Sygnatura akt III AUz 137/16

POSTANOWIENIE

Dnia 28 kwietnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

Sędziowie: SSA Marta Sawińska

SSA Jolanta Cierpiał (spr.)

Protokolant: insp.ds.biurowości Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy S. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

przy udziale zainteresowanego (...). (...) Sp. z o.o. w Ś.

o podstawę wymiaru składek

na skutek zażalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

na punkt II wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 29 lutego 2016 r. sygn. akt IV U 2120/15

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie zawarte w punkcie II wyroku z dnia 29 lutego 2016r. i zasądzić od S. R. na rzecz pozwanego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 lutego 2016 r., wydanym w sprawie o sygn. IV U 2120/15, z odwołania S. R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 28 sierpnia 2015 r. nr (...), Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie (pkt 1) oraz orzekł o kosztach procesu w ten sposób, że odstąpił od obciążenia odwołującej S. R. kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego (pkt 2).

Zażalenie na powyższe postanowienie o kosztach zawarte w punkcie 2 wyroku wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., zaskarżając je w całości i zarzucając mu naruszenie:

1.  art. 109 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. i art. 203 § 1 k.p.c. poprzez stwierdzenie, że mimo złożonego wniosku o zasądzenie na rzecz pozwanego organu rentowego kosztów postępowania nie ma podstaw do zasądzenia kosztów,

2.  art. 102 k.p.c. poprzez przyjęcie, że zachodzą przesłanki do odstąpienia od obciążenia strony przegrywającej kosztami procesu.

Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie organu rentowego jest zasadne.

Wskazać należy bowiem, iż naczelną zasadą w zakresie kosztów procesu, przyjętą przez kodeks postępowania cywilnego w art. 98 § 1 k.p.c., jest zasada odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez nią koszty procesu.

Wyjątek od powyższej zasady ustanawia art. 102 k.p.c., który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu i w konsekwencji niepodlegającym wykładni rozszerzającej i wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień. Wymaga on do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności, jednakże nie konkretyzuje pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, pozostawiając ich kwalifikację – przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy – sądowi (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973 r., sygn. II CZ 210/73). Przy czym do kręgu tych okoliczności można zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, a kwestia zastosowania tej regulacji powinna być oceniana w całokształcie okoliczności, które uzasadniałyby odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974 r., sygn. II CZ 223/73, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2011 r., sygn. I CZ 26/11 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2011 r., sygn. II CZ 51/11).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy uznać należy, że okoliczność, że koszty postępowania przewyższają wartość przedmiotu sporu w ocenie Sądu Apelacyjnego nie może stanowić samodzielnej (w braku wystąpienia innych szczególnych okoliczności, na przykład dotyczących stanu majątkowego strony) przesłanki zastosowania art. 102 k.p.c. Tymczasem takich szczególnych okoliczności nie wskazał w uzasadnieniu wydanego orzeczenia ani Sąd I instancji, ani też w toku postępowania nie wskazywała na nie sama odwołująca. Strona postępowania podejmując decyzję o dalszym prowadzeniu sprawy związaną z zaskarżeniem niekorzystnego dla siebie wyroku (decyzji), powinna bowiem uwzględnić możliwość ponoszenia konsekwencji procesowych w postaci obowiązku zwrotu kosztów poniesionych przez stronę przeciwną (w tym także okoliczność, że koszty te mogą być wyższe niż wartość przedmiotu sporu), tym bardziej gdy znane było już rozstrzygnięcie Sądu I instancji (organu, który wydał zaskarżoną decyzję) – por. m. in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2013 r., sygn. I CZ 161/12. Słusznie zatem skarżący organ rentowy wskazuje, że na gruncie niniejszej sprawy nie zaszły przesłanki do odstąpienia od obciążenia odwołującej, jako strony przegrywającej spór, kosztami procesu. Zatem podniesiony w zażaleniu zarzut naruszenia art. 102 k.p.c. należy uznać za zasadny.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów zaskarżone postanowienie zawarte w punkcie II wyroku z dnia 29 lutego 2016 r. należało zmienić i zasądzić od S. R. na rzecz pozwanego organu rentowego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu w I instancji , co uczynił Sąd Apelacyjny w sentencji niniejszego postanowienia.