Sygn. akt I C 3358/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2016 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu, I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodnicząca: Sędzia SR Monika Malinowska – Wasiak

Protokolant: Aneta Fortuniak

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2016 roku w Zgierzu na posiedzeniu niejawnym

z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) SA z siedzibą w Ł.

przeciwko Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700 – lecia Miasta Z. w Z.

o zapłatę

1.  uchyla nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w Zgierzu wydany w sprawie I Nc 2243/14 z dnia 13 sierpnia 2014 roku,

2.  oddala powództwo,

3.  zasądza od powoda Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) SA z siedzibą w Ł. na rzecz pozwanego Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700 – lecia Miasta Z. w Z. kwotę 2.400,00 (dwa tysiące czterysta złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 3358/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 lipca 2014 r. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe (...) S.A. z siedzibą w Ł. wniosło o zasądzenie od Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700-lecia Miasta Z. z siedzibą w Z. kwoty 18.530,66 zł z ustawowymi odsetkami od 22 października 2013 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż wszczął postępowanie egzekucyjnego przeciwko A. i J. Ł.. Egzekucja skierowana została do wkładu budowlanego A. Ł. w Spółdzielni. Pomimo wezwania komornika, nie przekazała ona zajętej wierzytelności. Wyrokiem z dnia 30 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od Spółdzielni na rzecz A. Ł. kwotę 90.800 zł. Niniejszym pozwem powód dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie powyższej sumy za okres od dnia następującego po dniu dokonania zajęcia, tj. od dnia 23 lutego 2011 r. do 16 września 2012 r. wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 18.530,66 zł za okres od dnia 22 października 2013 r. do dnia zapłaty. [pozew – k. 3-6]

W dniu 13 sierpnia 2014 r. Sąd wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. [nakaz zapłaty – k. 25]

W zarzutach od nakazu zapłaty, pozwana zaskarżyła nakaz w całości, wniosła o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania. [zarzuty – k. 28-31]

W odpowiedzi na zarzuty powód wniósł o zawiadomienie o toczącym się postępowaniu i wezwanie do udziału w sprawie A. Ł.. [odpowiedź na zarzuty od nakazu zapłaty – k. 45-47]

Sąd zawiadomił A. Ł. o toczącym się postępowaniu, pouczając o możliwości wstąpienia do postępowania w charakterze interwenienta ubocznego. A. Ł. oświadczyła, iż nie przystępuje do procesu. [postanowienie – k. 56v, protokół rozprawy – k. 67]

Na terminie rozprawy 7 kwietnia 2016 r. powód zmodyfikował żądanie w ten sposób, że wniósł o zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie żądanej sumy za okres od dnia następującego po dniu dokonania zajęcia, tj. od dnia 23 lutego 2011 r. do 16 września 2012 r. wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 18.530,66 zł za okres od dnia 22 października 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. [protokół rozprawy – k. 77]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) S.A. z siedzibą w Ł. w dniu 1 czerwca 2006 r. złożył u Komornika Sądowego Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Zgierzu wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikom A. i J. Ł.. Podstawą egzekucji był tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 6 grudnia 2002 r. w sprawie o sygn. akt I Nc 389/02, wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 18 października 2005 r. w sprawie o sygn. akt X Gc 807/03 oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 15 maja 2006 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1/06 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. [wniosek – k. 1-2, tytuł wykonawczy – k. 8 załączonych akt Km 1527/06]

Prawomocnym wyrokiem z dnia 10 września 2008 r. wydanym w sprawie I C 1118/05 Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie z powództwa (...) S.A. w Ł. przeciwko K. S. uznał:

- umowę z dnia 11 czerwca 2002 r. zawartą pomiędzy dłużniczką A. Ł. a K. S. o ustanowieniu przez nią prawa zastawu na wkładach budowlanych w Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700-lecia Miasta Z. o wartości 92.510, 50 zł na rzecz K. S.,

- oświadczenie A. Ł. z dnia 16 lutego 2004 r. złożone do spółdzielni o rezygnacji z członkostwa z niej i zrzeczeniu się przysługujących jej wkładów budowlanych w wysokości 92.510, 50 zł na rzecz K. S.

za bezskuteczne wobec wierzyciela (...) S.A. w Ł. ze względu na przysługującą tej spółce wierzytelność w kwocie 255.837, 70 zł wobec A. Ł. orzeczoną prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 18 października 2005 r. w sprawie o sygn. akt X Gc 807/03. [bezsporne, nadto odpis wyroku – k. 46-47 załączonych akt Km 1527/06]

