Sygn. akt VIII S 14/14

POSTANOWIENIE

Dnia 9 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VIII Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSO Małgorzata Kończal (spr.)

Sędziowie: SO Hanna Matuszewska, SO Jadwiga Siedlaczek

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2014 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi „(...) Sp. z o.o. w T.

na przewlekłość postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Toruniu Marka Gajdę w sprawie KM 5482/12

postanawia: oddalić skargę.

UZASADNIENIE

„(...) Sp. z o.o. w T. w skardze z dnia 19 marca 2014r. wniosła o stwierdzenie, że w postępowaniu egzekucyjnym KM 5482/12 nastąpiła przewlekłość postępowania, a w konsekwencji o zasądzenie swoją rzecz kwoty 5.000zł oraz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Skarżąca wskazała, iż w dniu 17 maja 2012r. złożyła u komornika wniosek o wszczęcie egzekucji m. in. z ruchomości, rachunków bankowych, wierzytelności przysługujących dłużnikowi oraz wynagrodzenia za pracę, wskazując przy tym znany jej numer rachunku bankowego dłużnika. Komornik, zgodnie z otrzymaną informacją, dokonał zajęcia przedmiotowego rachunku oraz wierzytelności należnych dłużnikowi od właściwego Urzędu Skarbowego. Do 27 lipca 2012 r. komornik nie dokonał żadnych czynności terenowych. Natomiast pismem z dnia 18 grudnia 2012 r. poinformował skarżącą o bezskuteczności egzekucji oraz wezwał do złożenia dalszych wniosków w sprawie powołując się na art. 827 k.p.c. Skarżąca nie posiadając dalszych informacji dotyczących majątku dłużnika poza dotychczas wskazanymi we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, w wyznaczonym terminie nie odpowiedziała na pismo komornika, jednakże do chwili obecnej nie otrzymała winnego zapaść w powyższej sytuacji postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, co nakazywało przyjąć, iż postępowanie pozostaje formalnie w toku. W dniu 3 marca 2014 r. skarżąca zwróciła się zatem do komornika o udzielenie informacji o stanie postępowania, otrzymując informacje, iż postanowieniem z dnia 21 stycznia 2013r. postępowanie zostało umorzone. Skarżąca nie otrzymała przedmiotowego postanowienia ani sygnału o problemach w jego doręczeniu, co w ocenie skarżącej poddaje w wątpliwość datę jego wydania. Niemniej jednak przyjmując, iż miało to miejsce w dniu 21 stycznia 2013 r. komornik na chwilę obecną pozostaje w ponad 15-miesięcznej zwłoce w jego doręczeniu. Wierzycielowi nie został zwrócony również tytuł wykonawczy, którego zgodnie z telefoniczną informacją komornik nie może odszukać. Powyższe w ocenie skarżącej stanowi naruszenie jej prawa do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego bez nieuzasadnionej zwłoki czyniąc zasadnym złożoną skargę.

Odpowiedź na skargę złożył Komornik Marek Gajda wniósł o jej oddalenie jako całkowicie bezzasadnej. Komornik wskazał, iż postanowienie z dnia 21 stycznia 2013 r. wraz z tytułem wykonawczym zostało nadane poprzez(...)Sp. z o.o. w dniu 14 lutego 2013 r. Do chwili wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie nie otrzymał informacji od wierzyciela o braku jego doręczenia. Wobec zgłoszonego zarzutu pismem z dnia 31 marca 2014 r. zwrócił się do doręczyciela z reklamacją. W odpowiedzi(...)Sp. z o.o. potwierdziła nadanie w/wym. przesyłki w dniu 14 lutego 2013 r. oraz uznała reklamację, na okoliczność czego załączono stosowne pismo.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Rejonowego w Toruniu także wniósł o oddalenie skargi oraz przeprowadzenie dowodu z akt komorniczych Km 5482/12. Wskazał, iż postępowanie zostało wszczęte i prowadzone zgodnie z wnioskiem wierzyciela, zaś spoczywanie postępowania po upływie wyznaczonego pismem z dnia 18 grudnia 2012 r. 7-dniowego terminu odpowiadało intencjom wierzyciela, który przyznał w skardze, iż nie posiadał żadnych dodatkowych informacji dotyczących majątku dłużnika i z tego powodu zdecydował się nie wnosić do komornika o podjęcie dalszych czynności w sprawie. Bezczynność komornika na tym etapie postępowania była więc przez skarżącego nie tylko akceptowana, lecz wręcz wymuszona bezczynnością wierzyciela. W ocenie Prezesa Sądu Rejonowego w Toruniu nie można zatem twierdzić, iż w związku z niedoręczeniem postanowienia z dnia 21 stycznia 2013 r. skarżący poniósł jakąkolwiek szkodę, bądź nawet niedogodności. Wprawdzie postępowanie winno być formalnie zakończone, co wymagało skutecznego doręczenia przedmiotowego postanowienia, lecz dopełnienie tej czynności w istocie nic by nie zmieniło, gdyż postępowanie egzekucyjne po dniu 21 stycznia 2013 r. i tak by się nie toczyło. Powyższe należy odnieść również do podnoszonego przez skarżącą pozbawienia możliwości dysponowania tytułem wykonawczym; skarżąca akceptowała skutki związane z brakiem odpowiedzi na pismo z dnia 18 grudnia 2012 r., czyli nie zamierzała prowadzić na jego podstawie kolejnego postępowania egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy na podstawie akt komorniczych KMP 5482/12 ustalił następujący przebieg postępowania egzekucyjnego:

1.  28 maja 2012r. - wpłynął wniosek egzekucyjny,

2.  30 maja 2012r. - postanowienie o przyznaniu wierzycielowi kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu egzekucyjnym, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji i wezwanie do zapłaty należności, wezwanie do uiszczenia zaliczki na wydatki, żądanie udzielenia wyjaśnień, zawiadomienia o zajęcie rachunku bankowego i zakazie wypłat, zajecie wierzytelności, wniosek o udostępnienie danych lub informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów,

3.  3 lipca 2012r. - zawiadomienie o zbiegu egzekucji do tego samego rachunku bankowego,

4.  13 lipca 2012r. - wezwanie do zapłaty należności,

5.  29 sierpnia 2012r.- sąd zwrócił akta i doręczył odpis postanowienia z dnia 7 sierpnia 2012r. o wyznaczeniu Komornika Sądowego Marka Gajdę do prowadzenia postępowania egzekucyjnego do rachunku bankowego dłużnika w (...) Banku (...),

6.  4 września 2012r. - wezwanie do zapłaty należności, informacja dla trzeciodłużnika i wezwanie do dokonywania potrąceń,

7.  10 października 2012r. – informacja o zbiegu egzekucji do rachunku bankowego dłużnika w Banku(...),

8.  17 grudnia 2012r. – czynności egzekucyjne pod adresem dłużnika- nieskuteczne z uwagi na brak pod tym adresem faktycznej siedziby dłużnika,

9.  18 grudnia 2012r.- informacja dla wierzyciela i wezwanie do złożenia wniosków w trybie art. 827§1 k.p.c.

10.  21 stycznia 2013r.- postanowienie o umorzeniu postepowania egzekucyjnego, zwrocie tytułu wykonawczego wierzycielowi, ustaleniu kosztów postepowania egzekucyjnego i przyznaniu wierzycielowi reprezentowanemu przez radcę prawnego kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179 poz. 1843 z późn. zm. zwanej dalej ustawą), strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Art. 2 ust. 2 ustawy określa okoliczności wpływające na ocenę, czy doszło do przewlekłości postępowania, wymieniając wśród nich: prawidłowość czynności podjętych przez sąd, charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej zawiłości sprawy, znaczenie samej sprawy dla strony skarżącej, zachowanie się strony, która wniosła skargę na przewlekłość postępowania. Powyższe rozważania mają odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym.

W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób uznać, aby w postępowaniu, którego dotyczy skarga, nastąpiła przewlekłość. W sprawie przeprowadzono szereg czynności egzekucyjnych, skierowanych – zgodnie z wnioskiem o wszczęcie egzekucji – do ruchomości, wierzytelności i rachunków bankowych dłużnika oraz zmierzających do ich dalszego ustalenia, w tym czynności w terenie, o których poinformowano wierzyciela w piśmie z dnia 18 grudnia 2012r. z jednoczesnym zobowiązaniem do złożenia wyjaśnień w trybie art. 827 k.p.c. Mając na uwadze zakres zarzutów skargi należało uznać, iż przebieg postępowania w tym zakresie nie był kwestionowany. Skarżąca przyznała również, iż świadomie nie wywiązała się z zobowiązania komornika z dnia 18 grudnia 2012 r. nie dysponując dalszymi informacjami o majątku dłużnika poza dotychczas wskazanymi we wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, a nadto iż miała świadomość skutków takiego postępowania dla prowadzonego postępowania w postaci jego umorzenia, wobec wskazywanej przez komornika jego dotychczasowej bezskuteczności, przy braku dalszej inicjatywy wierzyciela.

