Czwartek, 21 listopada 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 6114
Czwartek, 21 listopada 2024

Forum sędziów

Orzecznictwo

dorota
04.09.2008 09:07:11

Szanowni Sędziowie Rodzinni
W tym temacie postanowiłem, iż będziemy zamieszczać ciekawe orzeczenia SN, które mogą być przydatne w naszej codziennej pracy. Do założenia tematu skłonił mnie fakt, iż w ciągu ostatnich kilku tygodniu pojawiły się dwa nowe orzeczenia Sądu Najwyższego, które dość mocno odbiegają od dotychczasowej linii orzeczniczej. A myślę że to nie koniec.

Jednocześnie zaznaczam, iż w tym temacie wpisujemy, wklejamy tylko samo orzecznictwo! Żadnych komentarzy czy dygresji. Nie obowiązują tu zasady z forum Zatem jak ktoś nie będzie się tego trzymał - jego post zostanie skasowany i nie będzie przeproś. I nie ma drogi odwoławczej. Ja jestem pierwszą i ostatnią instancją

dorota
04.09.2008 09:10:45

Uchwała z dnia 28 sierpnia 2008 r. (sygn. akt III CZP 75/08).
Postanowienie regulujące kontakty rodziców z dzieckiem, nakazujące wydawanie dziecka przez rodzica, któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, oraz zobowiązujące drugiego rodzica do odprowadzania dziecka, podlega wykonaniu w postępowaniu unormowanym w art. 598(1) i nast. k.p.c.

Link do artykułu na ten temat w Rzepie: kliknij TU!

dorota
04.09.2008 09:14:40

Uchwała z dnia 23 lipca 2008 r. (sygn. akt III CZP 74/08).
Sprawę o uregulowanie kontaktów dziadków z wnukami sąd pierwszej instancji rozpoznaje w składzie jednego sędziego.

Link do artykułu na ten temat w Gazecie Prawnej: kliknij TU

Żółwik
04.09.2008 09:57:08

Uchwała z dnia 27.02.2008r., III CZP 139/07
Wniosek o udzielnie zabezpieczenia w sprawie o rozwód sąd pierwszej instancji rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników

Stąd można pobrać uzasadnienie orzeczenia w formacie pdf: Kliknij TU!

dorota
09.09.2008 13:13:28

Uchwała z dnia 28 sierpnia 2008 r. (sygn. akt III CZP 65/08).
Na zarządzenie przewodniczącego w sądzie pierwszej instancji o zwrocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia przysługuje zażalenie.


Link do artykułu na ten temat w Rzeczpospolitej: kliknij TU!

dorota
27.11.2008 11:01:11

Mój ulubiony temat, w którym praktycznie tylko ja piszę


Uchwała SN z 20 listopada 2008 r. (sygn. III CZP 110/08).
W nagłych wypadkach sąd opiekuńczy może wydawać z własnej inicjatywy wszelkie potrzebne zarządzenia, także dotyczące dziecka mieszkającego poza obszarem jego właściwości. Takie uprawnienie zapisano w art. 569 § 2 kodeksu postępowania cywilnego. Jeśli jednak zarządzenie wydane na podstawie tego przepisu dotyczy ograniczenia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy musi podjąć tę decyzję w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

Link do artykułu na ten temat w Rzeczpospolitej: kliknij TU

Tomasz Zawiślak
07.01.2009 11:57:59

Uchwała SN z dnia 18 grudnia 2008 r. (sygn. akt III CZP 86/08).

Postanowienie o odmowie zatwierdzenia sprawozdania kuratora osoby prawnej ustanowionego na podstawie art. 42 k.c. jest niezaskarżalne.

Zamieszczam tutaj, bo obecnie kuratelą dla osób prawnych zajmują się wydziały rodzinne

plesser
30.09.2010 08:38:56

"Tomasz Zawiślak" napisał:

Uchwała SN z dnia 18 grudnia 2008 r. (sygn. akt III CZP 86/08).

Postanowienie o odmowie zatwierdzenia sprawozdania kuratora osoby prawnej ustanowionego na podstawie art. 42 k.c. jest niezaskarżalne.