Przedkładając odpis prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi wydanego w sprawie o sygn. akt I C 1118/05 powód w dniu 10 grudnia 2008 r. zwrócił się do Komornika o skierowanie egzekucji do „wkładu budowlanego w Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700- (...) Z. (do lokalu użytkowego w budynku w Z. przy ul. (...) o pow. 27 m 2) poprzez opis, oszacowanie i sprzedaż w drodze licytacji". Pismem z dnia 12 maja 2009 r. powód ponaglił Komornika do skierowania egzekucji z wkładów budowlanych i dokumentów akcji. [pisma- k. 45, 63 załączonych akt egzekucyjnych Km 1527/06]

Pismem z dnia 18 lutego 2011 r., doręczonym pozwanej spółdzielni w dniu 22 lutego 2011 r., komornik dokonał zajęcia wierzytelności A. Ł. z tytułu wkładu budowlanego w kwocie 92.510,50 zł dotyczącego lokalu nr (...) położonego w Z. przy ul. (...) i znajdującego się w zasobach spółdzielni. Komornik w trybie art. 896 i 909 k.p.c. wezwał spółdzielnię to spełnienia świadczenia na wskazane konto, ewentualnie zaś do podania, czy i z jakiej przyczyny odmawia realizacji wierzytelności. [pismo- k. 108 załączonych akt egzekucyjnych Km 1527/06]

Pismem doręczonym powodowi dnia 25 maja 2011 r. komornik poinformował goo skutecznym zajęciu wierzytelności z tytułu wkładu budowlanego oraz o braku realizacji wierzytelności przez spółdzielnię jako trzeciodłużnika. [pismo- k. 115 załączonych akt egzekucyjnych Km 1527/06]

W pozwie z dnia 17 września 2012 r. wniesionym w sprawie II C 1370/12 powód Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe (...) S.A. z siedzibą w Ł. wniósł o zasądzenie od pozwanej Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700-lecia Miasta Z. w Z. na rzecz A. Ł. kwoty 90.800 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Wyrokiem z dnia 30 września 2013 roku wydanym w sprawie II C 1370/12 Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od Spółdzielni Budownictwa (...) im. 700-lecia Miasta Z. w Z. na rzecz A. Ł. kwotę 90.800 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 17 września 2012 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 8.157 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. [poświadczona za zgodność kopia wyroku – k. 12]

W dniu 22 października 2013 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty odsetek ustawowych od kwoty 90.800 zł za okres od dnia 22 lutego 2011 r. do 17 września 2012 r. [poświadczona za zgodność kopia wezwania do zapłaty i zwrotnego potwierdzenia odbioru- k. 13]

W dniu 9 stycznia 2014 r. powód złożył wniosek o zawezwanie pozwanej do próby ugodowej. Do zawarcia ugody nie doszło. [bezsporne, nadto kopia wniosku – k. 14-16]

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych dowodów w postaci dokumentów niekwestionowanych przez strony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Powód wywodzi swoje roszczenie z wyroku wydanego w sprawie II C 1370/12 zasądzającego na rzecz A. Ł. kwotę 90.800 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Powyższy wyrok został wydany w sprawie z powództwa wierzyciela egzekwującego Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowego (...) S.A. z siedzibą w Ł. przeciwko dłużnikowi zajętej wierzytelności.

Zgodnie z art. 887 § 1 k.p.c. w zw. z art. 902 k.p.c. w ramach egzekucji wierzytelności z mocy samego zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Na żądanie wierzyciela komornik wydaje mu odpowiednie zaświadczenie.

