Środa, 01 maja 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5910
Środa, 01 maja 2024
Sygnatura akt: I Ca 147/16

Tytuł: Sąd Okręgowy w Sieradzu z 2016-04-27
Data orzeczenia: 27 kwietnia 2016
Data publikacji: 19 września 2016
Data uprawomocnienia: 27 kwietnia 2016
Sąd: Sąd Okręgowy w Sieradzu
Wydział: I Wydział Cywilny
Przewodniczący: Elżbieta Zalewska-Statuch
Sędziowie: Joanna Składowska
Magdalena Kościarz

Protokolant: sekretarz sądowy Elwira Kosieniak
Hasła tematyczne: Służebność Przesyłu
Podstawa prawna: art. 3051kc

Sygn. akt I Ca 147/16

POSTANOWIENIE

Dnia 27 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSR del. Magdalena Kościarz

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2016 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z wniosku A. G. i N. G.

z udziałem (...) SA w L.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 8 stycznia 2016 roku, sygnatura akt I Ns 408/14

postanawia:

oddalić apelację.

Sygn. akt I Ca 147/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy w Łasku oddalił wniosek N. G. i A. G. o ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położonej w miejscowości C. w gminie B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), na rzecz uczestnika (...) S.A. za wynagrodzeniem w wysokości 18.000 zł płatnym solidarnie na rzecz wnioskodawców. (pkt 1.) oraz orzekł o kosztach postępowania (pkt 2.).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Wnioskodawcy N. G. i A. G. są współwłaścicielami, na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) położonej w miejscowości C., gmina B., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

Przez nieruchomość przebiega napowietrzna linia energetyczna średniego napięcia 15 kV.

Działka gruntu nr (...) położona w C. gmina B. nosiła wcześniej i w 1988 r. nr (...).

W dniu 11 maja 1989 r. Zakład (...) dokonał odbioru linii energetycznej 15 kV C.-B. po kapitalnym remoncie. Odnośnie powyższych robót wydano decyzję o ustaleniu lokalizacji z 14 września 1988 r., także dotyczącą prac w miejscowości C. oraz decyzję – pozwolenie na budowę z 11 stycznia 1989 r. obejmującą linię średniego napięcia 15 kV w miejscowości C..

W dniu 14 listopada 1988 r. Naczelnik Gminy B. na podstawie art. 75 ust. 1 i 2 i art. 79 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości wydał decyzję mocą której zezwolił na wejście na teren nieruchomości położonych min w miejscowości C., celem budowy i modernizacji urządzeń elektroenergetycznych. Wskazano, że prawo kapitalnego remontu – modernizacji linii oraz każdorazowy dostęp do niej przez osoby upoważnione jest ograniczonym prawem rzeczowym a poza tym osobom upoważnionym przysługuje prawo dostępu do tej linii celem wykonania czynności związanych z jej konserwacją. Decyzja dotyczyła także właścicieli działki gruntu nr (...) położonej w miejscowości C..

Decyzja powyższa jest prawomocna od 12 grudnia 1988 r.

Uczestnik – (...) jest następcą – Zakładów (...)–Teren. W wyniku podziału Centralnego O. Energetycznego i na bazie Zakładu (...), na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu nr 14/ORG/89 z 16 stycznia 1989 r. utworzono samodzielne przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...). W wyniku przekształcenia ww przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa funkcjonowało ono od 1 września 1993 r. pod firmą Zakład (...) Spółka Akcyjna. Następnie doszło do zmiany firmy spółki na (...) S.A.”. Ostatecznie spółka została przejęta przez uczestnika – (...) S.A.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że wniosek oparty na art. 305 1 k.c. i n. jest niezasadny.

Sąd podkreślił, że w niniejszej sprawie nie ma możności ustanowienia służebności w drodze orzeczenia sądowego (art. 305 2 § 2 k.c.), jako że uczestnik skutecznie wykazał, że posiada samoistny tytuł prawny do wykonywania obsługi przedmiotowej linii energetycznej, co stanowi przeszkodę do zadośćuczynienia żądaniu wnioskodawców.

