Sygn. akt III Ca 1319/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie o sygn. akt I C 4272/14 z powództwa Skarbu Państwa - Starosty (...) przeciwko E. R. o ustalenie, że Skarb Państwa nabył z dniem 1 lipca 2002 r. własność pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...), oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając go w całości. Skarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1. art. 4 ust. 8 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 129, poz. 1444 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie;

2. art. 12 ust. 2 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1018) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie.

W konkluzji wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa, tj. ustalenie, że Skarb Państwa nabył z dniem 1 lipca 2002 r. własność pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku, choć z innych przyczyn niż te, które w niej wskazano.

Po zapoznaniu się z całym materiałem aktowym wskazać należy, że z dokumentów dołączonych do pozwu wynikało, iż samochód marki F. (...) o nr rej. (...) został usunięty na koszt właściciela z drogi w dniu 15 lipca 2001 r. i umieszczony na parkingu prowadzonym przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. (art. 130a ust. 1 pkt 5 o ruchu drogowym ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym - Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), a dyspozycję usunięcia tego pojazdu wydała osoba do tego uprawniona, tj. funkcjonariusz policji (art. 130a ust. 4 w/w ustawy). Tym samym wykazane zostało, że usunięcie pojazdu było zasadne.

W ramach poszukiwania osoby uprawnionej do odbioru pojazdu, należało zbadać wskazaną okoliczność, w świetle z art. 130a ust. 10e w/w ustawy. Choć z dokumentu załączonego do akt sprawy za kartą 10 wynika, że właścicielem przedmiotowego pojazdu jest R. W., to jednak powód skierował pozew w niniejszej sprawie przeciwko E. R.. Pozwana przed terminem pierwszej rozprawy po otrzymaniu odpisu pozwu wraz z załącznikami przesłała do Sądu Rejonowego faksem pismo, w którym zaprzeczyła temu, że jest właścicielką rzeczonego pojazdu, wyjaśniając jednocześnie, że sprzedała ten samochód prawie 15 lat temu /k. 17/.

W tym stanie rzeczy obowiązkiem Sądu Rejonowego było zbadanie opisanej okoliczności faktycznej i wyjaśnienie wskazanej sprzeczności.

Legitymacja procesowa oznacza materialno-prawne uprawnienie strony procesowej do występowania w konkretnym procesie. Musi ona istnieć zarówno po stronie powodowej, jak i pozwanej. Legitymacja procesowa wynika ze stosunku prawnego łączącego strony procesowe. Oznacza ona uprawnienie powoda do zgłoszenia konkretnego żądania (legitymacja czynna) i obowiązek pozwanego do spełnienia owego żądania (legitymacja bierna). Innymi słowy powód i pozwany muszą być związani prawno-materialnie z przedmiotem procesu.

O braku legitymacji procesowej decyduje prawo materialne, związane z konkretną sytuacją, będącą przedmiotem sporu między stronami. Strona ma legitymację procesową wówczas, gdy na podstawie przepisów prawa materialnego jest uprawniona do występowania w określonym procesie cywilnym w charakterze powoda lub pozwanego, to jest gdy z wiążącego stosunku prawnego wynika zarówno uprawnienie powoda do zgłoszenia konkretnego żądania, jak również obowiązek pozwanego do jego spełnienia. Legitymacja procesowa stanowi przesłankę materialnoprawną, sąd dokonuje oceny jej istnienia w chwili orzekania co do istoty sprawy (por. W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2005, s. 134).

Skoro legitymacja procesowa bierna okazała się w sprawie okolicznością niewyjaśnioną, a dotyczy kwestii właściwego zastosowania prawa materialnego, przeto Sąd II instancji był uprawniony do oceny przedstawionej materii z urzędu.

Ponadto, w realiach niniejszej sprawy należy dostrzec niewłaściwe procedowanie Sądu Rejonowego, wiodące do błędów związanych z nieustaleniem właściwego podmiotu legitymowanego biernie. Złożone przez pozwaną pismo procesowe w formie faksu wymagało usunięcia braku formalnego i wezwania pozwanej do złożenia oryginału pisma wraz z odpisem dla strony przeciwnej, albowiem wskazana forma nie stanowi pisma procesowego na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów k.p.c. Sąd Rejonowy uchybił powyższemu obowiązkowi, a w konsekwencji nie doręczył odpisu pisma powodowi, pozbawiając go tym samym możliwości wypowiedzenia co do twierdzeń strony przeciwnej i co za tym idzie zajęcia stanowiska w opisanej kwestii.

W opisanym stanie rzeczy należy stwierdzić, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy, co skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, na podstawie art. 386 §4 k.p.c.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, mając na uwadze wyżej poczynione rozważania, Sąd Rejonowy usunie w pierwszej kolejności wskazane uchybienia procesowe. Właściwie ustalony stan faktyczny i oceniony przy zachowaniu reguł wskazanych w art. 233 § 1 k.p.c. pozwoli dopiero na ocenę legitymacji procesowej biernej oraz na właściwą subsumcję pod przepisy prawa materialnego.