W powyższej sytuacji, jak słusznie zauważano w odpowiedzi na skargę, sam fakt nie doręczenia skarżącej postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z dnia 21 stycznia 2013 r. nie może być uznany za naruszający prawa skarżącej do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Postanowienie to nie zostało skarżącej skutecznie doręczone, przy czym nie z winy komornika, lecz doręczyciela ( vide pismo(...) Sp. z o.o. z dnia 31 marca 2014 r., k. 85 akt KM 5482/12), co jednakże nie wpływa na skutki prawne zaistniałej sytuacji. Nakazuje natomiast jednoznacznie przekreślić aluzję skarżącej, iż przedmiotowe postanowienie zostało wydane w dacie późniejszej. Zaistniała sytuacja mimo, iż niewątpliwie obciąża komornika, nie pozostaje bez wpływu na ocenę jego zachowania. Jak słusznie zauważa Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, ocena czy postępowanie trwa dłużej niż to konieczne, dokonywana musi być na podstawie analizy charakteru przeprowadzanych czynności jak i stanu faktycznego sprawy. Aby rozstrzygnąć, czy zwłoka w dokonaniu tej czynności jest nieuzasadniona rozważyć należy nie tylko czasokres zaniechania jej dokonania, ale także konkretne realia sprawy i jej kontekst sytuacyjny (por. postanowienie z dnia 30 września 2013 r., II S 25/13), w tym działania innych podmiotów, niezależnych od organu prowadzącego postępowanie.

Z drugiej strony nie należy pomijać, iż sama skarżąca przez okres ponad roku nie podejmowała w sprawie żadnych czynności. Z kolei wpłynięcie pisma z żądaniem informacji o stanie postępowania egzekucyjnego w dniu 7 marca 2014 r. ( k. 49-50 akt KM 5482/12) spotkało się z natychmiastową odpowiedzią komornika pismem z dnia 10 marca 2014 r., doręczonym w dniu 17 marca 2014 r. (k. 42, 43 akt KM 5482/12). W powyższej sytuacji nie można również uznać, iż skarżąca doznała szkody z powodu braku możliwości dysponowania tytułem wykonawczym. Skarżąca, jak słusznie oceniono w odpowiedzi na skargę, godziła się na umorzenie postępowania egzekucyjnego i jego konsekwencje, zaś samo opóźnienie w otrzymaniu formalnego potwierdzenia w tym przedmiocie nie wpływało na przebieg postępowania egzekucyjnego ani uzasadnione uprawnienia strony w tym postępowaniu.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy rzeczywistym celem skargi jest przeciwdziałanie bieżącej (aktualnie trwającej) przewlekłości postępowania, a więc postępowania, które trwa. Skarga ma spowodować bowiem nadanie sprawie odpowiedniego biegu procesowego. Służy temu nie tyle samo stwierdzenie wystąpienia przewlekłości postępowania (art. 12 ust 2 ustawy), co przede wszystkim możliwość wydania sądowi rozpoznającemu sprawę zaleceń podjęcia właściwych czynności w wyznaczonym terminie, a więc doraźna interwencja przeciwdziałająca przewlekłości postępowania (por. postanowienie SN z 8 lipca 2005 r. III SPP 120/05, OSNC z 2006 r. nr 5-6 poz. 102).

Skoro zatem celem skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez zbędnej zwłoki jest przeciwdziałanie przewlekłości w czasie trwania postępowania, to trudno uznać w niniejszej sprawie, aby doszło do przewlekłości postepowania. Postępowanie w sprawie egzekucyjnej zostało bowiem umorzone, wprawdzie nieprawomocnie, ale w takiej sytuacji skarga nie może przeciwdziałać owej przewlekłości, co oznacza jej bezzasadność. Miarodajnym wyznacznikiem tego, czy w rzeczywistości nastąpiła przewlekłość postępowania, jest bowiem możliwość wydania sądowi czy komornikowi stosownych zaleceń. Skarga ma spowodować nadanie sprawie odpowiedniego biegu procesowego. W ocenie zaś Sądu Okręgowego, w odniesieniu do postępowania prowadzonego w sprawie I KM 5482/12, nie zachodzi konieczność wydania jakichkolwiek zaleceń w zakresie czynności egzekucyjnych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał złożoną skargę za bezzasadną i na podstawie art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy orzekł jak w sentencji.