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na decyzję Naczelnika Gminy B. z dnia 14 listopada 1988 r. wydaną na podstawie art. 75 ust. 1 i 2 i art. 79 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości.

Następnie Sąd omówił uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2014 r. (III CZP 87/13, legalis nr 797812) dotyczącą problematyki decyzji tzw. wywłaszczeniowych jako tytułu prawnego do wykonywania obsługi linii energetycznych. W tym kontekście Sąd wskazał, że instytucję wywłaszczenia przewidywała obowiązująca od 5 kwietnia 1958 r. ustawa z 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (j.t. Dz.U. 1974 r., poz. 10, nr 64), kolejno ustawa z 29 kwietnia 1985 r. i gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, obowiązująca od 1 sierpnia 1985 r. (tekst pierwotny Dz.U. 1985 r., Nr 22, poz. 99, a następnie ze zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości Dz.U. 1990 r., Nr 79, poz. 464), a ponadto obowiązująca od 1 stycznia 1998 r. ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst pierwotny Dz.U. 1997 r., poz. 115, Nr 741). Sąd Rejonowy podał, że bazując na treści powyższych przepisów umiejscowionych w tych trzech ustawach, Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, że decyzja wydana na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z 1958 r., art. 70 ust. 1 (wg wcześniejszej numeracji art. 75) ustawy z 1985 r, i art. 124 ust. 1 ustawy z 1997 r. była aktem trwale kształtującym treść prawa własności zgodnie z art. 140 k.c. Nie powodowała powstania służebności w ścisłym tego słowa znaczeniu, ponieważ skutki ograniczenia prawa własności różnią się od skutków prawnych wywołanych przez ustanowienie służebności, a podobieństwo między nimi wynika z kreowanego nimi obowiązku znoszenia (pati) przez właściciela zmian rzeczowych na jego nieruchomości.

W ocenie Sądu Rejonowego przedmiotowa decyzja z 14 listopada 1988 r. jest tego rodzaju decyzją o jakiej mowa w omówionej uchwale Sądu Najwyższego. Po pierwsze już w samej jej treści jest wprost odwołanie się do art. 75 ust. 1 i ust. 2, a więc do podstawy prawnej, która zdaniem Sądu Najwyższego, daje w postaci indywidualnej decyzji samoistny tytuł prawny do obsługi linii energetycznych. Nadto jej treść dawała prawo do wejścia na teren nieruchomości celem wykonania czynności związanych z konserwacją zmodernizowanych wówczas urządzeń energetycznych. Sąd pierwszej instancji zaznaczył, że decyzja ta wreszcie w powiązaniu z wykazem właścicieli działek wystarczająco identyfikuje nieruchomości, których dotyczy. Z wykazu tego wynika, że taką działką gruntu jest działka nr (...), która według zestawienia działek dla miejscowości C. nosi obecnie nr(...), a więc odpowiada nieruchomości, której dotyczy wniosek. Jak wynika z adnotacji na decyzji przekazanej do akt sprawy przez Starostwo Powiatowe w Ł. jest ona prawomocna od 12 grudnia 1988 r. I jako taka, jak sam przyznaje to pełnomocnik wnioskodawców, wiąże Sąd. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika wnioskodawców, uczestnik należycie wykazał, że przedmiotowa decyzja ma przymiot prawomocności. Świadczy o tym przywoływana adnotacja. Sąd Rejonowy stwierdził, że została ona wydana w takiej właśnie treści i stała się prawomocna, na co wystarczającym dowodem jest jej kserokopia poświadczona za zgodność przez pracownika starostwa. Nie ma tu potrzeby wgłębiania się w charakter dowodowy kserokopii dokumentu urzędowego. Wskazać również trzeba, że nie ma racji pełnomocnik wnioskodawców mówiąc, że decyzją zezwalająca na wejście na teren nie jest decyzją wywłaszczeniową, bowiem o niej mówi dopiero art. 75 ust. 3 ustawy z 1985 r. Jednakże w prezentowanej wyżej uchwale wyraźnie zaznaczono, na gruncie treści całego art. 70 (i odpowiadającego mu „wcześniejszego” art. 75), że wydanie decyzji na podstawie ust. 1 tego przepisu (co miało miejsce w niniejszej sprawie) prowadzi do trwałego ograniczenia prawa własności nieruchomości, gdyż sprawia, że jej właściciel ma obowiązek znoszenia stanu faktycznego ukształtowanego przebiegiem urządzeń przez jego nieruchomość, a w konsekwencji stanowi tytuł prawny do wykonywania przez uprawnionego czynności składających się w pewnym sensie na służebność przesyłu. Zatem decyzją wywłaszczeniową jest nie tylko ta całkowicie pozbawiająca prawa własności dotychczasowego właściciela, ale i ta wydana w trybie ust. 1 art. 75 (art. 70) ustawy.

