Sygn. akt VIII Pa 95/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Andrzejewska (spr.)
Sędziowie:	SSO Jolanta Łanowy SSO Grażyna Łazowska
Protokolant:	Ewa Gambuś

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2014r. w Gliwicach

sprawy z powództwa P. S. (S.), K. K. (1) (K.), J. Ś. (Ś.), P. Pasieki (Pasieka), M. L. (L.), D. S. (S.), D. G. (G.), B. D. (D.)

przeciwko Centrum (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 4 lutego 2014 r. sygn. akt VI P 601/13

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym:

a)  na rzecz powoda D. G. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych),

b)  na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 225 zł (dwieście dwadzieścia pięć złotych),

c)  na rzecz powoda M. L. kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych),

d)  na rzecz powoda P. S. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych),

e)  na rzecz powódki P. Pasieki kwotę 225 zł (dwieście dwadzieścia pięć złotych),

f)  na rzecz powoda D. S. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych).

g)  na rzecz powoda J. Ś. kwotę 225 zł (dwieście dwadzieścia pięć złotych).

(-) SSO Grażyna Łazowska (-) SSO Małgorzata Andrzejewska (spr.) (-) SSO Jolanta Łanowy

Sędzia Przewodniczący Sędzia

VIII Pa 95/14

UZASADNIENIE

Powód P. S. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwoty 35.400zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powódka K. K. (1) domagała się zasądzenia na swoją rzecz od Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwoty 1.750zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powód J. Ś. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 4.200zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powódka P. Pasieka domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 3.000zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powód M. L. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 7.000zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powód D. S. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 24.000zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powód D. G. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 14.400 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Powódka B. D. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej Centrum (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 18.000zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy.

Na uzasadnienie podano, że pracodawca nie wypłacił powodom wynagrodzenia za pracę. W związku z tym powodowie rozwiązali umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc, że roszczenia powodów w zakresie odszkodowań w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy są nieuzasadnione, albowiem powodowie wystąpili z powództwem do Sądu po terminie określonym w art. 264 § 2 k.p.

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2014r. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanej na rzecz powodów tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy:

-B. D. kwotę 18.000zł,

-D. G. kwotę 14.400zł,

-K. K. (1) kwotę 1.750zł,

-M. L. kwotę 7.000zł,

-P. S. kwotę 35.400zł,

-P. Pasieki kwotę 3.000zł,

-D. S. kwotę 24.000zł,

-J. Ś. kwotę 4.200zł.

W pisemnym uzasadnieniu wyroku zostało wskazane, że roszczenia powodów zasługują na uwzględnienie.

Normy prawne zawarte w art. 55 § 1 1 k.p. przewidują możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika w następstwie ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika. Pod pojęciem „ciężkiego naruszenia” należy rozumieć znaczny stopień winy sprawcy tego naruszenia, oceniany według okoliczności obiektywnych. Podstawą wypowiedzenia przez pracownika umowy o pracę w trybie art. 55 § 1 1 k.p. może być istotne naruszenie jego interesów majątkowych. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 kwietnia 2000 roku (w sprawie I PKN 516/99) wyraził pogląd, że przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia ze względu na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika i uzyskania odszkodowania (art. 55 § 1 1 k.p.) jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy. Pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia.

Sąd podkreślił, ze w niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała faktu, iż nie wypłaciła powodom wynagrodzenia za pracę, a zatem nastąpiło istotne naruszenie ich interesów majątkowych.

Pozwana natomiast stała na stanowisku, że skoro powodowie nie wytoczyli powództw w terminie określonym w art. 264 § 2 k.p., to ich roszczenia winny ulec oddaleniu.

Sąd Rejonowy wskazał na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 1990 roku (w sprawie I PR 273/90) który wyjaśnił, że termin zawity dochodzenia roszczeń ustanowiony w art. 264 § 1 k.p. dotyczy wyłącznie roszczeń o uznanie wypowiedzenia za skuteczne lub o przywrócenie do pracy czy odszkodowanie, o jakim mowa w art. 45 § 1 k.p. Termin ten nie odnosi się natomiast do innych roszczeń, choćby wynikających z naruszenia przepisów prawa dotyczących wypowiadania umów o pracę, np. do roszczenia o wynagrodzenie za pracę z tytułu zastosowania błędnego okresu wypowiedzenia (art. 49 k.p.). Do roszczeń tych znajduje zastosowanie termin przedawnienia z art. 291 § 1 k.p.

W ocenie Sądu skoro powodowie dochowali terminowi określonemu w art. 291 § 1 k.p., to ich roszczenia dotyczące odszkodowań w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracodawcy należało uwzględnić.

O odsetkach ustawowych orzeczono na mocy art. 85 k.p., art. 481 k.c. w związku z art. 300 k.p.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana zarzucając naruszenie prawa materialnego:

- art. 264 § 2 k.p. w zw. z art. 55 § 1 1 k.p. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że wniesienie przez pracownika pozwu o odszkodowanie na podstawie art. 55 § 1 1 k.p. po upływie terminu 14 dni od dnia otrzymania przez pracodawcę oświadczenia woli pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia nie skutkuje wygaśnięciem roszczenia pracownika,

- art. 291 § 1 k.p. poprzez jego zastosowanie w sprawie i przyjęcie, że pracownik może wystąpić z pozwem przeciwko pracodawcy o zapłatę odszkodowania w okresie przedawnienia roszczeń określonym w tym przepisie.

Stawiając powyższe zarzuty apelujący wniósł o zamianę wyroku i oddalenie powództw.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zarzuty podniesione przez stronę pozwaną w apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że stan faktyczny był bezsporny pomiędzy stronami.

Powódka B. D. była zatrudniona u strony pozwanej od dnia 1 maja 2008r. W dniu 2 grudnia 2013r. złożyła pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę nieterminowe wypłacanie wynagrodzenia za pracę.

Powód D. G. był zatrudniony u strony pozwanej od dnia 14 lipca 2008r. W dniu 29 października 2013r. złożył pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Powódka K. K. (1) była zatrudniona u strony pozwanej od dnia 1 października 2012r. W dniu 28 października 2013r. złożyła pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Powód M. L. był zatrudniony u strony pozwanej od dnia 1 czerwca 2012r. W dniu 28 października 2013r. złożył pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Powód P. S. był zatrudniony u strony pozwanej od dnia 12 stycznia 2000r. W dniu 28 października 2013r. złożył pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Powódka P. Pasieka była zatrudniona u strony pozwanej od dnia 1 sierpnia 2012r. W dniu 29 października 2013r. złożyła pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Powód D. S. był zatrudniony u strony pozwanej od dnia 1 września 2008r. W dniu 29 października 2013r. złożył pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Powód J. Ś. był zatrudniony u strony pozwanej od dnia 1 września 2012r. W dniu 29 października 2013r. złożył pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy wskazując jako przyczynę niewypłacenie wynagrodzenia za miesiąc wrzesień 2013r.

Prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie powodów o zapłatę odszkodowania określonego w art. 55 § 1 1 k.p. zasługuje na uwzględnienie.

Powodowie jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy wskazali – ciężkie naruszenie przez pozwaną podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika polegające na nieterminowym wypłacaniu i niewypłacaniu wynagrodzenia.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, co było zresztą bezsporne pomiędzy stronami, iż pracodawca faktycznie nie wypłacał w terminie powodom wynagrodzenia za pracę.

Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, że pracodawca jest obowiązany w szczególności terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie. Brak wypłaty w terminie wynagrodzenia za pracę stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy względem pracownika.

Błędne jest stanowisko strony pozwanej, iż powodowie powinni wnieść powództwo o zapłatę odszkodowania określonego w 55 § 1 1 k.p. w terminie wynikającym z art. 264 § 2 k.p.

Termin z art. 264 § 2 k.p. w zakresie w jakim wskazuje na żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnoszone się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia dotyczy wyłącznie roszczeń określonych w art. art. 56 § 1 k.p.

Przepis art. 264 § 2 k.p., podobnie jak przepis art. 264 § 1 k.p. jest przepisem wyjątkowym, ustanawiającym bardzo krotki termin dochodzenia roszczeń i w związku z tym musi być wykładany ściśle, bez jakiejkolwiek interpretacji rozszerzającej.

W zdaniu 2 art. 264 § 2 k.p. zapisane zostało, że o przywróceniu do pracy lub o odszkodowaniu orzeka sąd pracy, przy czym powództwo o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie zostanie rozstrzygnięte pod kątem zgodności z prawem rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy wyłącznie wówczas, gdy pracownik roszczenie o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie wniesie do sądu pracy w terminie określonym w art. 264 § 2 k.p.

Aby pracownik posiadał wiedzę o ustanowieniu przez ustawodawcę wskazanego terminu 14 dni, czy też terminu 7 dni określonego w art. 264 § 1 k.p. ustawodawca nałożył na pracodawcę obowiązek zamieszczenia w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia pouczenia o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy – art. 30 § 5 k.p.

W przypadku natomiast rozwiązania przez pracownika stosunku pracy z winy pracodawcy nie został przewidziany obowiązek pouczenia pracownika o terminie wystąpienia z roszczeniem o zapłatę odszkodowania. O terminie tym pracodawca nie ma też obowiązku informowania pracownika w trakcie trwania stosunku pracy. Zatem, tak jak w przypadku innych roszczeń ze stosunku pracy dochodzonych przez pracownika, przy domaganiu się zapłaty odszkodowania z art. 55 § 1 1 k.p. zastosowanie znajdzie ogólny termin przedawnienia określony w art. 291 § 1 k.p.

Ponadto jeżeli pracownik rozwiąże z pracodawcą umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy - roszczenie o zapłatę odszkodowania w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie – art. 61 1 k.p. Roszczenie pracodawcy o zapłatę odszkodowania w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 1 1 k.p. przedawnia się w terminie określonym w art. 291 § 2 1 k.p. Nie znajduje tutaj zastosowania art. 264 § 2 k.p.

Tak więc przyjęta przez stronę pozwaną koncepcja, że z powództwem o zapłatę odszkodowania określonego w art. 55 § 1 1 k.p. pracownik mógłby skutecznie wystąpić wyłącznie w terminie zawitym wynikającym z art. 264 § 2 k.p. prowadziłaby do sytuacji, w której z tego samego zdarzenia prawnego – rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika w trybie art. 55 § 1 1 k.p. – jedna ze stron umowy mogłaby dochodzić przysługującego jej roszczenia o odszkodowanie tylko w terminie zawitym 14 dni, natomiast możliwość dochodzenia przez drugą stronę roszczenia o odszkodowanie nie byłaby ograniczone takim terminem.

Zwrócić też należy uwagę na to, że ustawodawca w Kodeksie pracy pod podobnie brzmiącym tytułem zamieścił roszczenia przysługujące pracownikowi w razie wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę (Rozdział II Oddział 4 - Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę) oraz roszczenia przysługujące pracownikowi w razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia (Rozdział II Oddział IV - Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia). Natomiast roszczenie przysługujące pracownikowi w przypadku rozwiązania przez niego umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy zamieszczone zostało w innym miejscu w Rozdziale II Oddział III – Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Prowadzi to do wniosku, że ustawodawca odrębnie traktuje roszczenia (o przywrócenie do pracy i odszkodowanie) przysługujące pracownikowi w przypadku, gdy czynności zmierzającej do ustania stosunku pracy dokonuje pracodawca, a inaczej roszczenie (o odszkodowanie) przysługujące pracownikowi w sytuacji gdy to on rozwiąże umowę o pracę z winy pracodawcy. Art. 264 § 1 i 2 k.p. dotyczy tylko roszczeń przysługujących pracownikowi w razie dokonanego przez pracodawcę wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę. Odmienne traktowanie roszczenia o odszkodowanie przysługującego pracownikowi w razie wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę w stosunku do odszkodowania z art. 55 § 1 1 k.p. podkreślił też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 11 września 2012r. II PZ 26/12.

Reasumując powodowie występując do Sądu Rejonowego w Gliwicach o zapłatę odszkodowania nie uchybili terminowi określonemu w art. 264 § 2 k.p. albowiem termin ten nie dotyczy dochodzenia przez pracownika roszczenia o zapłatę odszkodowania określonego w art. 55 § 1 1 k.p.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 k.p.c. Sąd oddalił apelację strony pozwanej jako pozbawioną podstaw.

O kosztach zastępstwa procesowego należało orzec na mocy art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt 3,4, i 5 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.t.j. z 2013r., poz. 490).

(-) SSO Grażyna Łazowska (-) SSO Małgorzata Andrzejewska (-) SSO Joanna Łanowy

- Sędzia - - Przewodnicząca [ref.] - - Sędzia -