Sygn. akt III AUa 150/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Maria Małek - Bujak (spr.)
Sędziowie	SSA Jolanta Ansion SSA Ewa Piotrowska
Protokolant	Sebastian Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2012 r. w Katowicach

sprawy z odwołania A. K. (A. K. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

przy udziale zainteresowanego: Przedsiębiorstwa (...)

(...) Spółki z o.o. w T.

o przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania spółki na członka zarządu

na skutek apelacji ubezpieczonego A. K.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 7 listopada 2011 r. sygn. akt XI U 187/10

uchyla zaskarżony wyrok i znosząc postępowanie poczynając od wezwania do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego Przedsiębiorstwa(...) - (...) Spółki z o.o.w T.przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach.

/-/ SSA J. Ansion/-/ SSA M. Małek - Bujak/-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 150/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 20 listopada 2009r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa - ustalił, iż A. K. odpowiada za zobowiązania Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w T. z tytułu nieopłaconych składek za okres od 01/2004 do 03/2005, wynoszące na dzień wydania niniejszej decyzji łącznie 129.174,44 zł, w tym:

- na ubezpieczenia społeczne z tytułu składek za okres 01/2004- 07/2004 i 02/2005- 03/2005 w kwocie 101.601,23 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 40.434,00zł,

- na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu składek za okres 01/2004- 07/2004 i 02/2005- 03/2005 w kwocie 20.131,46 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 8.004,00zł,

- na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu składek za okres 01/2004- 07/2004 i 02/2005- 03/2005 w kwocie 7.441,75 zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 2.961,00zł.

W uzasadnieniu ZUS wskazał, iż A. K. w okresie od 01/2004 do 03/2005 był Prezesem Zarządu Przedsiębiorstwa (...), a prowadzone przez dyrektora Oddziału ZUS w R. wobec w/w Spółki postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne

W odwołaniu A. K. wniósł o jej zmianę. W uzasadnieniu wskazał, iż w chwili sprzedaży Spółki (...) (tj. na dzień 29 kwietnia 2005r.) posiadała ona majątek trwały i obrotowy w wysokości 94.879,14zł (sprawozdanie finansowe za rok 2004), a od marca 2004r. spłacała zobowiązania względem (...). Dodał, iż zbycie Spółki nastąpiło w momencie, gdy właściwym stało się zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości, a w umowie sprzedaży zobowiązano nabywców do uregulowania jej całego zadłużenia.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w dniu 6 października 2010r. wydał postanowienie wzywające do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w T..

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2011r. (sygn. akt XI U 187/10) Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie.

W oparciu o akta ZUS, zeznania świadka M. S. (udziałowca Spółki (...) oraz jej pracownika - kierownika Biura Zarządu) oraz zeznania odwołującego się Sąd I instancji stwierdził, że istniejące od 2000r. Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w T. działało w branży usług elektroinstalacyjnych. Spółka miała czterech wspólników: A. K., J. K., M. S. oraz M. W..

Obowiązki Prezesa jednoosobowego Zarządu pełnili:

- do dnia 29 kwietnia 2005r. A. K. (uchwała nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 29 kwietnia 2005r.),

- od dnia 29 kwietnia 2005r. G. G. (uchwała nr 3 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 29 kwietnia 2005r.), a następnie T. G. (odpis KRS z dnia 28 października 2009r.).

Pogorszenie sytuacji finansowej Spółki nastąpiło na przełomie lat 2003/2004. W efekcie, rok 2003 zakończył się niewielką stratą, natomiast 2004r. zakończył się stratą około 200.000,00zł. W związku z tym wspólnicy podjęli uchwałę o pokryciu straty z zysków uzyskanych w roku następnym.

W okresie 01/2004 - 07/2004 oraz 02/2005 - 03/2005Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o.nie wywiązało się należycie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W konsekwencji powstały zaległości w wysokości wskazanej w zaskarżonej decyzji z dnia 20 listopada 2009r.

Dnia 29 kwietnia 2005r. dotychczasowi wspólnicy: A. K., J. K., M. S. oraz M. W. sprzedali R. A. oraz G. G., za symboliczną złotówkę, wszystkie swoje udziały w Spółce (umowa sprzedaży udziałów z dnia 29 kwietnia 2005r.). Z treści w/w umowy wynika, iż kupujący znali stan finansowy Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w T. (§5) i przejęli na siebie obowiązek rozliczenia zobowiązań Spółki (§6).

Wg odwołującego A. K., Spółka na dzień 29 kwietnia 2005r. miała do uregulowania na rzecz organu rentowego, urzędu skarbowego oraz dostawców zobowiązania w łącznej wysokości około 300.000,00zł - 450.000,00zł.; należność podstawowa wobec ZUS wynosiła około 62.000,00zł (k. 38, 69 a.s.). Równocześnie, A. K. oraz świadek M. S. ocenili, iż majątek Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o., na który składało się wyposażenie biura (tj. komputery, umeblowanie i telefony komórkowe) oraz urządzenia potrzebne do wykonywania usług elektroinstalacyjnych, wynosił wówczas 90.000,00zł - 100.000,00zł., ale odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów (np.: protokołu zdawczo- odbiorczego majątku Spółki) potwierdzających w/w okoliczność tłumacząc, iż cały majątek Spółki wraz z pełną dokumentacją finansową i osobową został przekazany nowym udziałowcom. W dniu sprzedaży udziałów wszyscy pracownicy Spółki byli już zwolnieni, a sprzęt techniczny (urządzenia), który użytkowali znajdował się w terenie, tzn. w magazynach w miejscach prowadzenia robót. Sprzęt ten był wpisany na kartotekę osobistą poszczególnych brygadzistów, którzy za niego odpowiadali materialnie. Zarówno odwołujący się, jak i świadek nie mieli wiadomości na temat, czy i w jaki sposób nowi wspólnicy Spółki przejęli w/w majątek.

Egzekucja prowadzona przez organ rentowy z rachunku bankowego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w T. okazała się bezskuteczna.

Powołując, jako podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 116 Ordynacji podatkowej, którego treść przytoczył Sad I instancji, wskazał podstawy odpowiedzialności członka zarządu Spółki z o.o oraz przesłanki egzoneracyjne i wywiódł, że w toku niniejszej sprawy ustalono, iż A. K. w okresie od 01/2004 do 03/2005 pełnił funkcję członka (Prezesa) zarządu Spółki (...) (warunek z art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej), a egzekucja z majątku Spółki prowadzona przez ZUS okazała się bezskuteczna, zaś odwołujący się nie wskazał majątku Spółki, z którego organ rentowy mógłby prowadzić egzekucję umożliwiającą zaspokojenie jej zaległości składkowych, zatem nie ma do niego zastosowania art. 116 § 1 pkt 2 cyt. ustawy.

Sąd I instancji podkreślił, że w toku postępowania odwołujący się przyznał, iż już 2003r. Spółka zakończyła stratą, a na dzień sprzedaży udziałów jej zobowiązania względem ZUS, urzędu skarbowego oraz dostawców przewyższały 3-4 razy wartość majątku Spółki, szacowanego przez niego oraz świadka na około 100.000,00zł, przy czym ta wartość majątku Spółki nie została potwierdzona żadnymi dowodami z dokumentów.

Zdaniem Sądu Okręgowego, całokształt zebranego materiału dowodowego (zwłaszcza długość okresu nieopłacenia składek oraz wielkość zadłużenia Spółki) wskazuje, iż przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki istniały już w 2004r., tj. w czasie, kiedy A. K. był prezesem zarządu Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.

Późniejsza sprzedaż udziałów w Spółce (...) (wbrew postanowieniom umowy sprzedaży z dnia 29 kwietnia 2005r. nie uregulowali oni należności Spółki) nie zwolniła odwołującego się z odpowiedzialności za jej zobowiązania składkowe, skoro we właściwym czasie nie zgłosił on wniosku o ogłoszenie upadłości.

Z tych względów Sąd - działając w myśl art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od wyroku wniósł pełnomocnik A. K..

Zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń poprzez uznanie, że nie zaszły okoliczności wyłączające odpowiedzialność członka zarządu, art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez uznanie, że odpowiedzialność członka zarządu rozciąga się na okres, kiedy funkcji takiej już nie pełnił. Nadto, zarzucił naruszenie art. 112 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez uznanie, że nabywca przedsiębiorstwa nie odpowiada za jego zobowiązania.

Zarzucił także naruszenie prawa procesowego, a to art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, polegającej na nie uwzględnieniu uchwały z dnia 5 sierpnia 2008r., sygn. akt I UZP3/08, mówiącej o tym, że nabywca przedsiębiorstwa odpowiada za należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej z własnych środków przez poprzedniego pracodawcę, unikaniu kontaktu z Sądem przez nowych właścicieli, w wyniku czego zostali oni zwolnieni z ponoszenia długu poprzednika, a mandant nie ma możliwości regresu w wypadku uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia.

Wskazując na te zarzuty, wniósł o zmianę wyroku poprzez uznanie, że ubezpieczony nie ponosi odpowiedzialności za zaległości (...) Sp. z o.o. w T., w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji, względnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz obciążenia kosztami postępowania organ rentowy.

W uzasadnieniu podniósł, że przeniesienie odpowiedzialności nastąpiło, bo rzekomo egzekucja była bezskuteczna, ale jedynym dowodem bezskuteczności egzekucji jest informacja komornika o tym, że brak środków na rachunku

Podkreślił, że ubezpieczony wskazał ZUS-owi w piśmie: z dnia 21 października 2009r. adresy wspólników, którzy przejęli całe mienie Spółki, wskazywał również, że nowi wspólnicy nie dopełnili obowiązków aktualizacyjnych w KRS, a on nie jest w stanie monitorować działania sprzedanej już Spółki. Podniósł, że brak środków na rachunku bankowym nie przekreśla istnienia majątku, zatem ZUS przedwcześnie wydał decyzję o przeniesieniu odpowiedzialności, bowiem nie ma dowodów, że egzekucja z majątku Spółki jest bezskuteczna.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika członka zarządu Spółki zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek nie z powodów wskazanych w apelacji.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że bezspornie apelujący twierdził, iż Spółka istnieje, a jedynie nie wie gdzie aktualnie prowadzi działalność. O terminie rozprawy 9 sierpnia 2010r. i o jej zniesieniu Sąd I instancji wysłał powiadomienie na wskazany w KRS adres Spółki - (...)-(...) T., ul. (...) (k. 24 i 26 a.s.). Korespondencja została zwrócona z adnotacją „adresat wyprowadził się”.

Z przedłożonego do akt składkowych odpisu z KRS ( Dział 2 Rubryka 1) wynika, że do reprezentacji podmiotu, w tym do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych i niemajątkowych oraz podpisywania w imieniu Spółki są upoważnieni: Prezes Zarządu samodzielnie, a pozostali członkowie Zarządu działający łącznie lub członek Zarządu działający z prokurentem.

O kolejnym terminie rozprawy (6 października 2010r.) Sąd powiadomił Spółkę na w/w adres i wskazanego Prezesa Zarządu Spółki G. G., który podjął zawiadomienie (k. 28). Apelujący A. K. na rozprawie oświadczył, że G. G. nie jest już Prezesem Zarządu, a był nim tylko około pół roku. Oświadczył, że Prezesem jest T. G. zam. G., ul. (...) (k. 37 a.s.). W dniu 6 października 2010r. Sąd I instancji wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. i zarządził powiadomienie T. G., jako Prezesa Zarządu Spółki o terminie rozprawy, doręczenie odwołania, odpowiedzi na odwołanie i zobowiązanie go do zajęcia w terminie 7 dni stanowiska w sprawie.

Korespondencja z dnia 7 października 2010r. kierowana do w/w Prezesa została zwrócona z adnotacją: „nie podjęto w terminie” (k. 43 a.s.). Kolejna korespondencja wysłana na ten sam adres w dniu 4 listopada 2010r. została zwrócona z adnotacją: ”błędne dane adresowe (k. 42 a.s). Powiadomienie o terminie rozprawy w dniu16 września 2011r. zostało zwrócone z adnotacją: ”niepełne dane adresowe” (k.50 a.s.). Powiadomienie o kolejnej rozprawie w dniu 24 października 2011r. zostało zwrócone z adnotacją: ”pod wskazanym adresem mieści się blok, brak dokładnego adresu” (k. 62 a.s.). Kolejne powiadomienie - o w/w rozprawie zostało zwrócone z adnotacją: ”adres niepełny” ( k. 64 a.s).

Sąd I instancji powiadamiał również każdorazowo o terminach rozpraw Spółkę na wskazany w KRS adres w T., potwierdzony przez pełnomocnika apelującego (k. 47 a.s). Korespondencja wracała z adnotacją: ”nie ma takiej firmy” lub: „adresat wyprowadził się” (k. 49,56 a.s.).

W protokole rozprawy (k. 66 a.s.) w dniu 24 października 2011r. Sąd Okręgowy odnotował: „Od zainteresowanego Spółki z o.o. (...) zwrot wezwania z relacją poczty: „adresat wyprowadził się”. Od Prezesa Zarządu Spółki T. G. zwrot wezwania z relacją poczty: „adres niepełny”.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Przewodnicząca zamknęła rozprawę i ogłosiła termin publikacji wyroku. W dniu 7 listopada 2011r. wyrok został ogłoszony.

Konsekwencją analizowanej sytuacji jest stwierdzenie, że w postępowaniu sądowym doszło do nieważności postępowania wskutek naruszenia przepisu art. 379 pkt 5 k.p.c., bowiem jedna ze stron procesu została pozbawiona możności obrony swych praw. Naruszenie przepisu procesowego dotyczy zainteresowanego w procesie, o czym stanowi art. 477 11 k.p.c. Status prawny zainteresowanego został szeroko omówiony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000r., sygn. akt II UKN 128/00 (OSNP 2002/15/368).

Sąd Najwyższy podkreślił, że w art. 477 11 § 1 k.p.c. ustawodawca określił strony postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, jako ubezpieczonego, inną osobę, której praw dotyczy zaskarżona decyzja oraz zainteresowanego. Określenia te nie są całkiem jasne, a także ujawniają pewne niedopasowanie do przyjętej w postępowaniu procesowym w sprawach cywilnych zasady dwu stron procesu - powoda i pozwanego. Wstępnie należy stwierdzić, że przytoczony przepis nie przewiduje większej liczby stron niż dwie, jak też nie decyduje o ułożeniu ich interesów podobnie do uczestników w postępowaniu nieprocesowym, a stanowi tylko o tym, że po jednej (aktywnej) stronie procesu mogą występować różne podmioty. Wynika to z odrębności postępowania w sporach z zakresu ubezpieczenia społecznego, wywodzącej się stąd, że poprzednio postępowanie to toczyło się najpierw przed szczególnymi sądami administracyjnymi, a następnie przed szczególnymi sądami ubezpieczeń społecznych. Przepisy działu III księgi pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzone ustawą z dnia 18 kwietnia 1985r. (Dz. U. Nr 20, poz. 86), dotyczące postępowania przed sądami okręgowymi, jako sądami pierwszej instancji, stanowią więc kontynuację regulacji zawartych najpierw w ustawie z dnia 28 lipca 1939r. - Prawo o sądach ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 71, poz. 456, jednolity tekst: Dz. U. z 1961r. Nr 41, poz. 215 ze zm.), a następnie w ustawie z dnia 24 października 1974r. o sądach pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 231 ze zm.).

Geneza przepisów regulujących sądowe postępowanie w sprawach o świadczenia z ubezpieczenia społecznego implikuje ujęcie legitymacji do odwołania się od decyzji (poprzednio zwanego skargą) na podstawie naruszenia praw podmiotowych. W art. 107 ustawy z 1939r. ustawodawca bowiem precyzował, że do zaskarżenia decyzji uprawniony jest każdy, kto twierdzi, że decyzja ta narusza jego prawa lub obciąża obowiązkiem bez podstawy prawnej, a w art. 106 tej ustawy wskazywał, że takie uprawnienie nadaje podmiotowi stosunków ubezpieczenia społecznego status skarżącego, czyli strony w postępowaniu przeciwko instytucji pozwanej. Naruszenie prawa lub obciążenie obowiązkiem legitymowało, w myśl tych przepisów, do udziału w postępowaniu również „przypozwanego”, którym był „ten, czyje prawa i obowiązki zależały od rozstrzygnięcia sporu” (por. art. 110 ustawy z 1939r.).

W art. 77 § 1 ustawy z 1974r., jako strony wskazane zostały: osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy oraz zainteresowany. Doszło tu do zmiany terminologicznej, wprowadzającej pewien nieład, bowiem tradycyjnie zainteresowanym (interesowanym) według ustaw ubezpieczeniowych był ten, kto mógł wystąpić z wnioskiem o przyznanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego i kto brał udział w postępowaniu ubezpieczeniowym, a w każdym razie ten, komu miało być przyznane prawo do świadczeń. Proste porównanie statusu zainteresowanego, którego prawa i obowiązki zależały od rozstrzygnięcia sprawy i którego należało wezwać do postępowania, z sytuacją przypozwanego (w jednolitym tekście ustawy z 1939r. opisanego w art. 95 i 99) unaocznia tak daleko idące ich podobieństwo, że zmianę tę uzasadniała tylko potrzeba odróżnienia instytucji zainteresowanego od przypozwanego, w rozumieniu art. 84 i 85 k.p.c. Chodziło także o wykazanie identyczności statusu zainteresowanego i przypozwanego, w znaczeniu nadawanym mu przez ustawy o sądach ubezpieczeń społecznych, jako strony, która uczestniczy w postępowaniu z mocy samej ustawy, niezależnie od woli pozostałych stron, nie przystępującej do jednej ze stron nie krępowanej jej działaniami.

Zmienioną nazwą tego uczestnika procesu objęta została materialna i formalna podstawa jego występowania w procesie. Wobec tego, że w Kodeksie postępowania cywilnego nie przejęto przepisu o brzmieniu podobnym do art. 96 ustawy z 1974r., upoważniającego do zaskarżenia decyzji przez każdego, kto twierdzi, że decyzja narusza jego prawa lub obciąża obowiązkiem bez podstawy prawnej, ani też nie ma zastosowania przepis art. 28 k.p.a., należy przyjąć, że kontrola legitymacji procesowej czynnej dokonywana jest na etapie postępowania administracyjnego, zaś interes wniesienia skargi w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych wyrażony został w określeniu stron postępowania sądowego, czyli podmiotów uprawnionych do występowania w sprawie zarówno, jako jej inicjatorzy, jak i osoby wstępujące do toczącego się procesu. W sporze o świadczenia z ubezpieczenia społecznego wnoszący odwołanie od decyzji organu rentowego (art. 477 8 k.p.c.), będący także tym, kto ubiegał się o świadczenie lub ustalenie prawa, nazywany jest ubezpieczonym (art. 476 § 5 pkt 2 k.p.c.) i traktowany jak powód. Zamiast niego mogą wnieść odwołanie „inne osoby, których praw dotyczy zaskarżona decyzja”, nie będące ubezpieczonymi w znaczeniu formalnym, gdyż nie są inicjatorami postępowania (rentowego), lecz tymi, wobec których organ rentowy wydał decyzję bez ich wniosku (z urzędu, na wniosek pracodawcy, w wyniku kontroli uprawnień) dlatego, że byli ubezpieczonymi (dawniej - zainteresowanymi) w znaczeniu materialnoprawnym. Obok tych osób stroną procesu może być „zainteresowany”. Nie jest on wymieniony w decyzji organu rentowego, lecz decyzja - skierowana do podmiotów poprzednio wymienionych - wpływa swoją treścią również na jego prawa lub obowiązki, a więc ma on interes prawny w uzyskaniu konkretnego orzeczenia sądowego.

Zainteresowany, jako osoba, która w postępowaniu rentowym nie występowała w charakterze strony i wobec której nie została wydana decyzja, ma nie tylko możliwość wstąpienia do procesu toczącego się z inicjatywy innych stron stosunku ubezpieczenia społecznego, ale również możliwość wniesienia odwołania. Jego uprawnienie wynika zarówno z pozostawania w kręgu uprawnionych (ubezpieczonych), jak i z nadanego mu charakteru strony procesu; opiera się na wspólnym z innymi ubezpieczonymi prawie, które jeszcze nie zostało ustalone, w związku z czym, jego pozycja w procesie polega na współuczestnictwie materialnym (por. art. 72 § 1 k.p.c.).

Spory rozstrzygane w postępowaniu w sprawach z ubezpieczenia społecznego wynikają ze stosunku prawnego opierającego się na relacji między organem ubezpieczeń społecznych, ubezpieczonym i pracodawcą, konstruowanej wokół publicznoprawnej instytucji finansowania i redystrybucji świadczeń z ubezpieczenia społecznego, która to więź powstaje z mocy prawa, automatycznie i niezależnie od woli jej stron. W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych powinny więc w interesie ogólnym brać udział wszystkie strony tego stosunku. Powinność taka wynika wprost z przepisu art. 477 11 § 2 k.p.c., nakazującego sądowi brać pod uwagę interes także tego z podmiotów stosunku ubezpieczenia społecznego, który ma tylko potencjalne warunki, by stać się stroną procesu w sensie formalnym. Przepis ten bowiem nakazuje sądowi działanie z urzędu i przez wezwanie zainteresowanego, spowodowanie jego przystąpienia do procesu (jeżeli nie uczynił tego organ rentowy). Udział zainteresowanego w sprawie jest dyktowany ustawowymi przesłankami posiadania praw lub obciążeń, które należy uwzględnić z powodu solidarnego rozłożenia ciężaru kosztów ubezpieczenia i redystrybucji składek wewnątrz zbiorowości ubezpieczonych, na zasadach określonych w przepisach materialnego prawa ubezpieczeń społecznych. Inny ma więc skutek ukształtowanie tego stosunku ubezpieczenia społecznego w drodze orzeczenia sądowego podjętego w nowym procesie, wszczętym bez ograniczeń wynikających z art. 365 i 366 k.p.c. Należy zatem rozumieć, że stronami postępowania przed sądem rozpoznającym sprawę z zakresu ubezpieczeń społecznych są (w znaczeniu muszą być) wszystkie podmioty materialnego stosunku ubezpieczenia społecznego, czyli osoby wymienione w art. 477 11 k.p.c.

Przenosząc powyższe rozważanie na grunt niniejszego postępowania stwierdzić należy, że w procesie nie brała udziału zainteresowana Spółka. Wprawdzie Sąd I instancji wydał postanowienie o wezwaniu Spółki do udziału w sprawie, lecz nigdy skutecznie go nie doręczył ani na adres Spółki ani na adres uprawnionego do reprezentacji Prezesa Zarządu. Nie można bowiem uznać za skuteczne doręczenie na adres byłego Prezesa G. G., którego wskazał apelujący, ale sam następnie stwierdził, że nie jest już prezesem, a funkcję tę sprawował tylko ok. 6 miesięcy. Zresztą z odpisu z KRS wynika, że Prezesem Zarządu jest T. G..

Wprawdzie korespondencja po raz pierwszy doręczana w/w na adres G. ul. (...) została zwrócona z adnotacją: ”nie podjęto w terminie”, to jednak w opisanym stanie faktycznym nie można uznać takiego doręczenia za prawidłowe, bowiem, jak wynika z kolejnych adnotacji - pod tym numerem mieści się blok, a adres jest niepełny.

Uznać należy więc, że choć prawidłowo Sąd I instancji wezwał do udziału w sprawie, jako zainteresowaną Spółkę, to wskutek braku jej powiadomienia o terminie rozprawy doszło do nieważności postępowania.

Skutkiem nieważności postępowania stało się uchylenie wyroku Sądu I instancji, zniesienie tegoż postępowania i przekazanie sprawy temu Sądowi celem ponownego rozpoznania. Rozpoznając ponownie sprawę, w pierwszej kolejności Sąd Okręgowy zobowiąże pełnomocnika apelującego do wskazania prawidłowego adresu Spółki i osób uprawnionych do jej reprezentacji i skutecznie powiadomi ją o toczącym się procesie, konsekwentnie podejmując wobec niej czynności procesowe, jako wobec zainteresowanej.

Na tym etapie postępowania Sąd Apelacyjny nie uznał za celowe wypowiadać się o meritum sprawy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 386 § 2 k.p.c., Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.

/-/ SSA J. Ansion/-/ SSA M. Małek - Bujak/-/ SSA E. Piotrowska

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

JR