Podsumowując tą część rozważań, Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że uczestnik dysponuje samoistnym tytułem prawnym do korzystania z linii elektroenergetycznej przechodzącej przez nieruchomość wnioskodawców, a jest nim omawiana wyżej decyzja. Stanowi ona niejako przeszkodę w ustanowieniu służebności przesyłu. Nie było przy tym kwestionowane i wynika z załączonych dokumentów, że uczestnik, jako następca prawny, „przejął” uprawnienia swych poprzedników wynikające z tejże decyzji. Stąd też Sąd Rejonowy uznał, że wniosek podlegał oddaleniu.

Na marginesie Sąd wskazał, że w świetle ujawnionych w toku postępowania dowodów, skuteczny okazałby się podniesiony na rozprawie 8 stycznia 2016 r. zarzut zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu. Zarzut ów oczywiście byłby aktualny w przypadku przyjęcia, że jednak omawiana wcześniej decyzja nie dawałaby takiego skutku, jaki przyjął Sąd Rejonowy.

Sąd pierwszej instancji omówił przesłanki stwierdzenia nabycia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu w drodze zasiedzenia.

Sąd podkreślił następnie, że w niniejszej sprawie linia średniego napięcia przechodząca przez nieruchomość wnioskodawców miałaby być wybudowana w latach ’50 XX wieku, na co jednakże nie ma dowodów. Niewątpliwie natomiast urządzenia energetyczne istniały w 1989 r., a więc w momencie dokonania odbioru ich prac remontowo-modernizacyjnych o czym świadczy stosowny protokół. Bezspornym przy tym jest, że linia ta była wykorzystywana zgodnie ze swoim przeznaczeniem do przesyłu prądu. Podmiotem odbierającym wówczas linię i następnie z niej korzystającym był Zakład (...) wchodzący wówczas w skład większego organizmu – przedsiębiorstwa państwowego jakim były Zakłady (...). W wyniku podziału tego przedsiębiorstwa i na podstawie jego składników majątkowych w 1989 r. powołano odrębne przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...). Przedsiębiorstwo to zostało następnie przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa i ostatecznie przejęte przez pozwanego. Nadto wykaz gruntów w połączeniu z protokołem udowadnia, że linia średniego napięcia 15 kV przechodziła również przez teren należący do wnioskodawców. Sąd uznał więc, że od tego momentu tj. od 11 maja 1989 r. można liczyć bieg posiadania przedmiotowej służebności przez poprzedników prawnych uczestnika. W ocenie Sądu Rejonowego w tym momencie poprzednik prawny uczestnika był w dobrej wierze, jako że działał w oparciu o omawianą wyżej decyzję z 14 listopada 1988 r. Dobra wiara to usprawiedliwione w danych okolicznościach przekonanie posiadacza, że przysługuje mu prawo własności. Odpowiednie stosowanie takiego rozumienia do posiadania służebności oznacza, że posiadacz powinien działać w usprawiedliwionym przekonaniu, że ma prawo służebność wykonywać. Skoro uzyskano decyzję wydaną w trybie art. 75 ust. 1 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, to można było oczekiwać, że służebność taka przysługuje. W tym momencie odpowiednio stosowany art. 172 kc przewidywał, że posiadacz służebności w dobrej wierze może ją zasiedzieć po upływie lat 10. Z dniem 1 października 1990 r. nastąpiła zmiana przepisu (Ustawa nowelizująca – ustawa z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny Dz.U.1990.55.321) i konieczny był upływ lat 20. Art. 9 ustawy nowelizującej przewidywał, że do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie. Zatem w tym przypadku musiało upłynąć lat 20, co też nastąpiło w 2009 r., jeszcze przed wytoczeniem niniejszej sprawy, co mogłoby przerwać bieg terminu przedawnienia.

