Sygn. akt III Ca 1522/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt I C 93/15 z powództwa A. W. przeciwko M. B. o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji (art. 841 i 842 k.p.c.) w punkcie 1. oddalił powództwo, a w punkcie 2. orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 par. 1 i 3 k.p.c. ustalając, że powód przegrał proces w całości, jednocześnie pozostawiając szczegółowe ich rozliczenie do rozstrzygnięcia referendarzowi sądowemu.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I. naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie:

1. art. 233 §1 k.p.c., w zw. z art. 6 k.c., poprzez brak wszechstronnego rozważenia wszystkich okoliczności sprawy i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji przyjęcie, że:

a/ powód nie udowodnił, że przysługiwały mu prawa do zajętych w toku egzekucji sądowej ruchomości w postaci kolekcjonerskich monet w łącznej ilości 100 sztuk składających się z następujących numizmatów:

- moneta 20 zł, 2005 r.. Puchacz B. B. w ilości 62 sztuk,

- moneta 20 zł, R., 1999 r., w ilości 21 sztuk,

- moneta 20 zł, Puchacz B. B. PR70 w ilości 12 sztuk,

- moneta 20 zł, Puchacz B. B., PR 69,2005, w ilości 4 sztuk,

- moneta 20 zł., R., PR 70,1999 r., w ilości 1 sztuki,

które to monety zostały zajęte przez Komornika Sądowego przy Sądzi Rejonowym dla Ł. w Ł. B. G. na wniosek pozwanego wierzyciela w sprawie egzekucyjnej KM 764/14,

b) dokument zatytułowany „Aneks do umowy R.”, nie może stanowić dowodu nabycia prawa do sporych rzeczy przez powoda;

2. art. 841 § 1 k.p.c., poprzez przyjęcie, iż wskazana norma prawna chroni tylko właściciela zajętej ruchomości, a w konsekwencji uznanie, że skierowanie egzekucji do opisanych wyżej monet kolekcjonerskich nie naruszyło praw powoda, a zatem, że nie przysługiwała mu ochrona, jaką daje wskazana norma prawna;

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1. art. 593 § 2 k.c., w zw. z § 3 ust 1 i 2 „Umowy sprzedaży z prawem żądania odkupu J.P.II” poprzez uznanie, iż zastrzeżone w umowie na rzecz kupującego prawo żądania odkupu przedmiotu umowy przez sprzedającego, świadczy o pozorności spornej umowy i jej sprzeczności ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem instytucji umowy sprzedaży z prawem odkupu,

2. art. 58 § 1 k.c. oraz art. 83 § 1 k.c., poprzez przyjęcie, iż umowa sprzedaży monet z prawem żądania odkupu była bezwzględnie nieważna, a w konsekwencji nieważne też było zobowiązać przeniesienia własności sporych monet na rzecz powoda.

W konkluzji do powyższych zarzutów apelant wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, ewentualnie zaś o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, a także zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w I i II instancji, według norm przypisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany, będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosił o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało wydane na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, który Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własny, a także w następstwie bezbłędnie zastosowanych przepisów prawa.

Wywody zaprezentowane w apelacji na poparcie podniesionych zarzutów, nie stanowiły wystarczającej podstawy do weryfikacji orzeczenia Sądu Rejonowego w postulowanym przez apelującego kierunku.

W pierwszej kolejności, w ocenie Sądu II instancji zważył, że zarzut odnoszący się do naruszenia art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., poprzez brak wszechstronnego rozważenia wszystkich okoliczności sprawy i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów sprowadzający się do tego, że Sąd Rejonowy - zadaniem skarżącego - nie zasadnie uznał, iż umowa sprzedaży monet oraz aneks do niej nie mogą stanowić dowodu, że skarżący nabył sporne monety kolekcjonerskie, nie zasługuje na uwzględnienie. Odnosząc przedstawione przez apelanta argumenty do realiów niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że skarżący ograniczył się w apelacji głównie do polemiki z twierdzeniami Sądu Rejonowego i przedstawienia w istocie własnej wersji oceny zgromadzonego w sprawie materiału, nie odnosząc się do logicznej oceny tego materiału dokonanej przez Sąd I instancji i w efekcie nie podważając skutecznie dokonanej przez tenże Sąd oceny dowodów, mieszczącej się w ramach zakreślonych przepisem art. 233 §1 k.p.c.

Przypomnieć należy, iż w orzecznictwie przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów określone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (zob. wyrok SN z 27.09.2002 r., IV CKN 1316/00, LEX nr 80273).

