Sygn. akt X Ga 16/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach X Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lesław Zieliński

Sędziowie: SSO Iwona Wańczura (spr.), SSO Katarzyna Żymełka

Protokolant: Grzegorz Kaczmarczyk

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2015 r.

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej w T.

przeciwko: Z. (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w J.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 6 października 2014 r,

sygn. akt VII GC 2085/13

1)  oddala apelację,

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Iwona Wańczura SSO Lesław Zieliński SSO Katarzyna Żymełka

Sygn. akt X Ga 16/15

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Akcyjna w T. wniosła o zasądzenie od pozwanej Z. (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. kwoty 54.223,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu, tytułem pozostałej do zapłaty należności przysługującej powódce z tytułu odstąpienia od umowy z dnia 20 stycznia 2011r. W uzasadnieniu powódka wskazała, że zakupiła wierzytelność przysługującą pozwanej wobec dłużnika (...) Sp. z o.o. w kwocie 122.082,96 zł, z tego tytułu przysługiwało jej wynagrodzenie w wysokości 15% kwoty wierzytelności powiększone o podatek VAT. Powódka odstąpiła od umowy w zakresie całej wierzytelności pismem z dnia 8 kwietnia 2013 r., które zostało przesłane i doręczone listem poleconym oraz drogą elektroniczną na adresy mailowe pozwanej. Powódka wezwała pozwaną do zwrotu ceny kupna pomniejszonej o kwotę wynagrodzenia powódki. Na podstawie dokonanych przez powódkę zarachowań do zapłaty pozostała kwota 54.224 zł.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w dniu 24 września 2013 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniający powództwo.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Potwierdzając zawarcie umowy między stronami podniosła, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy mogło zostać złożone w formie pisemnej do dnia 10 kwietnia 2013 r., doręczone zaś zostało 12 kwietnia 2013 r. a więc po terminie. Pozwana zakwestionowała jednocześnie przesłanie oświadczeniaw formie elektronicznej, gdyż strony nie uzgodniły procedury doręczaniaw formie innej niż pisemna.

Wyrokiem z dnia 6 października 2014 r. sygn. akt VII GC 2085/13 Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 54.223,47 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 16 kwietnia 2013 roku oraz kwotę 6329 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że strony zawarły umowę powierniczego przelewu wierzytelności w kwocie 122.082,96 zł przysługującej pozwanej wobec E.-PL (...). z o.o. Z tego tytułu przysługiwało powódce umówione wynagrodzenie w wysokości 15% kwoty wierzytelności powiększone o podatek VAT. Powódka wystawiła pozwanej fakturę VAT na kwotę 22.524,31 zł. Zapłata ceny nastąpiła w dwóch transzach. Na mocy aneksu odstąpienie od przedmiotowej umowy mogło nastąpić do dnia 10 kwietnia 2013 r. Pismemz dnia 8 kwietnia 2013 r. powódka złożyła pozwanej oświadczenie o odstąpieniu od umowy w zakresie całości wierzytelności, wzywając jednocześnie do zwrotu uiszczonej przez powódkę ceny kupna, pomniejszonej o kwotę wynagrodzenia powódki określonego w treści faktury. Oświadczenie zostało przesłane pozwanej listem poleconym i doręczone dnia 12 kwietnia 2013 r. Jednocześnie powódka przesłała skan oświadczenia drogą elektroniczną na adresy mailowe pozwanej: „(...)” oraz „(...). Na rachunek bankowy powódki została wpłacona kwota 60.909,89 zł przez komornika sądowego. Na podstawie zarachowań dokonanych przez powódkę do zapłaty pozostała kwota dochodzona pozwem. Sąd I instancji ustalił, że korespondencja wysłana drogą elektroniczną do pozwanej została jej dostarczona.

Wobec tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy zważył, że powództwo należało uwzględnić w całości. Powódka skutecznie skorzystałaz umownego prawa odstąpienia od umowy na podstawie § 4 pkt 1 umowy. Oświadczenie to było skuteczne na podstawie art. 395 § 1 k.c. w zw. z art. 61§ 2 k.c. Sąd zważył, że strony zastrzegły dokonanie czynności prawnej w formie pisemnej, nie określając skutków niezachowania tej formy, wobec czego była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Powódka zatem złożyła skuteczne oświadczenie w dniu 9 kwietnia 2013 r. oraz 10 kwietnia 2013 r. w formie elektronicznej, co również znajduje odzwierciedlenie w opinii biegłej.

Od powyższego wyroku pozwana wniosła apelację, zaskarżając go w całości, wnosząc o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego oraz niedostateczne rozpoznanie stanu faktycznego i przyjęcie, że wiadomości wysłane drogą elektronicznąw dniach 9 i 10 kwietnia 2013 r. zostały przesłane wraz ze skanami oświadczenia o odstąpieniu od umowy oraz przesłane w taki sposób, że pozwana mogła zapoznać się z ich treścią w terminie do odstąpienia od umowy; - art. 227 w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez nieustalenie czy do wiadomości wysłanych drogą elektroniczną zostały dołączone skany o odstąpieniu od umowy oraz czy powódka zażądała potwierdzeń odbioru wiadomości mailowych. Pozwana zarzuciła również naruszenie przepisów prawa materialnego a to art. 6 k.c. poprzez naruszenie zasady ciężaru dowodu; art. 74 w zw. z art. 76 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie w sytuacji gdy pozwana nie wyraziła zgody na doręczanie oświadczeń w formie elektronicznej; art. 65§ 2 k.c. poprzez dokonanie błędnej wykładni oświadczeń woli stron wskazanych w umowie; art. 395 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że powód skutecznie złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zaskarżone orzeczenie należy uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego i trafnej wykładni prawa materialnego. Przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku motywy tej oceny nie wykazują sprzeczności ustaleń faktycznych Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie można również zarzucić SądowiI instancji nieprawidłowości w rozumowaniu czy też błędów logicznych.

Tak poczynione ustalenia Sąd Okręgowy przyjmuje za własne i podziela w pełni zarówno dokonaną ocenę dowodów, jak i wykładnię prawa materialnego.

Odnosząc się do zarzutów merytorycznych apelacji pozwanego, należy wskazać, iż były one nieuzasadnione.

Sądowi I Instancji nie można zarzucić wadliwej oceny dowodów. Oceniając wiarygodność przeprowadzonych dowodów, Sąd Rejonowy nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów określonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Za chybione należało uznać zarzuty powoda dotyczące prawidłowości poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 czerwca 1999 r. (sygn. akt II UKN 685/98) ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalnyi wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Błąd w ustaleniach faktycznych następuje, gdy zachodzi dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie a konkluzją, do której dochodzi sąd na skutek przeinaczenia dowodu oraz wszelkich wypadków wadliwości wynikających z naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Przepis ten byłby naruszony, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. Tak rozumianego zarzutu sprzeczności ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego Sądowi I instancji w niniejszej sprawie skutecznie zarzucić nie można. Polemika z prawidłowymi ustaleniami Sądu i przedstawienie własnej wersji wydarzeń nie stanowi wystarczającej podstawy do uwzględnienia apelacji.

Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wykazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowania sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., sygn. akt IV CKN 970/00, z dnia 12 kwietnia 2001 r., sygn. akt II CKN 588/99) Takich zarzutów nie sposób dopatrzyć się w apelacji.

Twierdzenie pozwanej, że art. 227 k.p.c. został naruszony przez Sąd rozpoznający sprawę ma rację bytu tylko w sytuacji, gdy wykazane zostanie, że sąd odmówił przeprowadzenia dowodu na fakty mające istotne znaczeniew sprawie, wadliwie oceniając, iż nie mają one takiego charakteru. Natomiast uchybieniem art. 232 k.p.c., mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jest oddalenie wniosku strony o przeprowadzenie wskazanych przez nią dowodów, bądź bierność sądu wobec tego wniosku. Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie. Samo powoływanie się przez pozwaną na brak ustalenia przez Sąd czy do wiadomości wysłanych drogą elektroniczną zostały dołączone skany o odstąpieniu od umowy oraz czy powódka zażądała potwierdzeń odbioru wiadomości mailowych nie mogło skutkować uznaniem obrony pozwanej za słuszną.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że do wiadomości wysłanych drogą elektroniczną na adresy mailowe pozwanej w dniu 9 oraz 10 kwietnia 2013 r. dołączono skany oświadczenia o odstąpieniu od przedmiotowej umowy. Nadto pozwana w toku postępowania nie kwestionowała braku załączenia do korespondencji elektronicznej tychże oświadczeń, podnosząc jedynie, że oświadczenie takie ze względu na swoją formę jest nieskuteczne. W ocenie Sądu Okręgowego bezspornym w sprawie było, iż oświadczenie zostało dołączone do korespondencji mailowej.

W przedmiotowej sprawie sporne okazało się, czy oświadczenieo odstąpieniu od umowy przesłane pozwanej przez powódkę za pomocą poczty elektronicznej wywołało skutek w postaci skutecznego odstąpienia od umowy zawartej pomiędzy stronami.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd I instancji prawidłowo uznał, że powódka złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy w terminie, tj. do dnia10 kwietnia 2013r. Zgodnie z art. 76 k.c., jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi powinna być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, nie określając skutków niezachowania tej formy, poczytuje się w razie wątpliwości, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Strony w § 4 pkt 1 umowy co prawda zastrzegły pisemną formę oświadczeniao odstąpieniu od umowy, jednak nie zastrzegły skutków jej niezachowania, cow konsekwencji oznacza, iż była ona zastrzeżona dla celów dowodowych. Po myśli art. 74 § 3 k.c. przepisów o formie pisemnej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami. Powódka więc na mocy art. 395 k.c. skutecznie złożyła oświadczenieo odstąpieniu od umowy w dniach 9 i 10 kwietnia 2013 r.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 maja 2003 r., sygn. akt I CKN 384/01 wskazał, że złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej w rozumieniu art. 61 § 2 k.c. polega na tym, że oświadczenie jest prawidłowo wprowadzone do urządzenia elektronicznego (komputera) nadawcy i przekazane przez internet za pomocą narzędzi programowych, umożliwiających indywidualne wysyłaniei odbieranie danych na odległość przez serwer operatora usług telekomunikacyjnych i od razu dostępne dla adresata oświadczenia - posiadacza tzw. elektronicznej skrzynki pocztowej.

Mając na uwadze powyższe Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że miarodajnym momentem jest wprowadzenie wiadomości do środka komunikacji elektronicznej, w taki sposób, żeby adresat oświadczenia mógł zapoznać sięz jego treścią, co było dokonane przez powódkę najpóźniej 10 kwietnia 2013r., jak wynikało z treści opinii biegłej. Pozwana nie kwestionowała adresów mailowych, na które powódka skierowała wiadomość zawierającą oświadczenie, jak i dostarczenia wiadomości.

Ponowne przytaczanie w szerszym zakresie argumentów uzasadniających stanowisko Sądu I instancji, wskazanych już w pisemnych motywach zaskarżonego postanowienia, które Sąd Okręgowy podziela i w całości przyjmuje za własne, jest zbędne i niecelowe.

Wobec powyższego, na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. apelację jako bezzasadną należało oddalić.

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. oraz art. 391 § 1 k.p.c. Na koszty poniesione przez powódkę w toku postępowania odwoławczego złożyło się wynagrodzenie adwokata w kwocie 1.800 zł. Wysokość zasądzonego wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu apelacyjnym Sąd ustalił w oparciu o § 6 pkt 6 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 z późn. zm.).

SSO Iwona Wańczura SSO Lesław Zieliński SSO Katarzyna Żymełka