Natknąłem się na post Tezeta przy przeszukiwaniu sekcji rodzinnej forum. Dodam, że powyższa uchwałę zglosowałem krytycznie w Przeglądzie Sądowym nr 11-12/2009, str. 209/213. Może tam podniesiona argumentacja się komuś przyda.

kazanna
30.09.2010 14:11:10

dzięki, tyle że to już nie są rodzinne... ( art. 603 kpc)

plesser
30.09.2010 14:35:44

Oj, nie zarejestrowałem, że ta zmiana weszła już w życie.
Problem „orzeczenie co do istoty sprawy tak/nie” jest jednak szerszy i występuje we wszystkich postępowaniach nadzorczych nad kuratorami (i opiekunami), także w sądach opiekuńczych. Nie tylko w wypadku orzeczeń w przedmiocie przyjęcia sprawozdania, ale też w wypadkach innych orzeczeń nadzorczych sprawa wychodzi, gdy orzeczenie jest nie po myśli nadzorowanego kuratora lub uczestnika postępowania.

iga
11.07.2011 17:58:23

chyba nie było :

Sygn. akt III CZP 139/10
UCHWAŁA
Dnia 18 marca 2011 r.

Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku Mirosławy i Szymona małżonków P.
przy uczestnictwie Joanny P.
w przedmiocie egzekucji sądowej kontaktów z małoletnim Franciszkiem P.,
po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym
w dniu 18 marca 2011 r.,
zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy w T.
postanowieniem z dnia 26 listopada 2010 r.,
"Czy wykonanie postanowień sądu opiekuńczego,
określających stałe i powtarzające się kontakty osoby uprawnionej do
których dochodzi w miejscu zamieszkania dziecka, podczas, których
rodzic sprawujący bezpośrednią pieczę ma obowiązek nie
przeszkadzać w tych kontaktach, następuje w trybie art. 1051 k.p.c.
czy w postępowaniu unormowanym w art. 5981 i następne k.p.c.?"
podjął uchwałę:
Postanowienie sądu opiekuńczego określające stałe
i powtarzające się kontakty z dzieckiem w obecności osoby
wykonującej nad nim pieczę podlega wykonaniu na podstawie
art. 1051 k.p.c.