Powołane przepisy przewidują szczególną instytucję sądowego postępowania egzekucyjnego, określaną jako powództwo wierzyciela egzekwującego przeciwko dłużnikowi zajętej wierzytelności (poddłużnikowi, trzeciemu dłużnikowi, trzeciodłużnikowi). Wskazana konstrukcja prawna opiera się na możliwości żądania zapłaty i wytoczenia przez wierzyciela powództwa przeciwko dłużnikowi dłużnika egzekwowanego (np. przeciwko pracodawcy dłużnika). Dochodzi wówczas do podstawienia procesowego wierzyciela w miejsce dłużnika. Z istoty podstawienia procesowego wynika, że powód (wierzyciel) nie może domagać się od podłużnika zasądzenia do swoich rąk, lecz jedynie na rzecz dłużnika egzekwowanego, tj. wierzyciela zajętej wierzytelności. Powód powinien natomiast przypozwać dłużnika egzekwowanego do udziału w sprawie, który może przystąpić do procesu jako interwenient uboczny (J. Jankowski, Podstawienie procesowe wierzyciela w miejsce dłużnika w toku egzekucji z wierzytelności w: Księga pamiątkowa Profesora Sławomira Dalki, Gdańskie Studia Prawnicze, tom XXVI, 2011, s. 31 i n.; J. Nowosielska-Dresiewicz, Egzekucja z wynagrodzenia za pracę, Warszawa 1973, s. 117 i n.). Zatem legitymacja procesowa czynna wierzyciela powstaje w konsekwencji dokonania zajęcia wierzytelności. Opisana konstrukcja ma na celu umożliwienie przymusowego wyegzekwowania należności od dłużnika zajętej wierzytelności. Wierzyciel uzyskując zaświadczenie wystawione przez komornika na podstawie art. 887 § 1 k.p.c. będzie mógł uzyskać klauzulę wykonalności na swoją rzecz w trybie art. 788 § 1 k.p.c. (por. L. Walentynowicz, Powództwo wierzyciela przeciwko dłużnikowi zajętej wierzytelności w: Proces cywilny. Nauka-Kodyfikacja-Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. Feliksowi Zedlerowi, pod red. P. Grzegorczyka, K. Knoppka i M. Walasika, Warszawa 2012, s. 820).

Jak wynika z powyższego, w razie wytoczenia przez wierzyciela powództwa przeciwko trzeciodłużnikowi na podstawie art. 887 § 2 k.p.c. wierzyciel występuje w takim procesie we własnym imieniu, ale na rzecz zastąpionego dłużnika. W związku z tym żądanie powództwa wierzyciela powinno polegać na zasądzeniu świadczenia z tytułu wierzytelności na rzecz dłużnika. W rezultacie wyrok uwzględniający powództwo wierzyciela przeciwko trzeciodłużnikowi o zajęte wynagrodzenie powinien zasądzać świadczenie na rzecz egzekwowanego dłużnika. Podstawienie wierzyciela we wszystkie prawa i roszczenia związane z zajętą wierzytelnością, nie oznacza bowiem wstąpienia w prawa dłużnika, tj. nabycia tych praw, tylko powoduje, że wierzyciel ma możliwość wykonywania uprawnień przysługujących dłużnikowi, niezależnie od woli dłużnika jako substytut procesowy.

W niniejszej sprawie wierzyciel egzekwujący wystąpił o zasądzenie dochodzonego świadczenia na swoją rzecz, do czego nie był uprawniony. Skutkowało to oddaleniem powództwa.

Na marginesie należy wskazać, że przesłankami skutecznego wytoczenia powództwa, o którym mowa jest dokonanie zajęcia wierzytelności oraz brak dobrowolnego jej zrealizowania przez trzeciodłużnika. W niniejszej sprawie wierzytelnością objętą zajęciem jest przy tym wierzytelność z tytułu wkładów w spółdzielni mieszkaniowej, co do której przewidziano dodatkowe przesłanki warunkujące jej zajęcie i realizację. Zgodnie z art. 27 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.) w zw. z art. 1 ust. 7 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 116 ze zm.) jeżeli egzekucja z innego majątku członka spółdzielni (spółdzielni mieszkaniowej) okaże się bezskuteczna, a przepis szczególny nie stanowi inaczej, wierzyciel członka może skierować egzekucję do wniesionych przez członka wkładów. W takim wypadku roszczenie członka o zwrot wkładów lub ich równowartości staje się wymagalne po upływie sześciu miesięcy od dnia zajęcia wkładów, chyba że wymagalność tego roszczenia nastąpiła wcześniej na podstawie innych przepisów.

Powód skapitalizował odsetki ustawowe za okres po dniu zajęcia wierzytelności, jednakże, jak wynika z powyższych przepisów, staje się ona wymagalna po upływie 6 miesięcy od dnia zajęcia. Dopiero zatem po upływie 6 miesięcy od daty zajęcia, wierzyciel mógłby domagać się zasądzenia odsetek za opóźnienie.

Na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Sąd zasądził na rzecz pozwanej kwotę 2.400 zł kosztów wynagrodzenia pełnomocnika (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461).