Podsumowując – Sąd uznał, że hipotetycznie doszłoby również do zasiedzenia przez uczestnika służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu, co także stanowi przeszkodę do zadośćuczynienia żądaniu wnioskodawców.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., uznając, że interesy wnioskodawców i uczestnika są sprzeczne.

Z powyższym orzeczeniem nie zgodzili się wnioskodawcy, którzy zaskarżyli przedmiotowe rozstrzygnięcie w całości, zarzucając mu:

- naruszenie art. 510 § 2 k.p.c., przez niewezwanie do udziału w postępowaniu Skarbu Państwa;

- naruszenie przepisów prawa materialnego przez przyjęcie, że zasiedzenie na rzecz Skarbu Państwa stanowi tytuł prawny do korzystania z nieruchomości wnioskodawcy dla uczestnika;

- naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 128 k.c. i przyjęcie, że na skutek zmiany tego przepisu nastąpiło przeniesienie służebności przesyłu w zakresie linii energetycznej niskiego napięcia;

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału w skutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a to art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania i wnioskowania.

W konkluzji apelujący wnieśli o zmianę skarżonego postanowienia w całości polegające na:

- ustanowieniu na nieruchomości wnioskodawcy odpłatnej służebności przesyłu na rzecz uczestniczki postępowania polegającej na prawie do korzystania w celu przesyłu energii elektrycznej i konserwowaniu oraz naprawach tej linii na nieruchomości wnioskodawcy;

- zasądzeniu od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy solidarnie kwoty 18.000 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu;

- zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Alternatywnie apelujący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do dalszego prowadzenia Sądowi pierwszej instancji.

Skarżący wnieśli również o zasądzenie od uczestniczki na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, a w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, że Sąd pierwszej instancji wskazał, iż wniosek skarżących o ustanowienie służebności przesyłu jest bezzasadny, gdyż uczestnik dysponuje tytułem prawnym do nieruchomości objętej wnioskiem, przy czym ów tytuł wynika z dwóch niezależnych od siebie źródeł: po pierwsze z decyzji Naczelnika Gminy B. z dnia 14 listopada 1988 roku, a po wtóre, z nabycia przez uczestnika w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu.

Argumentacja skarżących sprowadza się wyłącznie do kwestionowania drugiego z wymienionych źródeł uprawnień, w związku z czym rozważania Sądu odwoławczego w pierwszej kolejności będą dotyczyły kwestii zasiedzenia służebności gruntowej.

Odnosząc się do podniesionych w apelacji zarzutów, Sąd drugiej instancji postanowił najpierw ustosunkować się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, ponieważ tylko niewadliwie oceniony materiał dowodowy mógł posłużyć do poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych a w rezultacie do właściwego zastosowania norm prawa materialnego.

Apelujący zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału, precyzując w uzasadnieniu środka odwoławczego, iż Sąd Rejonowy nie ustalił, czy Skarb Państwa przekazał po 1 lutego 1989 roku wszystkie urządzenia, nieruchomości i całą infrastrukturę przedsiębiorstwa, a ponadto zdaniem skarżącego Sąd nie podjął działań w kierunku wyjaśnienia czasu i miejsca i okoliczności, w jakich odbyło się przeniesienie posiadania.

