Ważna zmiana w Kodeksie Karnym. Zmiana, która zacznie obowiązywać od 13 lipca br., nakłada na każdego obywatela prawny obowiązek zawiadomienie organów ścigania o przestępstwie na szkodę dziecka. Do tej pory był to tylko tzw. obowiązek społeczny. Co oznaczają znowelizowane przepisy? Niepodjęcie interwencji i zaniechanie powiadomienia policji lub prokuratury jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.

Od 13 lipca 2017 r. zawiadomienie policji lub prokuratury o poważnych przestępstwach wobec dzieci (ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie, wykorzystanie seksualne bezradności, wykorzystywanie seksualne) jest obowiązkiem prawnym każdego, kto ma wiarygodną informację o ich popełnieniu, przygotowaniu lub usiłowaniu popełnienia. Zgodnie z art. 240 par. 1 kk niezłożenie zawiadomienia grozi karą pozbawienia wolności do lat 3.

Dotychczas zawiadomienie prokuratora lub policji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wobec dziecka było obowiązkiem społecznym. Oznaczało to moralny obowiązek każdego człowieka.

Zmiana prawa spowodowała, że obowiązek społeczny został zastąpiony obowiązkiem prawnym. Obowiązek prawny zgłoszenia podejrzenia popełnienia przestępstwa wobec dziecka oznacza, że w przypadku zaniechania zgłoszenia osoba dorosła może ponieść odpowiedzialność karną.

Obowiązek zgłaszania przestępstw wobec dzieci jest szczególnie ważny w działaniach profesjonalistów pracujących z dziećmi. Ważne, aby byli oni wyposażeni w wiedzę nt. zmian w prawie oraz sposobów reagowania na krzywdzenie dziecka.

Reagowanie w przypadku przemocy wobec dziecka oznacza zawiadomienie odpowiednich służb, a także działania mające na celu zatrzymanie krzywdzenia dziecka, udzielenie mu pomocy psychologicznej oraz przygotowanie go do udziału w procedurze prawnej.

Nowe przepisy kodeksu karnego

Co oznaczają znowelizowane przepisy?

• Osoba, która posiada wiarygodną informację o usiłowaniu lub popełnieniu ciężkiego przestępstwie na szkodę dziecka ma nie tylko społeczny, ale też prawny obowiązek zawiadomienia organów ścigania.

• Niepodjęcie interwencji i zaniechanie powiadomienia policji lub prokuratury jest zagrożone karą pozbawienia wolności
do lat 3.

• Prawnym obowiązkiem zawiadamiania objęto:
• ciężki uszczerbek na zdrowiu (art. 156 kk)
• zgwałcenie zbiorowe (art. 197 kk § 3 pkt 1)
• zgwałcenie osoby poniżej 15 r.ż (art. 197 kk § 3 pkt 2)
• zgwałcenie kazirodcze (art. 197kk § 3 pkt 3)
• zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 kk § 4)
• wykorzystanie seksualne bezradności i/lub niepoczytalności (art. 198 kk)
• wykorzystywanie seksualne małoletniego poniżej 15 r.ż (art. 200 kk)

Podstawa prawna

Art. 240. Karalne niezawiadomienie o przestępstwie

§ 1. Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 118a, 120-124, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166, 189, 252 lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa określonego w § 1, kto zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę do przypuszczenia, że wymieniony w § 1 organ wie o przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym; nie popełnia przestępstwa również ten, kto zapobiegł popełnieniu przygotowywanego lub usiłowanego czynu zabronionego określonego w § 1.

§ 3. Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.

Art. 304. Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

§ 1. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepisy art. 148a oraz art. 156a stosuje się odpowiednio.

§ 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

§ 3. Zawiadomienie o przestępstwie lub własne dane świadczące o popełnieniu takiego przestępstwa, co do którego obowiązkowe jest prowadzenie śledztwa przez prokuratora, Policja przekazuje wraz z zebranym materiałem niezwłocznie prokuratorowi.

Materiał przygotowany przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę (dawniej Fundacja Dzieci Niczyje) w ramach Kampanii „Reaguj – to Twój prawny obowiązek!” Więcej na: REAGUJ

Zdjęcie: materiały kampanii „Reaguj – to Twój prawny obowiązek!” Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę