Sygn. akt VU 919/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku E. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

o prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M..

z dnia 31 lipca 2012r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu E. R. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe, począwszy od dnia 01 kwietnia 2012 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzez ubezpieczonego E. R. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 919/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 lipca 2012 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. odmówił E. R. dalszego prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej, a zatem brak jest podstaw do przyznania świadczenia.

W odwołaniu skarżący E. R. wnosił o zmianę tej decyzji i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił, co następuje:

E. R. urodził się w dniu (...). Wnioskodawca posiada wykształcenie podstawowe. Ukończył kurs czeladniczy w zawodzie stolarz-cieśla. W okresie aktywności zawodowej pracował jako stolarz (1971-1975, 04.1978-09.1978, 10.1978-12.1978, 01.1979-03.1982, ), pomoc stolarza (1975-1976), stolarz maszynowy (1976-1978), stolarz-cieśla (05.1982-07.1985), wozak mleka (09.1985-12.1986), sprzedawca (04.1987-08.1988) i ostatnio jako wypalacz ceramiki (od 12.09.1988 roku do 25.11.1993 roku).

(okoliczności niesporne, świadectwa pracy w aktach ZUS)

Od 17 stycznia 1996 roku wnioskodawca pracował jako szwacz w (...) Spółdzielni (...) w O., która posiada status Zakładu Pracy (...). Pracował przez 7 godzin dziennie przyszywając guziki przy użyciu maszyny. Korzystał również z dodatkowego 10 dniowego urlopu w roku. Umowa o pracę została wypowiedziana przez pracodawcę ze skutkiem na dzień 30 czerwca 2012 roku, z powodu likwidacji spółdzielni.

(dowód: świadectwo pracy k. 49, 61 w aktach ZUS, zaświadczenie k. 571 akt ZUS, wypowiedzenie umowy o pracę k. 79, oświadczenie wnioskodawcy k. 80verte)

Wnioskodawca uprawniony był w okresach :

- od 26 listopada 1993 roku tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego do 31 sierpnia 1997 roku do renty inwalidzkiej z tytułu zaliczenia do drugiej grupy inwalidów, z powodu rozpoznaniu cukrzycy insulinozależnej,

- od dnia 1 września 1997 roku tj. od dnia wejścia w życie ustawy do 30 listopada 1999 roku do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

- od dnia 1 grudnia 1999 roku do dnia 9 maja 2001 roku do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,

- od 10 maja 2001 roku do 30 listopada 2002 roku do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

- od 1 grudnia 2002 roku do 30 listopada 2010 roku do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ostatnio z powodu cukrzycy typu 2 insulinozależnej z angiopatią cukrzycową, nadciśnienia tętniczego z zajęciem serca w okresie niewydolności krążenia.

- od 1 grudnia 2010 roku do 31 marca2012 roku z powodów diabetologicznych

(dowód: decyzja z dnia 30.11.1993 r. k. 30 akt ZUS, decyzja z dnia 12.12.1996 r. k. 56 akt ZUS, orzeczenie obwodowej Komisji Lekarskiej z dnia 26.11.1996 r. k. 55 akt ZUS, decyzja z dnia 9.02.1998 r. k. 75 akt ZUS, decyzja z dnia 15.11.1999 r. k. 103 akt ZUS, wyrok SO w Piotrkowie Tryb. z dnia 29.05.2001 r., sygn. akt VU 998/01 k. 323 akt ZUS, decyzja z dnia 25.11.2002 r. k. 395 akt ZUS, decyzja z dnia 26.11.2004 r. k. 472 akt ZUS, decyzja z dnia 15.12.2006 r. k. 515 akt ZUS, decyzja z dnia 9.12.2008 r. k. 567 akt ZUS, dokumentacja medyczna koperta k. 19 w aktach ZUS, akta sprawy o sygn. VU 64/11 wraz z wyrokiem z dnia 29maja 2012roku ,wyrok Sądu Apelacyjnego dnia 15 marca 2013 roku k.142 wraz z uzasadnieniem7)

W dniu 26 kwietnia 2012 roku E. R. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(dowód: wniosek o wydanie orzeczenia – k. 3 akt ZUS)

Orzeczeniem z dnia 26 czerwca 2012 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, iż wnioskodawca jest zdolny do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Taki wniosek wywiódł ze stopnia zaawansowania rozpoznanych u niego schorzeń w postaci: rekcji depresyjnej, cukrzycy T.I powikłanej retinopatią i polineuropatią cukrzycową, stenokardii w wywiadzie.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 26 czerwca 2012 roku k. 6 oraz85-86 wraz z dokumentacją medyczna w aktach ZUS)

Od powyższego orzeczenia wnioskodawca wniósł sprzeciw, w wyniku czego został skierowany na badania do Komisji Lekarskiej ZUS, która w dniu 13 lipca 2012 roku, po rozpoznaniu: cukrzycy typu I względnie wyrównanej, retinopatii cukrzycowej, nadciśnienia tętniczego poddającego się farmakoterapii, choćby niedokrwiennej serca bez potwierdzenia w badaniach obiektywnych (koronografie 2010roku), zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa z zespołem bolesnego barku lewego bez istotnego ograniczenia sprawności ruchowej, zaburzeń nerwicowych sytuacyjnych wydała orzeczenie zgodne z orzeczeniem Lekarza Orzecznika.

(dowód: orzeczenie komisji lekarskiej z dnia 13 lipca 2012 roku k.10 oraz k. 96-98 wraz z dokumentacją medyczną w aktach ZUS)

Aktualnie u wnioskodawcy występują następujące schorzenia:

⚫

cukrzyca typu 1 leczona metodą intensywnej insulinoterapii,

⚫

nawracające niedocukrzenia,

⚫

retinopatia cukrzycowa obu oczu,

⚫

neuropatia cukrzycowa w rozpoczynającym się III stadium cukrzycowej choroby nerek,

⚫

przewlekła choroba niedokrwienna,

⚫

nadciśnienie tętnicze,

⚫

zaburzenia depresyjno-lękowe,

⚫

zespół bólowo-dysfunkcyjny lędźwiowo-krzyżowy bez obecności objawów korzeniowych i ubytkowych,

⚫

łagodny przerost gruczołu krokowego-stopnia,

(dowód: opinia łączna biegłego diabetologa M. S. i kardiologa L. D. k. 10-11,opinia uzupełniająca biegłego diabetologa M. S. k.85, opina biegłego psychiatry B. J. k.16-1, opinia biegłego neurologa A. P. k.22-24, opinia biegłego urologa M. P. k.31 )

Z powodów diabetologicznych wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji na stałe (dowód: opinia biegłego diabetologa M. S. główna k. 10-11, opinia uzupełniająca k. 85 ). Schorzenia kardiologiczne, psychiatryczne, neurologiczne oraz urologiczne nie powodują niezdolności do pracy wnioskodawcy (dowód: opinia biegłego kardiologa L. D. k. 10-11, opina biegłego psychiatry B. J. k.16-1, opinia biegłego neurologa A. P. k.22-24, opinia biegłego urologa M. P. k.31).

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Z kolei przepisy art. 12 ust. 2 i 3 stanowią, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się po pierwsze stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz po drugie możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1). Natomiast zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy (art. 13 ust 4).

Stosownie do treści art. 57 ust. 1 powyższej ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt 10 lit. a), pkt 11-12, 13 lit. a), pkt 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. R. legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia. Inaczej mówiąc, ubezpieczony może być uznany za częściowo niezdolnego do pracy, gdy zachował zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (na przykład pracy wymagającej niższych albo niewymagającej w ogóle jakichkolwiek kwalifikacji), lecz jednocześnie utracił w znacznym stopniu zdolność do pracy, do której posiada kwalifikacje. Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego), (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, I UK 103/06 OSNP 2007/17-18/261).

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca ma wykształcenie podstawowe i ukończył kurs czeladniczy w zawodzie stolarz-cieśla, a także przez okres około 15 lat pracował jako stolarz, stolarz-cieśla, stolarz maszynowy, a następnie przez okres ostatnich 5 lat przed nabyciem prawa do renty jako wypalacz ceramiki, ocenę jego zdolności do pracy, w świetle powyższych rozważań należało odnieść do kwalifikacji formalnych, a także rzeczywistych.

Dla ustalenia, czy wnioskodawca jest niezdolny do pracy w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych: diabetologa M. S., kardiologa L. D., psychiatry B. J., neurologa A. P. oraz urologa M. P. - biegłych z zakresu dziedzin medycyny, w ramach których mieszczą się rozpoznane u niego schorzenia.

Biegli sporządzili opinie po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawcy, wynikami dodatkowych badań oraz po przeprowadzeniu jego osobistego badania. Określili w opiniach na jakie schorzenia cierpi obecnie wnioskodawca.

Z opinii głównej biegłej diabetolog M. S. wynika, że wnioskodawca jest nadal niezdolny do pracy w zakresie posiadanych kwalifikacji. Biegła diabetolog w uzasadnieniu swojej opinii wskazała, iż wnioskodawca jest leczony 4 wstrzyknięciami insuliny na dobę, wymaga kontroli poziomu cukru przed każdym podaniem insuliny. Ponadto kilkakrotnie był zmieniany w stosunku do niego sposób leczenia cukrzycy (od 1 do 5 wstrzyknięć) oraz rodzaj insuliny, nawet w modelu intensywnej insulinoterapii (G. R. i N, H. i H. N., N. Rapid i I., a obecnie po hospitalizacji A. i L.). Wnioskodawca do szpitala trafił z powodu naprzemiennych hipo i hyperglikemii, po krótkiej poprawie, ponownie pojawiły się wahania glikemii. Poziomy cukru we krwi nadal są bardzo chwiejne (57-447 mg%), w badaniach dodatkowych mikroalbumanuria, mimo jeszcze prawidłowego GFR. W oparciu o powyższe rozpoznania biegła stwierdziła, iż aktualny stan zdrowia wnioskodawcy uzasadnia orzeczenie częściowej niezdolności do pracy na stałe . W uzasadnieniu swojego stanowiska biegła podkreśliła, iż E. R. przed uzyskaniem prawa do renty ( na której przebywa ponad 17 lat), ciężko pracował fizycznie, w wysokiej temperaturze. Zawód wyuczony wnioskodawcy wymaga bowiem pracy fizycznej i kontaktu z maszynami, co w chwiejnej cukrzycy, leczonej insuliną jest przeciwwskazane. Także ostatnio wykonywana praca- guzikarza przy maszynie elektrycznej może w razie hiperglikemii zagrażać zdrowiu i życiu wnioskodawcy. W oparciu o powyższe biegła uznała, iż wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji na stałe.

Biegła kardiolog L. D. rozpoznała u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze oraz przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, wymagające systematycznego leczenia i profilaktyki, jednak nie powodujące obecnie u badanego niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Nadciśnienie tętnicze wnioskodawcy wymaga modyfikacji leczenia z uwagi niedostateczną kontrolę. Jednakże badanie echograficzne nie potwierdziło u wnioskodawcy zmian narządowych w przebiegu nadciśnienia, a funkcja skurczowa lewej komory jest prawidłowa. W koronografii stwierdzono zmiany przyścienne w tętnicach wieńcowych bez istotnych przewężeń. Biegła kardiolog oceniła, że stan układu krążenia i stopień zaawansowania schorzeń kardiologicznych może przyczyniać się do orzeczenia niezdolności do pracy z powodów diabetologicznych, ale samodzielnie nie powoduje u wnioskodawcy niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Kolejny biegły – psychiatra B. J. rozpoznając u E. R. zaburzenia depresyjno-lekowe ocenił, że z powodów psychiatrycznych wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Tożsame stanowisko zajęła biegła neurolog A. P. , która po przeprowadzeniu badania przedmiotowego wnioskodawcy nie stwierdziła u niego obecności ogniskowego uszkodzenia (...), ani cech wyraźnego zespołu korzeniowego i w jej ocenie brak jest danych klinicznych na toby orzec u badanego niezdolność do pracy z przyczyn neurologicznych.

Natomiast biegły urolog M. P. rozpoznając u wnioskodawcy łagodny przerost stercza stwierdził, że choć stwarza ono konieczność leczenia urologicznego- ambulatoryjnego, to nie powoduje u wnioskodawcy niezdolności do pracy zarobkowej.

W ocenie Sądu opinie wyżej wymienionych biegłych nie zostały podważone przez organ rentowy. Wszystkie opinie Sąd ocenił jako jasne, pełne, logiczne i wyczerpująco uargumentowane. Opinie te zawierają przekonujące, oparte na szerokiej i wnikliwej analizie dokumentacji medycznej i przedmiotowym badaniu wnioskodawcy wnioski. Z uwagi jednak na fakt, że to schorzenia natury diabetologicznej, determinują stan zdrowia wnioskodawcy oraz rzutują na jego funkcjonowanie, to właśnie opinia biegłej tej specjalności - diabetolog M. S. stanowiła dla Sądu podstawę ustaleń faktycznych odnośnie spornej kwestii. Rzeczowe, jasne i logiczne wnioski z niej płynące przekonały Sąd, co do spornej w sprawie kwestii, a podniesione przez organ rentowy argumenty skierowane przeciwko niej (w piśmie z dnia13 lutego 2013 roku – k. 49-51 oraz z dnia 23 lipca 2013 roku - k. 92-93 są nieuzasadnione.

Podkreślenia wymaga fakt, iż wnioskodawca był czynny zawodowo do 1993 roku (pracował najpierw jako stolarz-cieśla, a następnie jako wypalacz ceramiki w pełnym wymiarze czasu pracy), a następnie został zaliczony do II grupy inwalidów i z tego tytułu organ rentowy sam przyznał mu prawo do renty początkowo inwalidzkiej, następnie z tytułu całkowitej i ostatnio częściowej niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu, ocena zdolności do pracy wnioskodawcy w odniesieniu do dwóch rodzajów zawodów, które wykonywał przez około 15 lat – stolarz-cieśla i następnie przez 5 lat – wypalacz ceramiki, jest prawidłowa. Są to bowiem prace zaliczane do ciężkich prac fizycznych, w wysokiej temperaturze. Zawód wyuczony wnioskodawcy wymaga bowiem pracy fizycznej i kontaktu z maszynami, co w chwiejnej cukrzycy leczonej insuliną jest przeciwwskazane. Również wykonywana przez wnioskodawcę jako ostatnia praca guzikarza przy maszynach elektrycznych, biegła diabetolog oceniła w przypadku chorego na cukrzycę wnioskodawcy jako niebezpieczną (w razie hiperglikemii zagraża jego zdrowiu).

Sąd podzielił wnioski płynące z opinii biegłej diabetolog i w rezultacie stwierdził, że stan zdrowia ubezpieczonego pozwala na stwierdzenie u niego częściowej niezdolności do pracy z powodów diabetologicznych na stałe. Jak bowiem wskazała w swej opinii biegła diabetolog E. R. cierpiana cukrzyce typu I leczonej metodą intensywnej insulinoterapii; wymagającej ok. 4 wstrzyknięć insuliny na dobę; przed każdym wstrzyknięciem wymaga kontroli poziomu cukru we krwi. W przypadku wnioskodawcy konieczny jest zmienny sposób leczenia cukrzycy, różny rodzaj przyjmowanej insuliny, częstej hospitalizacji. Dodatkowo zawód wyuczony wnioskodawcy stolarz, jak i prace wykonywane przez wnioskodawcę dotychczas, należały do ciężkich prac fizycznych, w kontakcie z maszynami, wysokiej temperaturze (wypalacz ceramiki, szwacz, guzikarz przy maszynach elektrycznych), których z uwagi na aktualny stan zdrowia wnioskodawca nie może wykonywać.

Reasumując, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdza niezasadność orzeczenia komisji lekarskiej i decyzji organu rentowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., dokonał zmiany zaskarżonej decyzji i orzekł jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego znajduje uzasadnienie w treści art. 98 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).