Wbrew wywodom skarżących, ustalenia Sądu pierwszej instancji w przedmiocie przeniesienia własności spornych linii energetycznych przez Skarb Państwa na rzecz poprzednika prawnego uczestnika są prawidłowe, ponieważ (...) S.A. w L. przedstawił wystarczający materiał dowodowy, z którego wynika, iż do takiego przeniesienia doszło. Uregulowanym w art. 348 k.c. podstawowym sposobem przeniesienia posiadania, zarówno samoistnego, jak i zależnego, jest wydanie rzeczy (traditio corporalis). W przypadku posiadania służebności chodzi oczywiście o „trwałe i widoczne urządzenie”, z którego korzystanie prowadzi do zasiedzenia (w sprawie niniejszej przebiegające przez nieruchomość wnioskodawców linia energetyczna i jej eksploatacja). Nie jest zatem potrzebna żadna umowa pisemna lub decyzja, na których brak powołuje się skarżący. Do odpowiedzi na wniosek załączono dokument w postaci Zarządzenia Ministra Przemysłu nr 14/ORG/89 z dnia 16 stycznia 1989 roku (k. 57 – 58), mocą którego utworzono przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...), któremu to przydzielono składniki mienia (w tym własność urządzeń i posiadanie służebności gruntowych) należące dotychczas do Centralnego O. Energetycznego - Zakładu (...). Ponadto uczestnik załączył odpis z rejestru handlowego B (k. 59 – 62) oraz postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi Krajowego Rejestru Sądowego (k. 63 – 64), ilustrujące przekształcenia podmiotowe poprzedników prawnych uczestnika. Niedołączenie stosownego protokołu zdawczo - odbiorczego do akt sprawy w ocenie Sądu nie wykluczało możliwości udowodnienia okoliczności przekazania posiadania urządzeń energetycznych przebiegających przez działkę wnioskodawców za pomocą innych środków dowodowych, w tym przy zastosowaniu domniemań faktycznych. Za przyjęciem domniemań w zakresie posiadania tego konkretnego odcinka linii energetycznej przemawiało zaś położenie linii w zasięgu działalności przedsiębiorstwa uczestnika postępowania i sama treść wniosku, w którym wnioskodawcy wskazali (...) SA w L. jako właściciela urządzeń przesyłowych. Wypada zauważyć, że wnioskodawcy na etapie postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie podnosili, aby linia energetyczna przebiegająca przez ich nieruchomość nie była tym samym urządzeniem przesyłowym, którego kapitalny remont zakończył się w dniu 11 maja 1989 roku. Skoro zatem od 11 maja 1989 roku można liczyć bieg posiadania przedmiotowej służebności przez poprzedników prawnych uczestnika, wówczas dodatkowe ustalania precyzyjnej daty, kiedy to doszło do przekazania przez Skarb Państwa własności urządzeń energetycznych było niecelowe. Należy bowiem przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury, będące poprzednikiem prawnym uczestnika przedsiębiorstwo państwowe, czy też następnie spółka Skarbu Państwa, mogły do okresu posiadania, wykonywanego po dniu 1 lutego 1989 roku, zaliczyć okres posiadania Skarbu Państwa sprzed tej daty, jeżeli nastąpiło przeniesienie posiadania (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2006 roku, I CSK 11/05, niepubl.).

Sąd Okręgowy podzielił więc prawidłowe ustalenia Sądu pierwszej instancji i uznał je za własne.

Z przedstawionych powyżej względów zaskarżone postanowienie jest także zgodne z art. 176 § 1 w zw. z art. 292 k.c., ponieważ uczestnik mógł skutecznie doliczyć do czasu, przez który sam posiada, okres samoistnego posiadania służebności przez jego poprzedników prawnych.

Tym samym nie można zaakceptować stanowiska wnioskodawców, że Sąd Rejonowy naruszył art. 128 k.c. i przyjął, że na skutek zmiany tego przepisu nastąpiło przeniesienie służebności przesyłu w zakresie linii energetycznej niskiego napięcia. Przede wszystkim przez nieruchomość skarżących nie przebiega linia niskiego, lecz średniego napięcia, jak wskazali sami apelujący w piśmie z dnia 16 listopada 2015 roku (k. 109). Po drugie, Sąd a quo nie wskazał, że na mocy art. 128 k.c. nastąpiło przeniesienie posiadania służebności gruntowej w zakresie służebności przesyłu na poprzedników prawnych uczestnika, lecz Sąd ten zauważył, iż znowelizowanie art. 128 k.c. umożliwiło państwowym osobom prawnym nabywanie własności nieruchomości i ograniczonych praw rzeczowych nie do zasobu Skarbu Państwa, lecz do własnego majątku.

