Sygn. akt II Ca 1012/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Barbara Puchalska
Sędziowie:	SSO Urszula Wynimko SSR del. Bożena Sztomber
Protokolant:	st. sekr. sąd. Zofia Szczęsnowicz

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2013 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 25 września 2012 r. sygn. akt XI C 833/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 90 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Powódka M. S. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 2.054,13 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwot wskazanych w żądaniu pozwu oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na sumę wskazaną w żądaniu pozwu składało się siedem odszkodowań, które powódka nabyła na mocy umów cesji, a które przysługiwały poszkodowanym wobec pozwanego z tytułu ubezpieczenia autocasco lub ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zdaniem powódki pozwany zaniżył należne świadczenia przez niedopłatę w zakresie stawek za roboczogodzinę oraz niezasadnie zastosował potrącenia amortyzacyjne części zamiennych. Ponieważ powódka nie zgadzała się z taką sumą odszkodowania wystąpiła na drogę postępowania sądowego z częściowym roszczeniem o zapłatę. Wskazała, iż Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 20 września 2011 roku w sprawie o sygn. akt XI C 871/10 przesądził o zaniżeniu przez pozwanego odszkodowania należnego powódce.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wywodził między innymi, że wysokość szkody z tytułu ubezpieczenia autocasco została ustalona zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia. Podniósł zarzut przedawnienia roszczeń ze szkody nr (...), gdzie poszkodowanym jest D. Z..

Wyrokiem z dnia 25 września 2012 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.472,24 złotych, w tym kwoty:

– 343,08 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 23 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty,

- 1 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 1 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty,

- 281,10 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 5 marca 2010 roku do dnia zapłaty,

– 95,46 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 13 marca 2010 roku do dnia zapłaty,

– 661,42 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 5 lutego 2010 roku do dnia zapłaty,

– 90,18 zł ustawowymi odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym od dnia 25 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty,

i oddalił powództwo w pozostałej części. Jednocześnie zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 345,64 zł z tytułu zwrotu części kosztów procesu.

Sąd I instancji ustalił, iż powódka zawarła z poszkodowanymi umowy cesji wierzytelności roszczeń służących im wobec pozwanego z tytułu ubezpieczenia autocasco i komunikacyjnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej: na mocy umowy cesji z dnia 12 czerwca 2008 roku zawartej z D. Z. – roszczenie o zapłatę 706,85 złotych; na mocy umowy cesji z dnia 15 kwietnia 2010 roku zawartej z W. O. i T. O. – roszczenie o zapłatę 844,08 złotych; na mocy umowy cesji z dnia 09 marca 2010 roku zawartej z M. Z. i H. S. – roszczenie o zapłatę 811,60 złotych; na mocy umowy cesji z dnia 30 marca 2010 roku zawartej z R. K. (1) – roszczenie o zapłatę 381,10 złotych; na mocy umowy cesji z dnia 12 marca 2010 roku zawartej z A. K. – roszczenie o zapłatę 596,46 złotych; na mocy umowy cesji z dnia 09 lutego 2010 roku zawartej z D. M. – roszczenie o zapłatę 1.162,42 złotych; na mocy umowy cesji z dnia 18 czerwca 2009 roku zawartej z J. D. – roszczenie o zapłatę 706,40 złotych.

Naprawy zostały wykonane przez zakład (...).

Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił część należnych odszkodowań: w sprawie D. Z. – kwotę 2.263,87 złotych; w sprawie W. i T. O. – kwotę 4.369,07 złotych; w sprawie M. Z. i H. S. – kwotę 9 054,48 złotych; w sprawie R. K. (1) – kwotę 3.071,40 złotych; w sprawie A. K. – kwotę 2.771,17 złotych; w sprawie D. M. – kwotę 5.412,08 złotych; w sprawie J. D. – kwotę 5.768,88 złotych.

Sąd I instancji ustalił, iż powódka w sprawie XI C 871/10 wystąpiła z częściowym odszkodowaniem. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 20 września 2011 roku w sprawie o sygn. akt XI C 871/10 uwzględniono powództwo w części i przysądzono powódce: w sprawie D. Z. – 100 złotych; w sprawie W. i T. O. – 501 złotych; w sprawie M. Z. i H. S. – 501 złotych; w sprawie R. K. (1) – kwotę 100 złotych, w sprawie A. K. – kwotę 501 złotych; w sprawie D. M. – kwotę 501 złotych; w sprawie J. D. – kwotę 100 złotych.

W niniejszej sprawie spór sprowadzał się głównie do stawki za roboczogodzinę prac naprawczych oraz zastosowania potrąceń amortyzacyjnych.

Sąd I instancji posłużył się opinią biegłego S. J. C. sporządzoną w sprawie XI C 871/10 Sądu Rejonowego w Białymstoku i w oparciu o nią ustalił następujące wartości szkód: w pojeździe D. Z. – 3.196,06 złotych brutto (2619,72 złotych netto); w pojeździe W. i T. O. – 6.856,60 złotych brutto (5.620,16 złotych netto) przy użyciu oryginalnych części zamiennych oraz 4.525,50 złotych brutto (3.709,43 złotych netto) przy użyciu zamienników; w pojeździe M. Z. i H. S. 12.029,58 złotych zł brutto (9.860,31 złotych netto); w pojeździe R. K. (2) – 5.653,97 złotych brutto lub 4.634,40 złotych netto; w pojeździe A. K. – 4.153,70 złotych brutto (3.404,67 złotych netto) przy użyciu oryginalnych części zamiennych oraz 3.694,38 złotych brutto (3.028,18 złotych netto) przy użyciu zamienników; w pojeździe D. M. – 10.047,59 złotych brutto (8.235,73 złotych netto) przy użyciu oryginalnych części zamiennych oraz 7.492,92 złotych brutto (6.141,74 złotych netto) przy użyciu zamienników; w pojeździe J. D. – 7.880,05 złotych brutto (6.459,06 złotych netto). Kwoty te zostały wyliczone przez biegłego przy przyjęciu stawek za (...) stanowiących średnią arytmetyczną stawek podanych przez zakłady naprawcze na lokalnym rynku, które przyjmował odpowiednio do okresu powstania szkody.

Sąd I instancji miał na uwadze, że biegły S. J. C. w ustnej opinii złożonej w niniejszej sprawie w całości podtrzymał opinię sporządzoną w sprawie o sygn. akt XI C 871/10 SR w Białymstoku. Sąd I instancji uznał opinię za przejrzystą i nie dopatrzył się w przedstawionych wnioskach błędów, nieścisłości, czy nielogiczności, dla których należałoby odmówić jej waloru wiarygodności.

Sąd Rejonowy ustalił wartość odszkodowań za poszczególne szkody kierując się wskazaniami biegłego oraz uwzględniając wypłacone dotąd odszkodowania w toku postępowania likwidacyjnego, zasądzone świadczenia na mocy wyroku w sprawie o sygn. akt 871/10 Sądu Rejonowego w Białymstoku i wysokość wierzytelności objętych cesją.

Sąd I instancji doszedł do wniosku, że roszczenie w zakresie świadczenia należnego za szkodę w pojeździe należącym do D. Z. uległo przedawnieniu. Ustalił, że szkoda w pojeździe D. Z. została zgłoszona ubezpieczycielowi w dniu 20 maja 2008 roku, wobec czego trzydziestodniowy termin do spełnienia świadczenia określony w art. 817 k.c. upływał w dniu 20 czerwca 2008 roku. W konsekwencji roszczenie w tym zakresie przedawniło się z upływem 3 lat od dnia 20 czerwca 2008 roku (art. 819 § 1 k.c.), czyli z dniem 20 czerwca 2011 roku. Wskazał, że dniu 30 listopada 2010 roku (data wniesienia powództwa w sprawie XI C 871/10 Sądu Rejonowego w Białymstoku) nastąpiła przerwa w biegu przedawnienia, ale tylko w zakresie kwoty objętej pozwem częściowym, tj. co do 100 zł.

Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy powołał art. 822 k.c., art. 805 k.c., art. 819 § 1 k.c. O odsetkach orzekł zgodnie z art. 817 § 1 k.c. Daty, od których naliczone zostały odsetki ustalił na podstawie dat zgłoszenia szkody pozwanemu: w sprawie W. i T. O. szkodę zgłoszono 23.03.2010 roku, w sprawie R. K. (1) w dniu 2.02.2010 roku, w sprawie A. K. data wymagalności to 13.03.2010 roku, zaś w sprawie J. D. data wymagalności to 25.06.2009 roku. W pozostałym zakresie o odsetkach orzekł zgodnie z żądaniem. Natomiast koszty procesu rozliczył na podstawie art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód zaskarżając wyrok w punkcie I w części oddalającej powództwo w kwocie 581,89 złotych ponad kwotę 1.472,24 złotych i wyrokowi temu zarzucił:

1)  naruszenie prawa materialnego, w tym art. 819 § 4 k.c. poprzez przyjęcie, iż zaistniały przesłanki przedawnienia roszczenia oraz art. 805 k.c. w zakresie należnych świadczeń z tytułu ubezpieczenia autocasco i przyjęcia zaniżonych stawek w stosunku do ustalonych w ramach opinii biegłego,

2)  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia całości zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym opinii biegłego wskazującego na wysokość stawek stosowanych przez zakłady naprawcze oraz jego własne ustalenia w zakresie określenia średniej stawki arytmetycznej.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:



zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty 581,89 zł ponad zasądzoną kwotę 1472,24 zł wraz z odsetkami od kwoty 255,85 zł od dnia 11.06.2008 r. do dnia zapłaty i od kwoty 326,04 zł od dnia 25.06.2009 r. do dnia zapłaty,



zasądzenie kosztów procesu za II instancję według norm przepisanych,



ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie w zaskarżonej części Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Istota apelacji sprowadzała się do zakwestionowania przedawnienia roszczenia określonego na kwotę 255,85 złotych w zakresie szkody nr (...) (ubezpieczający D. Z.) oraz zakwestionowania wysokości wynagrodzenia za roboczogodziny w szkodzie nr (...) (ubezpieczający (...) Sp. z o.o. w W.; korzystający z pojazdu J. D.).

Sąd Okręgowy podziela ocenę prawną Sądu Rejonowego, iż roszczenie o zapłatę kwoty 255,85 złotych z tytułu szkody nr (...) przedawniło się, choć Sąd I instancji przyjął błędną datę, w której doszło do przedawnienia. Sąd Okręgowy w całości aprobuje ustalenia i wnioski Sądu I instancji co do tego, iż tytułem naprawienia szkody nr (...) w ramach niniejszego postępowania powódce należy się jedynie kwota 90,18 złotych. Odmienne twierdzenia zawarte w apelacji mają charakter wyłącznie polemiczny z prawidłowym rozstrzygnięciem.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do przedawnienia roszczenia z tytułu szkody nr (...).

Powódka dochodziła naprawienia tej szkody w ramach ubezpieczenia autocasco. Termin przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia wynosi zaś trzy lata, co wynika z treści art. 819 § 1 k.c. Bieg przedawnienia przerywa się z przyczyn określonych w art. 123 § 1 k.c., a w przypadku roszczeń o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia (art. 819 § 4 k.c.)

Szkoda nr (...) powstała w dniu 20.05.2008 roku i w tym samym dniu została zgłoszona ubezpieczycielowi. Sąd Rejonowy w sposób nieprawidłowy przyjął, iż bieg terminu przedawnienia rozpoczął się z dniem, w którym upłynął trzydziestodniowy termin na spełnienia świadczenia określony w art. 817 § 1 k.c. Prawidłowe zastosowanie przepisu art. 819 § 4 k.c. wymaga przyjęcia, iż bieg terminu przedawnienia rozpoczął się na nowo z dniem otrzymania przez zgłaszającego decyzji (...) S.A. o przyznaniu świadczenia. Ostatnia decyzja o przyznaniu odszkodowania w ramach postępowania likwidacyjnego co do szkody nr (...) została wydana w dniu 11.06.2008 roku. Należało zatem przyjąć, że bieg trzyletniego terminu przedawnienia rozpoczął się w dniu 12.06.2008 roku i co do roszczenia objętego pozwem w niniejszej sprawie upłynął z dniem 12.06.2011 roku, a nie z dniem 20.06.2011 roku, jak błędnie przyjął Sąd Rejonowy. Na datę wystąpienia z pozwem w niniejszej sprawie, to jest na dzień 12.04.2012 roku, roszczenie o zapłatę kwoty 255,85 złotych za szkodę nr (...) było zatem przedawnione.

Wbrew wywodom apelacji wystąpienie w dniu 30.11.2010 roku na drogę sądową z żądaniem zapłaty w sprawie o sygn. akt XI C 871/10 Sądu Rejonowego w Białymstoku przerwało bieg przedawnienia jedynie co do tej części roszczeń, która została objęta żądaniem pozwu w tamtej sprawie. Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, wskazuje się bowiem, że przerwanie biegu przedawnienia następuje tylko w granicach żądania będącego przedmiotem procesu. Przerwaniu ulega zatem bieg przedawnienia roszczenia objętego żądaniem i w takim rozmiarze, jaki został zgłoszony w żądaniu. Pozew zawierający świadome ograniczenie żądania nie przerywa biegu przedawnienia co do tej części roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym, która pozostała poza żądaniem pozwu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23.11.2004r., I ACa 198/2004, Wokanda 2006/2/37; Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Warszawa 2011, s. 285-286).

Powódka w prawomocnie zakończonej sprawie o sygn. akt XI C 871/10 Sądu Rejonowego w Białymstoku dochodziła między innymi zapłaty kwoty 100 złotych z odsetkami ustawowymi tytułem częściowego odszkodowania za szkodę nr (...) i tylko w takim zakresie doszło do przerwania biegu przedawnienia. Co do tej części wierzytelności, która pozostała poza żądaniem pozwu w tamtej sprawie, nie doszło do przerwania biegu przedawnienia. W konsekwencji roszczenie o zapłatę dalszej kwoty, tj. 255,85 złotych, za szkodę nr (...) przedawniło się, a zgłoszenie zarzutu przedawnienia musiało skutkować, w myśl art. 117 § 2 k.c., oddaleniem powództwa w tej części.

Co do szkody nr (...) należy wskazać, iż Sąd I instancji posiłkował się opinią biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego S. C. sporządzoną w sprawie o sygn. akt XI C 871/10 Sądu Rejonowego w Białymstoku i przyjął koszt naprawy wyliczony przez biegłego przy zastosowaniu średnich stawek za roboczogodzinę stosowanych przez zakłady naprawcze na terenie B.. Rozwiązanie przyjęte przez Sąd I instancji jest prawidłowe.

Szkoda nr (...) podlega naprawieniu w ramach ubezpieczenia autocasco dla klienta korporacyjnego. Z polisy ubezpieczenia wynika, iż ubezpieczającym jest (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., suma ubezpieczenia AC to kwota bez VAT, przyjęty wariant likwidacji szkody to „warsztat”, udział własny wynosi 500 złotych, a zastosowanie mają ogólne warunki ubezpieczenia autocasco dla klienta korporacyjnego ustalone Uchwałą Zarządu (...) S.A. Nr (...) z dnia 17 lipca 2007 r. (k. 32 akt szkody). Jak stanowi natomiast treść § 22 ust. 2 pkt 3 OWU AC dla klienta korporacyjnego (k. 33-36), w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia w wariancie „warsztat” w razie udokumentowania naprawy pojazdu rachunkami bez uprzedniego uzgodnienia z (...) S.A., koszty naprawy podlegają weryfikacji do poziomu średnich cen usług naprawczych stosowanych na danym terenie. W tym stanie rzeczy nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego, że wysokość odszkodowania za tę szkodę powinna uwzględniać średnie stawki za roboczogodzinę obowiązujące na rynku lokalnym. Stanowisko skarżącego, iż należne odszkodowanie powinno zostać ustalone przy uwzględnieniu stawek faktycznie zastosowanych przy usuwaniu tej szkody, jest nieuzasadnione, gdyż sposób likwidacji szkody i zasady ustalania wysokości odszkodowania w ramach ubezpieczenia autocasco określa umowa. Jak wskazano powyżej, ogólne warunki ubezpieczenia autocasco dla klienta korporacyjnego, które mają zastosowanie w tym przypadku, stanowią, że należy uwzględniać średnie ceny usług naprawczych stosowanych na danym terenie. Sąd I instancji posiłkując się opinią biegłego przyjął taki poziom cen, wobec czego zarzut dowolnej oceny materiału dowodowego jest chybiony.

Biegły sądowy S. C. w sprawie o sygn. akt XI C 871/10 dla szkody nr (...) przyjął średnią stawkę za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych na poziomie 113 zł/ (...) netto, zaś średnią stawkę za roboczogodzinę prac lakierniczych przyjął na poziomie 118zł/ (...) netto. Koszt naprawy pojazdu bez udziału własnego biegły określił natomiast na kwotę 6.459,06 złotych netto (zob. opinia – k. 70-168 akt XI C 871/10 SR Białystok). Ustalenia biegłego legły u podstaw wyroku w prawomocnie zakończonej sprawie XI C 871/10. Biegły sądowy S. C. opiniując w niniejszej sprawie w całości podtrzymał opinię złożoną w sprawie o sygn. akt XI C 871/10, a żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń do ustnej opinii (zob. protokół rozprawy z dnia 4 września 2012 roku – k. 42-45). W konsekwencji Sąd I instancji trafnie posiłkował się opinią z tamtej sprawy.

Sąd I instancji nie przedstawił wyliczeń, które doprowadziły go do wniosku, że za szkodę nr (...) powódce należy się w niniejszym postępowaniu kwota 90,18 złotych, niemniej wyliczenia te są prawidłowe.

Koszt naprawy pojazdu marki K. nr rej. (...) (szkoda nr (...)) oszacowany przez biegłego sądowego S. C. na kwotę 6.459,06 złotych netto należało pomniejszyć o udział własny w kwocie 500 złotych oraz o kwotę 5.768,88 złotych wypłaconą przez (...) S.A. w ramach postępowania likwidacyjnego. Skoro prawomocnym wyrokiem w sprawie XI C 871/10 Sąd Rejonowy w Białymstoku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 100 złotych tytułem częściowego odszkodowania za szkodę nr (...), to w niniejszej sprawie powódce należy się wyłącznie kwota 90,18 złotych (6.459,06 zł minus 500 zł minus 5.768,88 zł minus 100 zł = 90,18 zł). W niniejszej sprawie powódka domagała się zasądzenia kwoty 416,22 złotych za szkodę nr (...) (podpunkt „g” petitum pozwu), wobec czego Sąd I instancji powództwo w tej części ponad kwotę 326,04 złotych trafnie oddalił.

W tym stanie rzeczy apelacja, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw, podlegała oddaleniu na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym rozstrzygnięto zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. z uwagi na wynik postępowania w II instancji, zaś wysokość tych kosztów ustalono w oparciu o § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.).