[center]Uzasadnienie[/center]
Sąd Rejonowy w T. w sprawie o ustalenie kontaktów z dzieckiem
postanowieniem zabezpieczającym z dnia 24 sierpnia 2009 r. ustalił,
że wnioskodawcy Mirosława i Szymon małżonkowie P. będą mieli prawo widywać
się z ich małoletnim wnukiem - Franciszkiem P., w każdy I i III czwartek miesiąca
od godz. 17.00 do 18.00 w obecności matki małoletniego Joanny P. i kuratora
sądowego, w miejscu zamieszkania małoletniego, poczynając od 24 sierpnia 2009
r. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Mirosława P. wraz z kuratorem sądowym w wyznaczonych dniach kontaktów
w okresie od połowy września 2009 r. do 18 lutego 2010 r. przychodzili do miejsca
zamieszkania Joanny P. i jej syna, jednak nie byli wpuszczani do mieszkania.
Joanna P. w dniach od 1 września do 8 grudnia 2009 r. przebywała w Stanach
Zjednoczonych Ameryki. W dniu 22 grudnia 2009 r. stawiła się do kuratora
sądowego i oświadczyła, że nie wyraża zgody na spotkania dziadków z jej synem.
Do dnia 23 lutego 2010 r. nie do doszło do żadnego spotkania z małoletnim
Franciszkiem P.
Mirosława i Szymon małżonkowie P. złożyli do Sądu wniosek o egzekucję
kontaktów z małoletnim Franciszkiem P. Postanowieniem z dnia 23 lutego 2010 r.
Sąd Rejonowy w T. zobowiązał dłużniczkę Joannę P. do wykonania postanowienia
tego Sądu z dnia 24 sierpnia 2009 r. w terminie 1 miesiąca od daty
uprawomocnienia się postanowienia i zagroził grzywną w kwocie 700 zł na
wypadek gdyby dłużniczka w wyznaczonym terminie czynności nie wykonała. Na
powyższe postanowienie wniosła zażalenie Joanna P. Przy jego rozpoznawaniu
Sąd Okręgowy w T. powziął poważne wątpliwości prawne, które ujął w
przedstawionym na wstępie zagadnieniu prawnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmowano, że orzeczenia, dotyczące
kontaktów z dzieckiem, podlegają przymusowemu wykonaniu według przepisów
o egzekucji świadczeń niepieniężnych. W uchwale z dnia 26 maja 1975 r., III CZP
30/75 (OSNC 1976, nr 3, poz. 41) Sąd Najwyższy przyjął, że jeżeli sąd zobowiązał
3
rodzica, któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, do wydania
dziecka drugiemu z rodziców, to do wykonania tego obowiązku ma zastosowanie
art. 1050 k.p.c. w zw. z art. 1089 k.p.c. także wtedy, gdy wydanie ma nastąpić na
czas określony. W czasie podejmowania tej uchwały obowiązywały szczególne
regulacje zawarte w art. 1089 -1095 k.p.c. dotyczące odebrania osoby podlegającej
władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką. Zdaniem Sądu Najwyższego,
jeżeli elementem wykonania orzeczenia o kontaktach z dzieckiem jest odebranie
dziecka, chociażby na czas przejściowy, znajdują odpowiednie zastosowanie
przepisy dotyczące egzekucji obowiązku wydania dziecka zawarte w art. 1089
k.p.c., który nie odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy oddanie dziecka ma charakter
trwały.
W uchwale z dnia 30 stycznia 1976 r., III CZP 94/75 (OSNC 1976, nr 7-8,
poz. 157) Sąd Najwyższy podtrzymał stanowisko, że egzekucja orzeczenia
przyznającego uprawnienie do kontaktów z dzieckiem – które nie zawiera
szczegółowo określonych nakazów i zakazów - podlega wykonaniu w drodze
egzekucji, która może polegać na stosowaniu odpowiednich środków
przewidzianych w dziale o egzekucji świadczeń niepieniężnych. Orzeczenie sądu
opiekuńczego nie może być pozbawione sankcji. Ponieważ w sprawie tej chodzi
o obowiązki niemajątkowe, do egzekucji mają zastosowanie przede wszystkim
przepisy o egzekucji świadczeń niepieniężnych. Nie wyłącza to zastosowania także
innych środków egzekucyjnych; w szczególności gdyby przy wykonywaniu
postanowienia sądu opiekuńczego, dotyczącego władzy rodzicielskiej, chodziło
o wydanie dziecka, musiałyby być zastosowane zasady przewidziane w art. 1089-
1095 k.p.c. W takim wypadku – argumentował Sąd Najwyższy – zasady ogólne nie
mogłyby mieć zastosowania ze względu na uregulowania szczególne.
Również w uchwale z dnia 20 marca 1992 r., III CZP 16/92 (OSNC 1992,
nr 9, poz. 162) przyjęto, że realizacja uprawnienia jednego z małżonków do
określonych kontaktów z dzieckiem w razie przeszkadzania tym kontaktom przez
drugiego z małżonków może być wymuszona na podstawie art. 1051 k.p.c. także
wówczas, gdy w wyroku wprost nie zakazano mu przeszkadzania tym kontaktom.
Jest to więc orzeczenie możliwe do wykonania w drodze egzekucji bez
4
konieczności uzyskania kolejnego orzeczenia sądu wyraźnie zakazującego
drugiemu z małżonków takiego zachowania się.
Zmiana stanowiska w przedmiocie sposobu przymusowego wykonania
orzeczenia o kontaktach z dzieckiem nastąpiła w uchwale z dnia 28 sierpnia
2008 r., III CZP 75/08 (OSNC 2009, nr 1, poz. 12), w której Sąd Najwyższy przyjął,
że postanowienie regulujące kontakty rodziców z dzieckiem, nakazujące
wydawanie dziecka przez rodzica, któremu powierzono wykonywanie władzy
rodzicielskiej, oraz zobowiązujące drugiego rodzica do odprowadzania dziecka,
podlega wykonaniu w postępowaniu unormowanym w art. 5981 i nast. k.p.c.
W uzasadnieniu uchwały zwrócono uwagę na zmianę stanu prawnego
w następstwie wejścia w życie ustawy z dnia 19 lipca 2001 r. o zmianie ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. Nr 98, poz.
1069). W jej wyniku uchylono przepisy art. 580, 790 oraz 1089-10951 k.p.c., jak też
znowelizowano art. 579 k.p.c., a do działu II tytułu I części pierwszej kodeksu
postępowania cywilnego dodano oddział 5 normujący postępowanie w sprawach
o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.
Celem tych zmian było pozbawienie postępowania w sprawach o odebranie osoby
wszelkich cech postępowania egzekucyjnego i nadanie mu charakteru
postępowania opiekuńczego, jak również uczynienia tego postępowania bardziej
skutecznym. Istotą nowej regulacji było skupienie w jednym postępowaniu kwestii
związanych z rozpoznaniem i wykonaniem orzeczenia nakazującego odebranie
osoby. Argumenty aksjologiczne i pragmatyczne, leżące u podstaw zmiany modelu
wykonywania orzeczeń dotyczących odebrania osoby podlegającej władzy
rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, są aktualne także w wypadku orzeczeń
regulujących kontakty rodziców z dziećmi. Identyczna jest również istota
obowiązków rodziców, polegających na wydaniu (wydawaniu) i odebraniu
(odbieraniu) dziecka w określonym czasie i w określonych warunkach. Korelatem
nakazu wydania oraz „odprowadzenia” dziecka jest jego odebranie, także
przymusowe, jeżeli nie następuje w sposób dobrowolny. Ponadto nie ma również
podstaw językowych do ograniczenia znaczenia użytego w tytule oddziału 5 wyrazu
„odebranie” tylko do czynności jednokrotnej. Normując „odebranie” osoby,
5
prawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń lub dystynkcji pomiędzy
odebraniem na stałe, a odebraniem na czas określony, chodzi więc o każde
odebranie osoby, co zostało tak samo ocenione w uzasadnieniu uchwały Sądu
Najwyższego z dnia 26 maja 1975 r., III CZP 30/75.
Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r., która weszła w życie z dniem 13 czerwca
2009 r., o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 220, poz. 1431) został dodany art. 59812a k.p.c., według którego
postępowanie określone w art. 5986-59812 może być podjęte na nowo na podstawie
tego samego postanowienia, o którym mowa w art. 5985, jeżeli zobowiązany
w okresie trzech miesięcy od wydania tego postanowienia postąpił sprzecznie
z treścią postanowienia dotyczącego m.in. kontaktów z dzieckiem. Tym samym
ustawodawca w powołanym przepisie dał wyraz temu, że postępowanie opiekuńcze
o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką
ma zastosowanie także do orzeczeń dotyczących kontaktów z dzieckiem.
Istota zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy
sprowadza się do odpowiedzi, czy postępowanie opiekuńcze unormowane w art.
5981 i nast. k.p.c. ma zastosowanie do wykonania każdego orzeczenia
dotyczącego kontaktów z małoletnim dzieckiem, czy tylko takiego, którego
elementem jest odebranie, chociażby czasowe, dziecka od osoby wykonującej nad
nim, zgodnie z art. 96 k.r.o., pieczę.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2008 r. III CZP 75/08 nie
przesądza, według jakich przepisów – przewidzianych w art. 5981 i nast. k.p.c., czy
też o egzekucji świadczeń niepieniężnych (art. 1050-1051 k.p.c.) – następuje
wykonanie orzeczenia sądu dotyczącego kontaktów z dzieckiem, które mają
odbywać się w obecności osoby wykonującej władzę rodzicielską. Uchwała zapadła
na tle stanu faktycznego, w którym postanowienie regulujące kontakty z dzieckiem
nakazywało wydawanie dziecka przez rodzica, któremu powierzono wykonywanie
władzy rodzicielskiej. Istota obowiązków wynikających z tego orzeczenia, co wprost
wskazano w uzasadnieniu uchwały, polegała na wydawaniu i odbieraniu dziecka.
Taka sytuacja nie zachodzi, jeżeli orzeczenie regulujące kontakty z dzieckiem
przewiduje, że będą się one odbywały się w obecności rodzica sprawującego nad
6
nim pieczę. Realizacja orzeczenia nie następuje bowiem poprzez odebranie
dziecka tej osobie, lecz poprzez wymuszenie odpowiedniego zachowania (działania
lub zaniechania) osoby zobowiązanej do umożliwienia wykonywania kontaktów
z dzieckiem innej osobie wskazanej w orzeczeniu sądowym. W takim przypadku
istota obowiązku podlegającego przymusowemu wykonaniu nie jest więc tożsama
z obowiązkiem, który podlega przymusowej realizacji na podstawie art. 5981 i nast.
k.p.c. Zastosowanie postępowania unormowanego w tych przepisach prowadzi
bowiem do odebrania dziecka – na stałe lub na okres przejściowy - osobie
wykonującej nad nim pieczę i przejęcia na czas przejściowy bieżącej pieczy nad
dzieckiem przez osobę uprawnioną do kontaktów z dzieckiem.
Regulacje zawarte w art. 5981 i nast. k.p.c. zastąpiły przepisy zawarte w art.
1089-10951 k.p.c., które - jak wynikało z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego
z dnia 26 maja 1975 r., III CZP 30/75 – miały zastosowanie tylko do wykonania
orzeczeń prowadzących do chociażby czasowego odebrania dziecka osobie
wykonującej władzę rodzicielską, a tym samym również sprawującej pieczę nad
dzieckiem. W pozostałych przepadkach, do wykonania orzeczeń dotyczących
kontaktów z dziećmi miały wówczas zastosowanie przepisy o egzekucji świadczeń
niepieniężnych. Nowe przepisy proceduralne miały wyraźny związek z regulacją
zawartą w prawie materialnym – art. 100 k.r.o. regulującym odebranie dziecka od
osoby nieuprawnionej. Przesłanką zastosowania tego przepisu, a w następstwie
tego przepisów art. 5981 i nast. k.p.c., jest ustalenie, że dziecko znajduje się
u osoby nieuprawnionej. Nie można przyjąć, że taka sytuacja ma miejsce - nawet
przy założeniu, że obejmuje to osobę tylko czasowo nieuprawnioną do
sprawowania bieżącej pieczy nad dzieckiem - jeżeli osoba, która wykonuje pieczę
nad dzieckiem ma być obecna przy kontaktach z dzieckiem i jedynie uniemożliwia
wykonywanie tych kontaktów zgodnie z orzeczeniem sądu.
Wykonaniu takiego orzeczenia na podstawie przepisów o egzekucji
świadczeń niepieniężnych nie sprzeciwiają się argumenty aksjologiczne, które legły
u podstaw zmiany modelu postępowania w sprawach o odebranie dziecka.
Ponieważ zastosowanie przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych nie
prowadzi do odebrania dziecka osobie wykonującej nad nim pieczę dziecko nie
staje się przedmiotem postępowania egzekucyjnego. Zastosowanie środków
7
egzekucyjnych powinno doprowadzić jedynie do określonego zachowania osoby
wykonującej władzę rodzicielską nad dzieckiem.
Za zastosowaniem, w omawianym przypadku, przepisów dotyczących
postępowania opiekuńczego nie przemawiają także racje pragmatyczne związane
z efektywnością postępowania wykonawczego. W razie wykonania orzeczenia
o kontaktach z dzieckiem według przepisów o postępowaniu opiekuńczym
niezastosowanie się zobowiązanego do orzeczenia sądu, o którym mowa w art.
5985 k.p.c. (określającego termin, w jakim zobowiązany powinien oddać
uprawnionemu osobę podlegającą władzy rodzicielskiej), powoduje wszczęcie fazy
wykonawczej postępowania, w której sąd zleca kuratorowi przymusowe odebranie
dziecka (art. 5986 k.p.c.). Wydanie zlecenia kuratorowi odebrania dziecka na
podstawie orzeczenia ustalającego kontakty z dzieckiem w obecności rodzica
wykonującego nad nim pieczę, byłoby nieuzasadnione, gdyż nie miałoby oparcia
ani w treści orzeczenia sądu podlegającego wykonaniu, ani w treści przepisów
prawa materialnego. De lege lata art. 5986 k.p.c. nie zawiera odpowiednich
środków, które możnaby zastosować w celu efektywnego wymuszenia wykonania
orzeczenia ustalającego kontakty z dzieckiem uprawnionego w obecności osoby
wykonującej pieczę nad dzieckiem. W takiej sytuacji, czynności kuratora sądowego
musiałyby polegać na próbach osobistej perswazji wobec zobowiązanego zmiany
jego postawy celem umożliwienia wykonania orzeczenia sądu. Jednak bez
współdziałania tej osoby nie możnaby skutecznie doprowadzić do wykonania
orzeczenia ustalającego omawianą formę kontaktów z dzieckiem. Należy mieć
także na uwadze, że w § 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień
i obowiązków kuratorów sądowych (Dz.U. Nr 112, poz. 1064), uregulowano
szczegółowo obowiązki kuratora sądowego jedynie w razie zwrócenia się przez sąd
o przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej. Odrębnie,
w § 10 rozporządzenia, uregulowano czynności kuratora sądowego polegające na
jego obecności przy kontaktach rodziców z dziećmi. Brak jest przepisów, które
regulowałyby czynności kuratora sądowego, których istotą byłoby wymuszenie
kontaktów uprawnionego z dzieckiem. Ponadto, jak wskazują okoliczności sprawy,
w której przedstawione zagadnienie prawne, wszczęcie postępowania
8
opiekuńczego nie mogłoby doprowadzić do efektywnego wykonania orzeczenia
sądu ustalającego kontakty z małoletnim dzieckiem z udziałem jego matki
w sytuacji jej kilkumiesięcznej nieobecności spowodowanej wyjazdem za granicę.
Mimo postępowania wbrew orzeczeniu sądu matka dziecka nie poniosłaby z tego
powodu żadnych konsekwencji. Zastosowanie do wykonania orzeczenia sądu
ustalającego kontakty z dzieckiem z udziałem osoby wykonującej nad nim pieczę
środków przewidzianych w przepisach o egzekucji świadczeń niepieniężnych może
okazać się efektywniejsze od zastosowania procedury przewidzianej w art. 5981
i nast. k.p.c., bowiem nierespektowanie przez dłużnika obowiązków wynikających
z takiego orzeczenia może spowodować dla niego negatywne konsekwencje
przewidziane w przepisach o egzekucji świadczeń niepieniężnych.
Orzeczenie ustalające kontakty z dzieckiem powinno uwzględniać dobro
dziecka. Z tej przyczyny orzeka się o kontaktach z dzieckiem w obecności osoby
sprawującej nad nią pieczę. Taka forma kontaktów z dzieckiem może być
spowodowana uwzględnieniem wieku dziecka, jego stanu zdrowia, czy też
określonych, ukształtowanych silnych związków emocjonalnych pomiędzy
dzieckiem a osobą sprawującą nad nim pieczę oraz pomiędzy dzieckiem a osobą
uprawnioną do kontaktów. Obecność przy kontaktach z dzieckiem osoby
sprawującej nad nią pieczę ma zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa
i stabilności. Celem orzeczenia ustalającego kontakty z dzieckiem jest dążenie do
utrzymania bądź odbudowania właściwych więzów emocjonalnych pomiędzy
dzieckiem a osobą uprawnioną do tych kontaktów, jako warunku prawidłowego
rozwoju psychofizycznego dziecka. Cel ten powinien być uwzględniony także przy
wykonywaniu tego rodzaju orzeczeń. Uwzględniając ten aspekt, należy zauważyć,
że środki przewidziane w art. 5986 i nast. k.p.c. mają charakter zaspokajający.
Wykonanie orzeczenia sądu dotyczącego kontaktów z dzieckiem w ramach
postępowania opiekuńczego wiąże się niekiedy z koniecznością bezpośredniego
oddziaływania zastosowanego środka wobec dziecka, co naraża je na ujemne
przeżycia psychiczne związane z taką formą wykonania orzeczenia sądowego.
Z tego względu środki przymusowego wykonania orzeczenia sądu przewidziane
w postępowaniu opiekuńczym niekiedy nie służą budowaniu na przyszłość
prawidłowych stosunków pomiędzy dzieckiem a osobą uprawnioną do kontaktów
9
z dzieckiem. Wykonanie orzeczenia sądu za pomocą środków przewidzianych
w art. 5986 i nast. k.p.c., mimo że formalnie uzasadnione może więc kolidować
z dobrem dziecka. Dlatego zastosowanie tych przepisów powinno być ograniczone
tylko do przypadków wyraźnie wskazanych, tj. wówczas, gdy wykonanie orzeczenia
wiąże się z koniecznością odbioru dziecka.
Należy mieć także na względzie, że wskutek nowelizacji przepisów kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego powołaną już ustawą z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U. Nr 220, poz. 1431) dodano w tym kodeksie nowy oddział 3 rozdziału II działu
Ia, tytułu II zatytułowany „Kontakty z dzieckiem” (art. 113-1136). Według art. 113 § 2
k.r.o., kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem
(odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu)
i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie
z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji
elektronicznej. Każda z tych form kontaktów z dzieckiem, jeżeli będzie przedmiotem
orzeczenia ustalającego kontakty z dzieckiem, powinna podlegać przymusowej
realizacji w razie nierespektowania tego orzeczenia. Jest oczywiste, że de lege lata
postępowanie przewidziane w art. 5981 i nast. k.p.c. nie jest właściwe do
przymusowego wykonania każdego orzeczenia ustalającego kontakty z dzieckiem
w formach przewidzianych w art. 113 § 2 k.r.o., np. wymuszenia obowiązku
utrzymywania korespondencji. Wymienione postępowanie opiekuńcze nie ma więc
charakteru uniwersalnego. O tym, że przepisy zawarte w art. 5981 i nast. k.p.c. nie
mają takiego charakteru przekonuje także inicjatywa ustawodawcza w zakresie
zmiany przepisów kodeksu postępowania cywilnego przewidująca dodanie
dodatkowych przepisów (art. 59815-59821 k.p.c.) w ramach wymienionego wyżej
postępowania opiekuńczego poświęconych wykonywaniu kontaktów z dzieckiem
tak, aby mogły one dotyczyć nie tylko takich orzeczeń, które przewidują obowiązek
wydania dziecka przez osobę wykonującą nad nim władzę rodzicielską.
Uwzględniając powyższe wykonanie orzeczenia ustalającego kontakty
z dzieckiem w obecności osoby wykonującej nad nim pieczę nie powinno obywać
się w ramach postępowania opiekuńczego przewidzianego w art. 5981 i nast. k.p.c.,
lecz według przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych, tj. art. 1050 lub art.
1051 k.p.c. Zastosowanie jednego z nich będzie uzależnione od treści tytułu
10
egzekucyjnego. Jeżeli orzeczenie przewiduje stałe i powtarzające się kontakty
z dzieckiem bez określenia szczegółowo nakazów albo zakazów kierowanych do
osoby wykonującej władzę rodzicielską do wykonania takiego orzeczenia
uzasadnione jest stosowanie art. 1051 k.p.c. Zasadniczy bowiem obowiązek
wynikający z tytułu egzekucyjnego o takiej treści polega na powstrzymaniu się
przez dłużnika od działań uniemożliwiających bądź utrudniających osobie
uprawnionej kontakty z dzieckiem.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. podjął
uchwałę jak na wstępie.

monikissima
11.07.2011 18:06:40

Kluczowy w tym orzeczeniu jest zwrot "w obecności osoby wykonującej nad nim pieczę"

kreaounds
19.07.2009 o 12:45

Dobry wieczór Panie i Panowie Sędziowie!
Potrzebuję Waszej pomocy w sprawie, której jestem stroną. (Jeśli administrator przesunie mój wątek do działu Help for student nie obrażę się…) 🙏🏻

Sprawa rzecz jasna cywilna.

Otrzymałem wyrok pierwszej instancji, mój „rofesjonalny pełnomocnik” nie spisał się. Jestem z niego niezadowolony i chcę mu cofnąć pełnomocnictwo, zabrać dokumenty i pójść dwie ulice dalej do innej kancelarii, ale nagli mnie termin na odwołanie. Nie chcę oczywiście, aby je pisał mój dotychczasowy pełnomocnik.

Jak wygląda zatem procedura zmiany pełnomocnika. Nowy adwokat musi w końcu zapoznać się z kilkoma tomami akt, a na to potrzeba czasu - czas na odwołanie biegnie…

Wiem, że termin na odwołanie jest określony w ustawie. Czy sąd w takim wypadku (zmiana pełnomocnika, który musi zapoznać się z aktami) może go wydłużyć? Jeśli tak, to o ile?

Darkside
19.07.2009 o 13:23

sorrki ale porad prawnych nie udzielamy ❌

kreaounds
19.07.2009 o 13:44

Po poradę prawną pójdę do nowego adwokata w poniedziałek, ale od Was chciałem się dowiedzieć czego mogę się spodziewać.

Co do porad prawnych. Gdybyście ich udzielali to na pewno zarobilibyście więcej niż w sądzie.

Pozdrawiam.

Darkside
19.07.2009 o 15:27

co innego pomoc w rozwiązywaniu kazusów na poziomie akademickim, co innego pomoc w konkretnej sprawie.