Sygn. akt I Ca 200/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2014 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa A. C.

przeciwko L. S. S. y R. A. M. działające przez L. S. S. y (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łomży

z dnia 24 czerwca 2014 r., sygn. akt I C 969/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. I–szym w ten sposób, że wymienioną tam kwotę 36.000 (trzydzieści sześć tysięcy) złotych zastępuje kwotą 33.500 (trzydzieści trzy tysiące pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lutego 2012 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala apelację powoda w pozostałej części;

III.  koszty procesu między stronami za drugą instancję wzajemnie znosi.

Sygn. akt I Ca 200/14

UZASADNIENIE

W złożonym pozwie, powódka A. C. wniosła o zasądzenie od pozwanego L. S. S. y R. A. M., działającego przez L. S. S. y (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki kwoty 40 000 zł z tytułu częściowego zadośćuczynienia za cierpnienie fizyczne i psychiczne wywołane uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia, o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z powodu doznanego uszkodzenia ciała oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podano, że w dniu 19.11.2011 r. powódka uczestniczyła w wypadku samochodowym na drodze nr (...) w okolicy miejscowości P.. Sprawca wypadku był ubezpieczony w pozwanej firmie. Będąc w stanie nietrzeźwości, umyślnie naruszył zasadny bezpieczeństwa w ruchu drogowym, za co został skazany na rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Pozwany, w złożonej odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych oraz kosztów opłaty za pełnomocnictwo. Pozwany zaprzeczył, jakoby był zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki kwoty dochodzonej pozwem. Wskazał, że w toku likwidacji szkody wypłacił należne powódce zadośćuczynienie w kwocie 6 000,00 zł oraz przyznał jej zwrot kosztów opieki osób trzecich w kwocie 3 600,00 zł.

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2014 roku, sygn akt I C 969/12 Sąd Rejonowy w Łomży I Wydział Cywilny zasądził od pozwanego L. S. S. y R. A. M. działającego przez L. S. S. y (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki A. C. 36.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty (w pkt I), w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt II), zasądził od pozwanego L. S. S. y R. A. M. działającego przez L. S. S. y (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki A. C. 3.560,80 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt III).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 19 listopada 2011 r. w godzinach nocnych A. C. jechała jako pasażer samochodem osobowym marki B. o nr rej. (...) kierowanym przez R. S.. Kierujący w/w samochodem osobowym R. S. na trasie pomiędzy miejscowościami P. i J. spowodował wypadek drogowy. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Łomży w sprawie II K 94/12 sprawca zdarzenia R. S. został skazany prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z art. 178a§l kk, tj. za to, że kierował samochodem osobowym znajdując się w stanie nietrzeźwości 1,45 promila alkoholu we krwi oraz za przestępstwo z art. 177§ 1 kk w zw. z art. 178§ 1 kk, w wyniku czego obrażeń ciała doznała powódka, będąca pasażerką pojazdu. Sprawca wypadku R. S. posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W.. Po uderzeniu w przepust wodny powódka przy pomocy kolegów opuściła samochód. W czasie jazdy powódka nie miała zapiętych pasów bezpieczeństwa. Na skutek zaistniałego wypadku komunikacyjnego doznała wieloodłamowego złamania trzonu kości udowej lewej, złamania nasady dalszej kości promieniowej prawej, złamania trzonu III kości śródręcza prawego oraz liczne szarpane rany okolicy lędźwiowej. Po wypadku komunikacyjnym występowały u powódki dolegliwości bólowe, które z dość znacznym nasileniem trwały przez okres 3 tygodni, a przez okres 3 tygodni występowały z dość mniejszym nasileniem. Powódka po opuszczeniu szpitala wymagała pomocy i opieki osób drugich przez okres 3 miesięcy. Poruszała się początkowo przy pomocy chodzika, a od stycznia do maja 2012 r. przy pomocy kul. Na ręce miała założony opatrunek gipsowy. Obecnie stan zdrowia powódki jest dobry, jednak może ona odczuwać okresowe dolegliwości bólowe o miernym nasileniu, które związane z wtórną skoliozą kręgosłupa Th - 1, która spowodowana jest skróceniem długości kończyny. Powódka w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 21 listopada 2011 r. doznała 37 % trwałego uszczerbku na zdrowiu w ocenie ortopedy i neurologa. Ze strony stanu psychicznego powódka cierpiała z powodu ostrej reakcji na stres. Uszczerbek na zdrowiu psychicznym powódki na skutek zaistniałego wypadku komunikacyjnego wyniósł 8%.

Sąd Rejonowy zważył, że istotny w sprawie niniejszej jest fakt, że powódka przez okres miesiąca przebywała w szpitalu oraz nosiła opatrunek gipsowy kończyny górnej prawej. W tym czasie nie kontynuowała nauki, do szkoły wróciła w lutym 2012 r.. a zatem przez okres 3 miesięcy nie chodziła do szkoły, przez co doszło do powstania u niej zaległości, dlatego nie zdała egzaminu maturalnego. Skrócenie długości kończyny dolnej lewej z koniecznością noszenia wkładki ortopedycznej spowodowało u powódki poczucie niższej wartości oraz okresowe wahania nastroju. Wskazane jest podjęcie przez powódkę leczenia psychoterapeutycznego. Doznanie przez powódkę w wypadku urazu, skutkiem którego było skrócenie kończyny dolnej lewej powódki o 5 cm. negatywnie rokuje co do możliwości trwałego i całkowitego wyleczenia zaburzeń stanu psychicznego powódki. Kwota 80.000 zł jest adekwatną kwotą zadośćuczynienia krzywdy powódki w całości. Jednakże Sąd uznał 50% przyczynienie się powódki do powstania szkody, spowodowane świadomością i pełną wiedzą powódki o nietrzeźwości kierowcy oraz faktem, że w chwili zdarzenia nie posiadała zapiętych pasów bezpieczeństwa. Po pomniejszeniu o 50 % przyczynienie się powódki, zadośćuczynienie wyniosło 40 000 zł. Pozwane Towarzystwo wcześniej wypłaciło powódce kwotę 6 000 zł, stąd Sąd zasądził na jej rzecz kwotę 36 000 zł. Sąd Rejonowy uznał za zasadne zasądzenie odsetek od dnia uprawomocnienia się wyroku z uwagi na skomplikowane postępowanie dowodowe oraz konieczność wyjaśnienia ostatecznego stopnia przyczynia się powódki do powstania szkody, podczas postępowania sądowego. Powództwo zostało uwzględnione w 90 % procentach co dało podstawą do obciążenia strony pozwanej całością kosztów.

Apelację od powyższego wyroku Sądu I instancji złożyła powódka, zaskarżając go w części, tj. w pkt. I w zw. z pkt. II i pkt. III w zakresie, w jakim Sąd I instancji nie zasądził na rzecz powódki kwoty 4.000 zł zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 10.02.2012r. do dnia uprawomocnienia się wyroku, kosztami procesu i kosztami zastępstwa prawnego oraz w pkt. I w zw. z pkt. II skarżonego wyroku w zakresie w jakim Sąd i instancji nie zasądził na rzecz powódki ustawowych odsetek od dnia 10.02.2012r. do dnia uprawomocnienia się wyroku liczonych od zasądzonej kwoty 36.000 zł. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła przede wszystkim przekroczenie zakresu swobodnej oceny dowodów przez naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. oraz naruszenie prawa mateialnego przez błędną jego wykładnię i błędne zastosowanie art. 445 k.c. w zw. z art. 361 k.c., art. 363 k.c. oraz art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części i uwzględnienie powództwa co do kwoty 4.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od dnia wymagalności tj. dnia 10.02.2012r. do dnia uprawomocnienia się wyroku wraz z kosztami procesu i kosztami zastępstwa prawnego od w/w kwoty, uwzględnienie powództwa co do ustawowych odsetek liczonych od kwoty 36.000 zł od dnia wymagalności tj. 10.02.2012r. do dnia uprawomocnienia się wyroku, zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego za instancję odwoławczą, według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia, zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego za instancję odwoławczą.

Apelację złożyła również strona pozwana zaskarżając przedmiotowy wyrok w części, tj. co do kwoty 2 500 zł (ponad kwotę 33 500 zł), a w pkt III w całości, zarzucając mu naruszenie szczególnie art. 233 oraz art. 328 § 2 k.p.c., art. 445 § 1 k.c. oraz błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na wynik sprawy. Pozwany wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w tej części oraz orzeczenie o kosztach sądowych za pierwszą i drugą instancję, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania - przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego.

Nadto, pozwany w złożonym piśmie procesowym wniósł o oddalenie w całości apelacji powódki jako bezzasadnej oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej okazała się być zasadna w całości, natomiast apelacja powódki okazała się być zasadna w części.

Sąd Okręgowy ustalił, że rzeczywiście w wyroku Sądu I instancji nastąpiła omyłka rachunkowa. Sąd Rejonowy uznał, że kwota zadośćuczynienia względem powódki powinna równać się 80 000 zł, jednak należy ją pomniejszyć o 50 %-we przyczynienie się powódki do powstania szkody, co dało kwotę zadośćuczynienia w wysokości 40 000 zł. Następnie kwotę 40 000 zł pomniejszył o kwotę 6 000 zł jako wypłaconą już wcześniej powódce przez pozwanego. Doprowadziło to jednak do mylnego zasądzenia kwoty 36 000 zł na rzecz powódki. Dodatkowo uzupełniony, już po złożeniu apelacji, materiał dowodowy (k. 257v, k. 261-262) nie budzi wątpliwości, że powódce została faktycznie wypłacona kwota 6 500 zł, co zresztą strona powodowa przyznała.

Z kolei, zdaniem Sądu Okręgowego, apelacja strony powodowej zasługiwała na uwzględnienie w tym zakresie, w jakim wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa co do ustawowych odsetek liczonych od dnia 10 lutego 2012 roku jako dnia wymagalności. Sąd Okręgowy podzielił tutaj ugruntowane już stanowisko orzecznictwa sądowego, że odsetki należą się po upływie terminu wskazanego w art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) (T. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 392 ze zm.). Jedynie w sprawach o bardziej skomplikowanym charakterze zasadne jest zasądzanie odsetek ustawowych od dnia doręczenia pozwu stronie przeciwnej.

Ustawa o działalności ubezpieczeniowej nakłada na ubezpieczyciela określone obowiązki (art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 123, poz. 1151 z późn. zm.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2009 r. sygnatura akt II CSK 257/09: "Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r., III CKN 1105/98, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 134, z dnia 19 września 2002 r. V CKN 1134/2000, niepubl. i z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 640/03, niepubl).

W pozostałym zakresie Sąd II instancji podzielił ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonane przez Sąd I instancji i przyjął je za własne.

Strona powodowa nie skarżyła natomiast zapadłego wyroku co do odpowiedzialności strony pozwanej za dalsze następstwa tragicznego wypadku, w jakim uczestniczyła powódka. Jej niepełnosprawność, którą nabyła na skutek tego zdarzenia, ma charakter trwały, konieczne jest noszenie przez nią wkładki ortopedycznej, co jednak będzie miało wpływ na tryb życia i funkcjonowania tej młodej osoby w przyszłości.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w pkt I w ten sposób, że wymienioną tam kwotę 36 000 zł zastąpił kwotą 33 500 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lutego 2012 roku do dnia zapłaty na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

Nie podzielając pozostałych zarzutów i twierdzeń zawartych w apelacji powódki, Sąd II instancji oddalił jej apelację w pozostałej części na podstawie art. 385 k.p.c. (pkt II wyroku).

Koszty procesu między stronami za drugą instancję Sąd Okręgowy zniósł na podstawie art 100 k.p.c. (pkt III wyroku).