Aż dziw, że takie sprawy jeszcze trafiają do sądów: czy dzień awizacji pisma rozwiązującego umowę o pracę jest dniem jego doręczenia pracownikowi — czy też oświadczenie woli jest skutecznie złożone z upływem terminu odbioru korespondencji?

wyrok Sądu Najwyższego z 14 czerwca 2017 r. (II PK 178/16)
Data pozostawienia przez kuriera w miejscu zamieszkania pracownika powiadomienia o nadejściu przesyłki (awiza) zawierającej oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę nie jest datą doręczenia pisma adresatowi (złożenia oświadczenia woli), gdyż taką datę może stanowić dzień, w którym upłynął termin na odebranie pisma wskazany w awizie.

Spór dotyczył rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia — pracownicy podlegającej szczególnej ochronie ze względu na macierzyństwo — ze względu na wyczerpanie okresu zasiłkowego (art. 53 kp).
Po zwolnieniu lekarskim ZUS przyznał pracownicy świadczenie rehabilitacyjne do 10 grudnia 2014 r., w listopadzie kobieta pisemnie wniosła o udzielenie urlopu wychowawczego, pracodawca otrzymał ten wniosek 17 listopada 2014 r., ale odmówił udzielenia urlopu — aby 25 listopada wysłać pismo rozwiązujące umowę o pracę, które kobieta odebrała 9 grudnia.

art. 186(8) kp (dość podobny do art. 186(1) kp, który utracił moc 2 stycznia 2016 r.)
§ 1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o:
1) udzielenie urlopu wychowawczego – do dnia zakończenia tego urlopu; (…)
§ 4. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku, o którym mowa w § 1, po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.

Sąd prawomocnie uwzględnił powództwo o odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem (nieobowiązującego już) art. 186(1) kp (dziś jest to art. 186(8) par. 1 kp): skoro pracodawca otrzymał wniosek o urlop wychowawczy, nie miał prawa złożyć oświadczenia o rozwiązaniu umowy. Owszem, pracodawca twierdził, że wysłany kurier próbował doręczyć rozwiązanie 12 i 13 listopada, ale nie przedstawił na to żadnych dowodów.

W skardze kasacyjnej pracodawca powołał się na to, że jednak 12 listopada — czyli przed złożeniem wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego — oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę zostało skuteczne doręczone pracownicy, zatem nie można powiedzieć, iżby spóźnił się ze zwolnieniem jej z pracy.

SN nie uwzględnił argumentacji pracodawcy: oświadczenie woli wywiera skutek w momencie kiedy jego adresat mógł realnie zapoznać się z jego treścią (art. 61 par. 1 kc). Jeśli pracownik celowo nie odbiera korespondencji, należy przyjąć, że oświadczenie zostało mu skutecznie złożone — dwukrotne awizowanie przesyłki poleconej zawierającej oświadczenie pracodawcy stwarza (obalalne) domniemanie faktyczne, iż pracownik miał możliwość zapoznania się z jego treścią — w ostatnim dniu awizacji (uchwała SN z 10 maja 1971 r., III CZP 10/71).

Oznacza to, że jeśli kurier awizował przesyłkę, jego obowiązkiem było powiadomienie odbiorcy o możliwości jej odebrania w określonym czasie i miejscu — zatem nie można utożsamiać dnia rzekomej awizacji (12 listopada) z datą doręczenia pisma o rozwiązaniu umowy o pracę — a dopiero bezskuteczny upływ tego terminu skutkowałby fikcją doręczenia.

Olgierd Rudak - czasopismo Lege Artis