Sąd pierwszej instancji trafnie przyjął też, że do zasiedzenia omawianej służebności doszło w dobrej wierze, ponieważ władanie liniami energetycznymi przebiegającymi przez nieruchomość wnioskodawców było oparte na decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 75 ust. 1 i 2 i art. 79 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości. W uzasadnieniu tejże decyzji wskazano, że prawo kapitalnego remontu – modernizacji linii oraz każdorazowy dostęp do niej przez osoby upoważnione jest ograniczonym prawem rzeczowym a poza tym osobom upoważnionym przysługuje prawo dostępu do tej linii celem wykonania czynności związanych z jej konserwacją. W rezultacie poprzednicy prawni uczestnika pozostawali w uzasadnionym przekonaniu, że mają prawo do korzystania w ograniczonym zakresie z nieruchomości skarżących. W konsekwencji, należało przyjąć, że zgodnie ze znowelizowanym na mocy ustawy z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1990 roku, nr 55, poz. 321) art. 172 k.c., okres potrzebny do nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie wynosił 20 lat.

Godzi się więc podkreślić, że do nabycia przedmiotowej służebności gruntowej nie doszło na rzecz Skarbu Państwa, lecz z dniem 12 maja 2009 roku na rzecz poprzednika prawnego uczestnika. Dlatego też Sąd Rejonowy nie uchybił art. 510 § 2 k.p.c., przez niewezwanie do udziału w postępowaniu Skarbu Państwa. Skoro w myśl art. 510 § 1 k.p.c. zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania, nie było potrzeby wzywania do udziału w sprawie Skarbu Państwa, gdyż w 2009 roku majątek obejmujący linie energetyczne przebiegające nad działką wnioskodawców nie stanowił już własności tego podmiotu, lecz należał do poprzednika prawnego (...) S.A.

Apelujący zarzucili również, że w razie stwierdzenia zasiedzenia służebności w sentencji postanowienia określającego służebność przesyłu konieczne jest określenie jej rodzaju, zakresu oraz sposobu wykonywania, a także oznaczenie szlaku (miejsca) usytuowania urządzeń z powołaniem się na mapę sporządzoną według zasad obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w księgach wieczystych. Należy więc podkreślić, że Sąd pierwszej instancji obowiązany jest określać przebieg służebności jedynie w pozytywnych rozstrzygnięciach, które deklaratywnie potwierdzają ten fakt orzeczeniem wydanym w sprawie, a nie w sytuacjach w których stwierdzenie zasiedzenia jest jedynie przesłanką rozstrzygnięcia rozważaną na zarzut przeciwnika, który został zaangażowany w postępowanie, toczące się nie z jego wniosku. Ponadto Sąd Rejonowy jedynie alternatywnie powołał się na zasiedzenie służebności gruntowej jako tytuł prawny do korzystania z działki skarżących, akcentując, że tytuł prawny uczestnika wynika przede wszystkim z prawomocnej decyzji Naczelnika Gminy B. z dnia 14 listopada 1988 roku wydanej na podstawie art. 75 ust. 1 i 2 i art. 79 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości.

Rozważania Sądu pierwszej instancji w tym przedmiocie zasługują w całości na akceptację, w związku z czym Sąd Okręgowy nie widział potrzeby ich ponownego przytaczania. Wypada zaznaczyć, że wspomniana decyzja dotyczyła również działki wnioskodawców, co wynika z wykazu właścicieli i gruntów, którego nie zakwestionowali skarżący (k. 103).

Tym samym nie było potrzeby uściślenia w sentencji postanowienia służebności gruntowej, gdyż podstawą prawną do wejścia na grunt wnioskodawców jest wymieniona decyzja administracyjna.

Podsumowując, Sąd Rejonowy prawidłowo stwierdził, że nie zachodzą przesłanki do uwzględnienia wniosku o ustanowienie służebności przesyłu, ponieważ uczestnik dysponuje skutecznym wobec wnioskodawców tytułem prawnym do korzystania z ich nieruchomości w zakresie sprecyzowanym w decyzji z dnia 14 listopada 1988 roku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd odwoławczy oddalił apelację na mocy art. 385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij