Sygn. akt IV U 1742/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Monika Barwacz

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 22 października 2013 roku nr (...)

w sprawie J. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. F. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 lipca 2013 roku na okres lat dwóch.

Sygn. akt IV U 1742/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 23 maja 2014 r.

Decyzją z dnia 22 października 2013 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił J. F. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 7 października 2013 r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Odwołanie od tej decyzji wniósł J. F., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że zaskarżona decyzja jest dla niego krzywdząca, ponieważ od kilkunastu lat leczy się z powodu ciężkiego nadciśnienia tętniczego z powikłaniami narządowymi, tj. miażdżycy aorty, przewlekłego niedokrwienia serca, zaburzeń lipidowych typu mieszanego oraz cukrzycy. Z powodu tych dolegliwości od 2005 r. uznawany był za osobę niezdolną do pracy i pobierał rentę. Jak podał, w ostatnim czasie stan jego zdrowia uległ pogorszeniu, w związku z czym podjęcie przez niego pracy w wykonywanym przez kilkanaście lat zawodzie kierowcy samochodu stanowiłoby zagrożenie dla jego zdrowia i życia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wskazał, że odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. F., urodzony (...)r., z zawodu jest mechanikiem maszyn rolniczych, a pracował jako kierowca.

Od 5 lipca 2005 r. do 30 czerwca 2013 r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 18 czerwca 2013 r. wystąpił zaś do organu rentowego z wnioskiem o ponowne przyznanie mu prawa do tego świadczenia.

Zaskarżoną decyzją z dnia 22 października 2013 r. ZUS Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 7 października 2013 r. stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

(okoliczności bezsporne)

Nadto Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Lekarz Orzecznik ZUS w opinii lekarskiej z dnia 13 sierpnia 2013 r. rozpoznał u wnioskodawcy:

-

nadciśnienie tętnicze III stopnia oporne na leczenie,

-

dławicę piersiową stabilną CCS II,

-

cukrzycę typu 2,

-

otyłość.

W konsekwencji, Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że odwołujący jest nadal częściowo niezdolny do pracy na okres do 30 czerwca 2014 r.

W związku z tym, że orzeczenie powyższe budziło wątpliwości co do zgodności z zasadami orzecznictwa o niezdolności do pracy, w trybie art. 14 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, sprawa przekazana została do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS, która w opinii lekarskiej z dnia 7 października 2013 r. rozpoznała u wnioskodawcy:

-

nadciśnienie tętnicze w okresie wydolności układu krążenia,

-

chorobę niedokrwienną serca, dusznicę bolesną stabilną CCS I,

-

hipoplazję wewnątrzczaszkowego odcinka prawej tętnicy kręgowej,

-

cukrzycę typu 2, leczoną preparatami doustnymi,

-

zaburzenia gospodarki lipidowej,

-

otyłość BMI 36.

W konsekwencji, Komisja Lekarska ZUS uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Orzeczenie to legło u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

dowód:

-

orzeczenie Lekarza Orzecznika z dnia 13.08.2013 r.- k. 45v cz. III akt ZUS,

-

orzeczenia Komisji Lekarskiej z dnia 07.10.2013 r.- k. 48v cz. III akt ZUS,

W celu stwierdzenia, czy i w jakim stopniu odwołujący jest niezdolny do pracy, czy istniejąca poprzednio częściowa niezdolność do pracy ustała oraz czy nastąpiła poprawa jego stanu zdrowia i na czym polega, jak również kiedy powstała niezdolność do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: lek. med. E. Z. specjalisty chorób wewnętrznych, lek. med. P. M.- specjalisty kardiologa i lek. med. J. S. specjalisty neurologa.

W pisemnej opinii z dnia 8 kwietnia 2014 r. biegli specjalista chorób wewnętrznych, kardiolog i neurolog zdiagnozowali u odwołującego:

-

nadciśnienie tętnicze pierwotne ciężkie,

-

chorobę niedokrwienną serca,

-

cukrzycę typu 2,

-

mieszaną hyperlipidemię,

-

przewlekłą chorobę nerek w stadium wyrównanej niewydolności,

-

hipoplazję prawej tętnicy kręgowej.

W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych uznali, że ubezpieczony jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 1 lipca 2013 r. na okres dwóch lat.

W uzasadnieniu opinii podali, że u badanego występuje nadciśnienie tętnicze ciężkie, oporne, z obecnymi powikłaniami narządowymi. Pomimo skojarzonego leczenia hipotensyjnego wielolekowego, utrzymują się u opiniowanego wysokie wartości ciśnienia tętniczego (w trakcie badania przedmiotowego: 210/120 mmHg, w trakcie badania przez Komisję Lekarską ZUS: 180/110 mmHg). Na podstawie wyniku badania echokardiograficznego stwierdza się koncentryczny przerost lewej komory serca oraz upośledzenie relaksacji rozkurczowej lewej komory oraz cechy upośledzonej funkcji nerek w badaniach biochemicznych z obniżeniem filtracji kłębuszkowej (karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 27 marca 2012 r.). Przewlekła choroba niedokrwienna serca ma charakter stabilny. Przebiega z dolegliwościami dławicowymi, głównie w trakcie zwyżek ciśnienia tętniczego. Cukrzyca typu 2 leczona jest doustnymi lekami hypoglikemizującymi. Ciężki niewyrównany przebieg nadciśnienia tętniczego z obecnymi powikłaniami, zwłaszcza przy współistniejącej cukrzycy i zaburzeniach gospodarki lipidowej daje podstawę do uznania wnioskodawcy za osobę częściowo okresowo niezdolną do pracy.

dowód:

-

opinia sądowo- lekarska z dnia 08.04.2014 r.- k. 7-8,

Sąd w całości podzielił opinię biegłych specjalisty chorób wewnętrznych, kardiologa i neurologa uznając, że zawiera ona kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu organizmu odwołującego, a nadto uwzględnia wpływ rozpoznanych u niego schorzeń na zdolność do pracy. Sąd uznał, iż charakterystyka schorzeń została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, przy wykorzystaniu wiedzy specjalistycznej popartej doświadczeniem osób sporządzających opinię. Dlatego też, Sąd podzielił wnioski biegłych sądowych odnośnie częściowej okresowej niezdolności badanego do pracy. Nadto podkreślić należy, że opiniujący w sprawie biegli swoje ustalenia i wnioski wywiedli po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej oraz badaniu odwołującego.

W piśmie procesowym z dnia 16 maja 2014 r. organ rentowy wniósł o uzupełnienie postępowania dowodowego i dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego kardiologa albo opinii innego biegłego tej samej specjalizacji celem ustalenia, czy naruszenie sprawności organizmu ubezpieczonego sięga granic znacznego stopnia i powoduje niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, jak również dowodu z opinii biegłego diabetologa celem ustalenia, czy stwierdzona w przypadku wnioskodawcy cukrzyca typu 2 leczona doustnymi lekami hypoglikemizującymi oraz zaburzenia gospodarki lipidowej powodują ograniczenie sprawności organizmu w stopniu znacznym. W piśmie tym organ rentowy podał, że dwukrotne stwierdzenie wysokich wartości ciśnienia tętniczego nie uprawnia do formułowania wniosków zawartych w opinii, tym bardziej, że w trakcie hospitalizacji szpitalnej w marcu 2013 r. uzyskano normalizację ciśnienia tętniczego, zaś ewentualne zwyżki ciśnienia mogą wynikać także z innych przyczyn, jak np. emocje czy brak systematyczności w zażywaniu leków. Zdaniem organu rentowego,

Zarzuty sformułowane przez ZUS w piśmie procesowym z dnia 16 maja 2014 r. nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wydana w sprawie opinia jest pełna i wyczerpująca. W sposób przejrzysty obrazuje stan zdrowia ubezpieczonego. Odpowiada też na wszystkie istotne pytania, w pełni realizując dyspozycję Sądu wyrażoną w sentencji postanowienia o powołaniu biegłych sądowych. Biegli ci na podstawie osobistego badania wnioskodawcy, które przeprowadzone zostało dokładnie, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie standardami oraz dogłębnej analizy dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach rentowych, dokonali prawidłowego rozpoznania i sformułowali ostateczne wnioski, które Sąd w pełni podziela. Biegli sądowi dokonali oceny stanu zdrowia ubezpieczonego z punktu widzenia kryteriów określonych dyspozycją art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS- wskazując, że występujące u niego schorzenia w ich obecnym stopniu nasilenia powodują częściową okresową niezdolność do pracy. Wprawdzie w zespole biegłych sądowych, autorów opinii, brak było diabetologa, jednak biegli specjalista chorób wewnętrznych, kardiolog i neurolog nie stwierdzili, aby to cukrzyca była tym schorzeniem, które powoduje u wnioskodawcy częściową okresową niezdolność do pracy. Przeciwnie, jak wynika z opinii, schorzeniem zasadniczym u odwołującego jest nadciśnienie tętnicze ciężkie, oporne z powikłaniami narządowymi i to ciężki niewyrównany przebieg nadciśnienia tętniczego z obecnymi powikłaniami, zwłaszcza przy współistniejącej cukrzycy i zaburzeniach gospodarki lipidowej daje podstawę do uznania wnioskodawcy za osobę częściowo okresowo niezdolną do pracy. Sama cukrzyca w żadnym razie nie czyni więc odwołującego częściowo niezdolnym do pracy. Biegli, obok choroby niedokrwiennej serca, mieszanej hyperlipidemii, przewlekłej choroby nerek w stadium wyrównanej niewydolności czy hipoplazji prawej tętnicy kręgowej rozpoznali bowiem również cukrzycę typu 2, ale jako chorzenie współistniejące z ciężkim, opornym nadciśnieniem tętniczym. Wszystkie te chorzenia łącznie naruszają sprawność organizmu wnioskodawcy w stopniu znacznym. W ocenie Sądu, z uwagi na wnioski końcowe opinii o tym, że to ciężki niewyrównany przebieg nadciśnienia tętniczego z obecnymi powikłaniami daje podstawę do uznania wnioskodawcy za osobę częściowo okresowo niezdolną do pracy, brak było powodu, aby dopuszczać w sprawie dowód z opinii biegłego diabetologa. Wydana w sprawie opinia wyjaśnia wszystkie kwestie sporne w sposób pełny, powołując się na rzeczowe, konkretne i przekonujące argumenty. Skoro zaś tak, nie ma potrzeby powoływania w sprawie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego kardiologa albo opinii innego biegłego tej samej specjalizacji, jak się tego domaga organ rentowy. Okoliczności sporne w sprawie zostały bowiem dostatecznie wyjaśnione w oparciu o treść opinii wydanej przez specjalistę chorób wewnętrznych, kardiologa i neurologa. W tym miejscu należy ponadto zauważyć, iż w orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (por. wyrok SN z dnia 6 maja 2009 r., II CSK 642/08, Legalis nr 260253; postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2012 r., I UK 113/12, Legalis nr 537187). W postępowaniu o prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy sąd nie ma więc obowiązku uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych tak długo, aż strona udowodni tezę korzystną dla siebie (por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 2002 r., II UKN 701/00, Legalis nr 66741). Zdaniem Sądu, nie ma racji organ rentowy podnosząc, że dwukrotne stwierdzenie wysokich wartości ciśnienia tętniczego nie uprawnia do formułowania wniosków zawartych w opinii, tym bardziej, że w trakcie hospitalizacji szpitalnej w marcu 2013 r. uzyskano normalizację ciśnienia tętniczego, zaś ewentualne zwyżki ciśnienia mogą wynikać także z innych przyczyn, jak np. emocje czy brak systematyczności w zażywaniu leków. Faktem jest, że w uzasadnieniu opinii biegli powołali się na wartości ciśnienia tętniczego u opiniowanego odnotowane w dniu badania, tj. 8 kwietnia 2014 r., i w dniu badania przez Komisję Lekarską ZUS, niemniej są to tylko przykłady. Z dokumentacji znajdującej się w aktach wyraźnie bowiem wynika, że odwołujący od wielu lat choruje na nadciśnienie tętnicze ciężkie. Już na podstawie treści karty leczenia szpitalnego z dnia 27 marca 2012 r. (k. 43-44 cz. III akt ZUS) można stwierdzić, że odwołujący od około 9 lat leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego. Jako maksymalną wartość tego ciśnienia wskazano 260/120 mmHg. Jak podano, pacjent był już hospitalizowany w oddziale kardiologii w marcu 2011 r. celem diagnostyki wtórnych przyczyn nadciśnienia. Z treści karty informacyjnej wynika również, że wykonano mu badanie wartości ciśnienia tętniczego metodą Holterowską uzyskując średnie RR w dzień 151/100 mmHg i maksymalne RR 165/120 mmHg. W karcie tej wskazano też, że pacjent został przyjęty do oddziału z powodu zwyżki ciśnienia tętniczego (170/120 mmHg). Niezależnie od tego zauważyć należy, że skoro wnioskodawca był hospitalizowany z powodu nadciśnienia tętniczego, to znaczy, że wartości tego ciśnienia były u niego wysokie, a stan zdrowia wymagał natychmiastowej interwencji lekarza kardiologa w warunkach stacjonarnych. Brak jest natomiast jakichkolwiek merytorycznych argumentów, znajdujących potwierdzenie w wynikach badań czy innych dowodach, że odnotowane przez biegłych wysokie wartości ciśnienia tętniczego wynikały z emocji czy niesystematycznego zażywania leków. Twierdzenia organu rentowego zawarte w piśmie z dnia 16 maja 2014 r. uznać więc należało za bezzasadne.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Istotą sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy i w jakim stopniu odwołujący J. F. jest niezdolny do pracy, czy istniejąca poprzednio częściowa niezdolność do pracy ustała, czy nastąpiła poprawa jego stanu zdrowia i na czym polega, jak również kiedy powstała niezdolność do pracy.

Zgodnie z art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 tej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z dyspozycją art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W myśl ust. 2 powołanego artykułu, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Równocześnie w myśl art. 13 ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy.

Jak wynika z wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłych specjalisty chorób wewnętrznych, kardiologa i neurologa, odwołujący z uwagi na rozpoznane u niego schorzenie zasadnicze w postaci nadciśnienia tętniczego pierwotnego ciężkiego i schorzeń współistniejących, tj. choroby niedokrwiennej serca, cukrzycy typu 2, mieszanej hyperlipidemii, przewlekłej choroby nerek w stadium wyrównanej niewydolności oraz hipoplazji prawej tętnicy kręgowej, jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 1 lipca 2013 r. na okres dwóch lat. Ciężki niewyrównany przebieg nadciśnienia tętniczego z obecnymi powikłaniami, zwłaszcza przy współistniejącej cukrzycy i zaburzeniach gospodarki lipidowej naruszają bowiem sprawność organizmu wnioskodawcy w stopniu znacznym.

Skoro więc zaskarżona przez J. F. decyzja ZUS Oddział w T. z dnia 22 października 2013 r. nie była zasadna, należało uwzględnić jego odwołanie, przyjmując jako podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia art. 107, art. 57 ust. 1 i art. 12 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Tym samym, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 lipca 2013 r. na okres dwóch lat.