) — sąd wydaje postanowienie, które jest natychmiast wykonalne (art. 50 par. 1 pusp). Ukarany świadek może wnieść zażalenie do sądu wyższej instancji, do zażalenia stosuje się przepisy postępowania właściwe w sprawie (czyli kpc jeśli to sprawa cywilna i kpk jeśli to sprawa karna).

No dobra, a skąd wiadomo, że dotyczy to także nietrzeźwego świadka — który nie rozrabia, nie ubliża, nie narusza powagi, etc.?

Oczywiście wynika to z orzecznictwa — i tak w postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 26 października 2011 r. (sygn. akt II AKz 701/11) stwierdzono, że nałożenie kary porządkowej na świadka, który stawił się na rozprawę w stanie znacznej nietrzeźwości było słuszne, gdyż czyn taki stanowi zniewagę sądu — albowiem art. 49 par. 1 pusp odnosi się do znieważenia sądu słowem lub gestem, ale i w każdy inny sposób (podobnie postanowienie SA w Katowicach z 2 sierpnia 2006 r., II AKz 514/06).

Niemniej rzecz jasna wskutek spożycia alkoholu świadek musi wprawić się w stan nietrzeźwości — chociaż samo stawienie się podchmielonego świadka na rozprawę jest naganne, zastosowanie kary porządkowej wymaga uprzedniego zachowania utrudniającego lub uniemożliwiającego przeprowadzenie rozprawy (postanowienie NSA z 11 stycznia 2010 r., I OZ 1187/09 oraz postanowienie SA w Lublinie z 6 kwietnia 2005 r., sygn. akt II AKz 87/05).

Co należy rozumieć w ten sposób, że świadek, który wypił lampkę wina niekoniecznie się zaprawiając, nie powinien podlegać grzywnie z art. 49 par. 1 pusp.

Olgierd Rudak - Czasopismo Lege Artis
(fot. Olgierd Rudak, CC-BY-SA 3.0)