Gdy osoba zagrażająca społeczeństwu kończy odbywanie wyroku
Trybunał Konstytucyjny uznał, że ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, jest zgodna z Konstytucją. Od czasu jej obowiązywania dyrektorzy aresztów śledczych i zakładów karnych skierowali 112 wniosków o objęcie ustawą skazanych kończących odbywanie kary pozbawienia wolności.
Jeżeli w trakcie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym psychiatra i psycholog wydadzą opinię, że u skazanego występują zaburzenia psychiczne w postaci upośledzenia umysłowego, zaburzenia osobowości lub zaburzenia preferencji seksualnych oraz, że mają one taki charakter lub takie nasilenie, że zachodzi wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej, dyrektor zakładu karnego występuje z wnioskiem do sądu o uznanie osoby, której wniosek dotyczy, za stwarzającą zagrożenie. Wniosek taki dyrektor sporządza na 8 miesięcy przed terminem końca kary.
Sąd w postępowaniu o ustalenie, czy więzień stwarza zagrożenie, powołuje dwóch biegłych lekarzy psychiatrów, w sprawach osób z zaburzeniami psychicznymi ponadto biegłego psychologa, a w sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych – biegłego lekarza seksuologa lub certyfikowanego psychologa seksuologa. Sąd może wydać decyzję o umieszczeniu skazanego w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym lub orzec nadzór prewencyjny sprawowany przez policję. Przed podjęciem takiej decyzji sąd bierze pod uwagę całokształt okoliczności ustalonych w sprawie, a w szczególności uzyskane opinie biegłych, a także wyniki prowadzonego dotychczas postępowania terapeutycznego oraz możliwość efektywnego poddania się przez tę osobę postępowaniu terapeutycznemu na wolności.
Jeśli nawet sąd nie zdecydował o umieszczeniu w ośrodku lub nie zlecił nadzoru prewencyjnego, o każdym wyjściu na wolność skazanego z zaburzeniami preferencji seksualnych, skazanego za przestępstwo popełnione w zorganizowanej grupie, a także każdego, który odbywał karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności, Służba Więzienna, 14 dni przed opuszczeniem przez niego murów więzienia, informuje o tym właściwy dla miejsca zamieszania komisariat Policji.
Służba Więzienna dysponuje 22 oddziałami terapeutycznymi dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, w 7 prowadzi się specjalistyczne oddziaływania terapeutyczne dla sprawców przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, u których stwierdzono zaburzenia preferencji seksualnych. Obecnie w takich oddziałach terapeutycznych przebywa blisko 1,5 tys. skazanych, u 290 stwierdzono zaburzenia preferencji seksualnych. Skazani poddawani są tu grupowym i indywidualnym oddziaływaniom psychologicznym, wychowawczym i terapeutycznym.