Sąd Rejonowy wskazał w ocenie materiału dowodowego, na jakim materiale dowodowym oparł poczynione ustalenia i dlaczego w/w dokumenty nie potwierdzają tezy apelanta o nabyciu przez niego spornych monet. W sposób wnikliwy tenże Sąd przedstawił motywy, jakimi kierował się przy dokonywaniu ustaleń stanu faktycznego, a wnioski wysnute przez Sąd I instancji, wbrew twierdzeniom apelacji, były logiczne i znajdowały podstawę w stanie faktycznym i prawnym. Zaakcentować jednak należy, że lektura materiału aktowego pozwoliła Sądowi II instancji uznać, że Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił wartość dowodową w/w dokumentów prywatnych w świetle całokształtu ustalonych okoliczności faktycznych, zwłaszcza, że pozwany od samego początku kwestionował ważność i związanie stron treścią tych dokumentów. W szczególności całkowicie przekonującą i logiczną jest argumentacja Sądu I instancji, że skoro poza sporem pozostaje okoliczność, iż przedmiotowe monety kolekcjonerskie pozostawały aż do chwili ich zajęcia przez komornika w posiadaniu (...), co zresztą powód wprost przyznał na rozprawie z dnia 10 lipca 2015 r., to taki stan faktyczny pozostaje w sprzeczności z zapisem „Aneksu do umowy R.”, z którego wynika, że „monety zostają wydane” /k. 9/. W tym stanie rzeczy nie można zasadnie twierdzić, iż złożone dokumenty prywatne w postaci umowy sprzedaży z prawem odkupu wraz z aneksem rzeczywiście stanowią dowód na to, że powód nabył te konkretne monety, które zostały zajęte w toku egzekucji sądowej przez komornika, a argumentacja skarżącego stanowi jedynie polemikę z prawidłowym stanowiskiem Sądu Rejonowego. Uchybienie art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. nie znalazło też uzasadnionych podstaw z uwagi na to, że w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca wadliwe oznaczenie rozkładu ciężaru dowodu.

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że skoro przedmiotem złożonej do akt umowy sprzedaży były zestawy kolekcjonerskie monet nieoznaczonych co do cech indywidualnych, to znaczy to, że przedmiotem tej umowy były rzeczy oznaczone co do gatunku. W konsekwencji słusznie Sąd pierwszej instancji stwierdził., że zgodnie z art. 155 §2 k.c. do przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do gatunku potrzebne było przeniesienie ich posiadania, w szczególności ich wydanie ( art. 348 k.c.). Skoro zaś poza sporem pozostaje, że w dniu zajęcia spornych ruchomości przez komornika przedmiotowe monety znajdowały się w siedzibie dłużnika, no to nie doszło do ich wydania powodowi. Tym samym trafną jest konkluzja Sądu Rejonowego, że powód nie uzyskawszy posiadania tych monet w konsekwencji nie stał się ich właścicielem.

Nie są też trafne zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 593 § 2 k.c., w zw. z § 3 ust 1 i 2 „Umowy sprzedaży z prawem żądania odkupu J.P.II” oraz art. 58 § 1 k.c. oraz art. 83 § 1 k.c. Sąd II instancji pragnie wskazać, że w całości podzielił argumentację Sądu Rejonowego w zakresie uznania umowy za bezwzględnie nieważną, uznając jednocześnie, że zbędnym jest jej powielanie w całości. Podkreślić jedynie należy, że prawidłowym było spostrzeżenie Sądu I instancji, że zastrzeżenie w umowie sprzedaży na rzecz kupującego, nie zaś sprzedającego, prawa żądania odkupu świadczy o jej pozorności – zwłaszcza wobec zeznań powoda złożonych 10 lipca 2015 r., z których wynika, że monety stanowiły tylko zabezpieczenie i dlatego w umowie znalazł się zapis o ich odkupie, a przedmiotem inwestycji były pieniądze, a nie monety /k. 92/ - gdyż w istocie umowa ta nawiązywała do instytucji lokaty bankowej, podczas, gdy umowa tego rodzaju może być zawarta jedynie przez bank, nie zaś My l (...) sp. z o.o., co w rezultacie skutkuje przyjęciem jej bezwzględnej nieważności.

Chybionym okazał się wreszcie zarzut naruszenia art. 841 §1 k.p.c., który zdaniem apelanta dawał mu ochronę prawną nawet wtedy, jeśli Sąd Rejonowy uznał, że nie nabył on prawa własności spornych monet, gdyż nie zostały wydane powodowi. Po pierwsze, powód przez cały czas twierdził, że jest właścicielem spornych monet, z tego faktu wywodził swe uprawnienia i na takiej argumentacji oparł żądanie pozwu, czego nie zdołał jednak udowodnić. Po drugie, skoro z analizowanej umowy sprzedaży nie można wywieść, że dotyczyła spornych monet kolekcjonerskich, bo jej przedmiotem były ruchomości oznaczone jedynie co do gatunku a nie według cech indywidualnych, to logicznym jest, że nie zasługuje na aprobatę argumentacja apelanta, iż na podstawie tej umowy przysługiwało mu roszczenie o wydanie tych konkretnych monet, które zostały zajęte przez komornika sądowego. Tym samym skarżący w żaden sposób nie wykazał, że skierowanie egzekucji do zajętych monet narusza jego prawa.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c., jako bezzasadną, o czym orzeczono w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji orzekł, jak w punkcie 2 sentencji wyroku, na podstawie art. 98 §1 i 3 w zw. z art. 108 §1 k.p.c. oraz § 6 pkt 5, § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461 oraz z 2015 r. poz. 616 i 1079), obciążając nimi stronę przegrywającą, czyli powoda.